Pobierz cały numer w wersji PDF. - Przegląd Zachodniopomorski

188 Recenzje ∗ Omówienia ∗ PolemikiPodobnej korekcie powinny zostaćpoddane informację o ratuszu. Nie wiadomo,na jakiej podstawie autorka stwierdza,że w trakcie szesnastowiecznej przebudowyoba szczyty ratusza otrzymały maswerkowywystrój (s. 58, przyp. 13). Południowyryzalit mieszczący klatkę schodowąnie mógł powstać w XVII w., skorojeszcze na planach z XIX w. stała w tymmiejscu wieża 16 .Wśród istotnych danych o średniowiecznymplacu targowym zabrakło informacjio zabudowie kwartału śródrynkowego,ponieważ rynku stargardzkiego tegookresu nie należy traktować na równi zewspółczesnym placem – Rynkiem Staromiejskim,a szerzej, w połączeniu z obecnymzapleczem wschodniej pierzei. Tow miejscu dzisiejszej pierzei wschodniejistniała śródrynkowa zabudowa – nigeburse, czyli Nowa Giełda 17 .Przy zarysie historii kościoła Mariackiego(s. 59, przyp. 14) wdarła się pomyłkadotycząca wykonania projektu ołtarzaprzez Karla Friedricha Schinkla, któremiało nastąpić w latach 1919–1924. Błądten jest ewidentnym przeoczeniem spowodowanympośpiechem (?), skoro chwilęwcześniej autorka wspomina o renowacjikościoła w latach 1819–1824. Schinkelzaprojektował ołtarz w 1822 r., ale o projekcieprospektu organowego nic nie wiadomo18 .16APS, Akta miasta Stargardu, sygn. 6546–6549:Die Bauten und Reparaturen am Rath-Hause Vol. I–IV, gdzie plany i szkice.17K. Kalita-Skwirzyńska, Stargard Szczeciński,Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1983,s. 24.18E. Gwiazdowska, Schinkel i jego uczniowie naPomorzu. Katalog wystawy 30 marca–23 kwietnia2006, Szczecin 2006, s. 51, poz. 31.Przy opisie odwachu (s. 59, przyp.15) nie można się zgodzić, że zdwojonekolumny mają doryckie bazy i głowice,ponieważ bliżej im do kolumn toskańskich;następnie, całość nie jest nakryta dachempolskim (uskokowym), a mansardowym.Z kolei oficyna została dobudowana nie odzachodu, ale od wschodu.Przechodząc do kolejnego rozdziału,już od początku natrafiamy na zdumiewającedane (s. 60). Według autorki Stargardw 1243 lub 1253 r. otrzymał z rąk księciaBarnima I prawa brandenburskie (!),a w rzeczywistości przecież magdeburskie.Z tym faktem wiąże się kolejna przestawionadata, tym razem lokacji miasta(w przyp. 21). Przy opisie poszczególnychbram i baszt ujęto w nawiasach odpowiednikinazw niemieckich (s. 63 i s. 65, przyp.39), ale jest to zapis według starych zasadortograficznych, tzn. sprzed 1903 r. Tymczasemnazwy baszt podane są według zasadwspółczesnych (s. 65).W trakcie rozbiórki Bramy Świętojańskiejrozebrano również przedbramie(s. 63), zwane Bramą Sowią 19 . Pozostałatylko gardziel. Brama Młyńska (Portowa),nazywana jest uparcie Wodną, a nawetZieloną, podczas gdy nigdy określenia tejako nazwy własne nie funkcjonowały.Przy ogólnym opisie bram w 1692 r. zauważamypewną nieścisłość. Autorka podaje,że były to nadal budowle gotyckie.Tymczasem kilka wersów wyżej, opisującBramę Wałową, informuje, że w 1590 r.otrzymała ona nowe renesansowe szczyty.Nie można się zgodzić, że nie możemyscharakteryzować bryły barbakanu BramyPyrzyckiej (s. 64–65), który w końcu19Zuck, Führer durch Stargard in Pomm., Stargardin Pomm. 1900, s. 25.