Pobierz cały numer w wersji PDF. - Przegląd Zachodniopomorski

168 Anna Szymczakterenów kresowych na rzecz socjalistycznych republik radzieckich: Litewskiej,Białoruskiej i Ukraińskiej 2 .Trwająca do roku 1989 zależność polskiego aparatu państwowego od radzieckiegoośrodka władzy spowodowała, że to właśnie on decydował o tym, jakprzez ostatnich kilkadziesiąt lat przedstawiało się stanowisko władz PRL w kwestiipowojennego ładu w Europie, a zatem i w kwestii nowej przynależnościpaństwowej Kresów Wschodnich, całkowicie zaakceptowanej przez ówczesnepolskie władze państwowe. Co więcej, władze te godziły się na zabiegi mającena celu pełną unifikację terytoriów kresowych z pozostałymi obszarami republikzwiązkowych ZSRR, w tym na działania zmierzające do zanegowania wielowiekowegowkładu Polaków w rozwój tych ziem i do zatarcia na nich wszelkichśladów polskości. Zadanie to władze republik związkowych realizowały m.in.poprzez likwidowanie polskich organizacji działających na terytorium dawnychKresów, walkę z Kościołem rzymskokatolickim czy też poprzez eks patriację ludnościpolskiej z obszarów kresowych 3 .Polacy niegdyś zamieszkujący Kresy Wschodnie do końca lat osiemdziesiątychXX w. nie mieli prawa głośno wypowiadać swojej opinii o tym, jaką krzywdąbyła dla nich ekspatriacja. Nie pozwalano im także na dawanie świadectwao polskości ziem, z których się wywodzili, ani o znacznym wkładzie w kulturęi naukę polską dokonanym przez Kresowian. Co więcej, poprawność politycznazabraniała im wspominania o trudnych, a niejednokrotnie tragicznych, losachludności kresowej w okresie drugiej wojny światowej, np. o polityce radzieckiegookupanta wobec Polaków zamieszkujących te ziemie, opartej na aresztowaniach,wyrokach pobytu w obozach pracy, deportacjach na terytorium ZSRR(o niektórych kwestiach, zwłaszcza o sprawie tzw. rzezi wołyńskiej 4 , w imię po-2Historia i kultura Kresów Wschodnich doczekała się już wielu opracowań. Wśród najnowszychwymienić można chociażby prace: J.K. Ostrowski, Lwów. Dzieje i sztuka, Kraków 2000;Dziedzictwo kultury szlacheckiej na byłych Kresach Północno-Wschodnich Rzeczypospolitej Polskiej.Ginąca część kultury europejskiej, red. Z. Sawaniewska-Mochowa, Warszawa 2007; S. Jastrzębski,Dzieje ludności polskiej na Kresach Południowo-Wschodnich i Ziemi Wołyńskiej w latach1939–1946, Katowice 2009.3Szerzej: S. Ciesielski, Kresy Wschodnie II Rzeczypospolitej. Przekształcenia struktury narodowościowej1931–1948, Wrocław 2006.4Szerzej: Działalność nacjonalistów ukraińskich na Kresach Wschodnich II RzeczpospolitejPolskiej, red. B. Grott, Warszawa 2010; Ludobójstwo OUN-UPA na Kresach Południowo-Wschodnich.Materiały z konferencji naukowej odbytej 5 czerwca 2010 roku podczas VII Dnia KulturyKresowej, red. E. Bień, Poznań 2010.