Pobierz cały numer w wersji PDF. - Przegląd Zachodniopomorski

Na drodze do XI Igrzysk Olimpijskich w Berlinie... Cz. I21niemieckich przodków. Podkreślano wspólny Germanom i Grekom pierwiastekheroizmu i walki o zasady życia, z permanentną gotowością do podjęcia walki 28 .Krytycy Pierre’a de Coubertina dochodzą do wniosku, iż wskrzeszenieprzez francuskiego arystokratę nowoczesnej idei olimpijskiej jako panaceum nakryzys ówczesnego świata miało u podstaw przede wszystkim cele pedagogiczno-polityczne.Dla niego igrzyska miały się stać „nową religią, z kościołem, dogmatamii kultem”, być alternatywą dla problemów trapiących mieszczańskiespołeczeństwo początku XX w. „Powrót do antyku” odrzucał pogoń za pieniądzemi wszechobecną żądzę zysku. Budując ceremoniał i symbolikę olimpijską,de Coubertin czerpał ze współczesnych mu zjawisk kultury. Produkcja olimpijskiego„superdzieła” skupiała się na propagowaniu kultu piękna i wielkości ciałaludzkiego 29 . Igrzyska były więc zdrowotnym odrodzeniem w sensie zarównofizycznym, jak i psychicznym; miały oddziaływać jako medium duchowej stabilizacjiwobec negatywnych zjawisk nowoczesności. Thomas Alkmeyer stwierdzastanowczo, że igrzyska olimpijskie nie były apolityczną przestrzenią, leczsymbolem ekspansji zachodniego modelu cywilizacji. Uniwersalizm igrzysk byłuniwersalizmem Zachodu 30 .Swobodę organizacyjną, jaką dysponował Hitler przygotowując igrzyskaw Berlinie, Hans Lenk tłumaczy dyrektywą (postulatem) de Coubertinaz 1911 r., która dawała gospodarzom wszystkich igrzysk duże możliwości autorskichinterpretacji. W założeniu miały one pozwolić na zaakcentowanie narodowejspecyfiki kraju (narodu) gospodarza w inscenizacji olimpijskiej. Ta swobodaprzejawiała się na polu architektury, sztuki, muzyki, strojów i sprzętu sportowego31 . Teorię „politycznego wychowania” autorstwa najwybitniejszego nazistowskiegoteoretyka Alfreda Baeumlera oraz piśmiennictwo coubertinowskie łączywspólny horyzont socjaldarwinizmu. W obu występowały elementy walki (o byt)i selekcji (najlepszych i najsilniejszych). De Coubertin i Baeumler mówili o „arystokratycznejzasadzie przyrody”, a socjaldarwnistyczny obraz walki nacechowaliwyobrażeniami o „męskości młodości” i „sile życia”. Obaj wypełniali zadaniapedagogiki i walczyli o odnowienie społeczeństwa przez produkcję nowego czło-28Tamże, s. 33. Teorie te publikowano w „Volk und Rasse”, „Reichszeitung der deutschenErzieher”, „Politische Leibeserziehung” z lat 1936–1939.29Th. Alkmeyer, Körper, Kult, Politik..., s. 146, 147–148.30Tamże, s. 210–212.31H. Lenk, Werte, Ziele, Wirklichkeit..., s. 216; Th. Alkmeyer, Körper, Kult, Politik..., s. 214–215.