Publikacja w wersji do pobrania (pdf) - Czerwiec '56 - Instytut ...

Wydarzenia poznañskie w oczach Zachodu 115sytuacja ekonomiczna objawiaj¹ca siê dotkliwym brakiem ¿ywnoœci, odzie¿y orazinnych artyku³ów pierwszej potrzeby. Zdaniem autora artyku³u, rewolta tamusia³a targn¹æ re¿imem, który i tak by³ ju¿ os³abiony w wyniku rewelacjiog³oszonych przez Chruszczowa. Polacy nigdy nie uznali systemu komunistycznego,gdy¿ zosta³ im narzucony si³¹ przez odwiecznego wroga – Rosjê 37 .W kolejnych dniach po krwawo st³umionym wyst¹pieniu pojawi³y siêw prasie zachodniej teksty bêd¹ce wyrazem solidarnoœci i poparcia dla polskichrobotników. „New York Times” pisa³: „Przynajmniej na razie bunt robotnikówpoznañskich zosta³ zd³awiony przez czo³gi i armaty rz¹du, który mieni siêrz¹dem ludowym. Ale bohaterstwo robotników Poznania nie bêdzie zapomniane.Has³o rzucone przez nich: »chleba i wolnoœci« – jest has³em rewolucyjnymi znalaz³o g³êboki oddŸwiêk wœród robotników i ch³opów tej czêœciEuropy. Wœród komunistów wywo³a³o ono dreszcz strachu. Nie mniej znamiennejest drugie has³o robotników poznañskich: »precz z Rosjanami«.W oczach robotnika i ch³opa polskiego komuniœci s¹ agentami rosyjskiejtyranii, która przez dwa wieki gnêbi³a Polskê [...]. Poznañ wykaza³, ¿e pragnieniewolnoœci p³ynie nieugaszone w sercach Polaków” 38 .Nie oby³o siê te¿ bez ostrze¿eñ pod adresem Polaków, i¿ mimo wielkiejsympatii, z jak¹ Zachód odniós³ siê do wydarzeñ w Poznaniu, Polacy nie mog¹liczyæ na wsparcie, gdy¿ jakiekolwiek zmiany w pañstwach Europy Wschodniejbez wojny œwiatowej s¹ tylko marzeniem. Autor artyku³u w „ManchesterGuardian” stwierdzi³ wrêcz, ¿e Zachód nie jest gotowy na podjêcie wyzwaniai ha³aœliwa reakcja, która by stwarza³a pozory zachêcania do dalszych dzia³añ,by³aby najgorszym szaleñstwem, gdy¿ wepchnê³aby Polskê z powrotem w sytuacjênacechowan¹ jeszcze wiêksz¹ surowoœci¹ ani¿eli zarz¹dzenie w³adzsowieckich po rozruchach berliñskich. Jednak bierne milczenie poci¹ga³obyryzyko nara¿enia na gorzkie rozczarowanie tych Polaków, którzy ¿yj¹ nadziej¹,¿e Zachód odpowie ¿yczliw¹ pomoc¹. „Manchester Guardian” proponowa³drogê poœredni¹ i sugerowa³, ¿e nale¿a³oby zapewniæ Polaków o tym, ¿ejakkolwiek rz¹dy zachodnie nie zamierzaj¹ mieszaæ siê do ich swobodnegowyboru systemu spo³ecznego, to jednak celem Zachodu jest przyci¹gnieciePolski do wspólnej tradycji zachodnioeuropejskiej 39 .Do wiêkszego zaanga¿owanie Zachodu w sprawy polskie wzywa³ „ChristianScience Monitor”, która to gazeta opowiada³a siê za wykorzystaniem wydarzeñw Poznaniu do urzeczywistnienia polityki wyzwolenia: „Teraz w³aœnie nast¹pi³achwila, kiedy rz¹dy zachodnie musz¹ rzeczywiœcie zdecydowaæ siê, czy naprawdêzamierzaj¹ obaliæ ustroje komunistyczne, czy te¿ zgodziæ siê na wspó³¿ycie z nimiw ramach wspó³istnienia” 40 . Tygodnik „Spectator” pisa³ natomiast, ¿e ustosunkowaniesiê do wypadków takich, jakie nast¹pi³y w Niemczech Wschodnich37 Tam¿e, s. 179.38 Tam¿e, s. 18039 Tam¿e, s. 178–179.40 Tam¿e, s. 177.