Pobierz cały numer w wersji PDF. - Przegląd Zachodniopomorski

Recenzje ∗ Omówienia ∗ Polemiki189XVII w. był tylko zarysem przyziemia,skoro został zilustrowany na akwareliz końca XVIII w. 20Forma pierwotnej Bramy Młyńskiejwymaga spojrzenia na jej konstrukcjęi charakter zadania, jakie spełniała. Wobectego nie jestem w stanie wyobrazić sobiewielkiej ostrołukowej arkady służącej doprzepływania statków (s. 65). W okresieswojej funkcjonalnej świetności był tozapewne drewniany ganek łączący wieżepo obu stronach brzegu rzeki, z któregow razie potrzeby opuszczano i podnoszonobronę zamykającą port miejski. Przytoczonyopis usytuowania bramy na podstawieplanu z 1692 r. (s. 65) w rzeczywistościdotyczy młyna miejskiego. Brama Młyńskabyła przecież w ciągu murów obronnych,a nie wolno stojącym obiektem usytuowanymw środku miasta. Autorka mylimłyny, podając, że młyn królewski powstałna wyspie przy bramie. Tymczasemmłyn według projektu Davida Gilly’egopowstał za murami 21 . Nie odnajdujemy(s. 65, przyp. 40) źródła datowania budowybaszty Morze Czerwone na rok 1574,gdy bibliografia zgodnie podaje początekXVI w. lub wprost 1513 r. 22 Co do BasztyRzeźniczej, niepotrzebne są przypuszczeniaco do jej datowania i rzutu (s. 65,przyp. 41), ponieważ jej kwadratowa20Dawny Stargard. Miasto i jego mieszkańcy.Katalog wystawy, Stargard Szczeciński 2000, s. 136–137, poz. 115.21M. Majewski, Przyczynek do działalnościbudowlanej Davida Gilly’ego w Stargardzie i jegowpływu na architekturę miasta przełomu XVIIIi XIX wieku, w: David Gilly (1748–1808) i FriedrichGilly (1772–1800). Pomorskie aspekty twórczościdwu pruskich architektów, red. E. Gwiazdowska,Szczecin 2010, s. 15.22Zuck, Führer..., s. 32.w rzucie podstawa istnieje do dzisiaj i znajdujesię w ciągu murów za Arsenałem.W rozdziale czwartym odnajdujemyna samym początku kolejny kardynalnybłąd. Według autorki Stargard w 1635 r.był oblegany przez wojska pruskie (s. 67).Chodzi naturalnie o wojska cesarskie, którenie spaliły miasta 23 . Do pożaru przyczynilisię szwedzcy obrońcy 24 . Przypomnę, żenajczęściej o państwie pruskim wspominasię od koronacji elektora brandenburskiegoFryderyka III na króla w Prusach – FryderykaI, która to nastąpiła w 1701 r.Kolejne błędy i mankamenty uwidaczniająsię w następnych rozdziałach,gdzie uderza brak znajomości źródeł archiwalnychi publikacji na temat miasta,w szczególności tych z ostatniego dziesięciolecia.Uwaga ta dotyczy np. wykorzystaniafosy na cmentarz (s. 74), któryznamy m.in. z rysunków Ferdinanda vonQuasta, przechowywanych w postaci fotokopiiw Archiwum FotograficznymMuzeum Narodowego w Szczecinie, czyFranza Kuglera w Staatsbibliothek w Berlinie.Dalej wśród przestrzeni związanejz obszarem staromiejskim autorka lokalizujebiuro oficerskie (s. 76), które w rzeczywistościbyło kasynem oficerskim 25 .Zastanawiające jest zupełne pominięciew treści artykułu Arsenału, którybył jednym z elementów fortyfikacji miasta.Tym bardziej, że obiekt znany jestz ikonografii historycznej i zachował się do23S. Horoszko, Die militärische Bedeutung derProvinz Pommern für Schweden im 17. Jahrhundert,w: Unter der schwedischen Krone: Pommernnach dem Westfälischen Frieden, Greifswald 1998,s. 42–43.24Teske, Geschichte der Stadt Stargard, Stargard1843, s. 121–122.25Zuck, Führer..., s. 43–44.