Publikacja w wersji do pobrania (pdf) - Czerwiec '56 - Instytut ...

Poznañski Czerwiec w materia³ach Archiwum Pañstwowego w Poznaniu 49a znajduj¹ce siê tam na mocy u¿yczenia jako niezbêdne dla prowadzeniabie¿¹cej dzia³alnoœci programowej 15 . Nagrania te odzwierciedlaj¹ przebiegprocesów, a za niezwykle interesuj¹ce uznaæ nale¿y w szczególnoœci mowyobroñców (Stanis³awa Hejmowskiego, Gerarda Kujanka, W³adys³awa Rusta,Tadeusza Luboñskiego, Adama Barszczewskiego) oraz powo³anych przez nichbieg³ych w osobach znanych socjologów Tadeusza Szczurkiewicza z Poznaniaoraz Józefa Cha³asiñskiego z Warszawy. Nagrania oddaj¹ te¿ w szczegó³achargumentacjê oskar¿ycieli, a wœród nich prokuratora Alfonsa Lehmanna.Archiwum Pañstwowe w Poznaniu przechowuje równie¿ pojedynczeegzemplarze prasy zachodnioeuropejskiej i polskiej relacjonuj¹ce przebieg„procesów poznañskich” z paŸdziernika 1956 r. Zosta³y one przekazane dojego zbiorów przez Prokuraturê Wojewódzk¹ w Poznaniu na pocz¹tku latdziewiêædziesi¹tych XX w.Najnowsze nabytki zwi¹zane z czerwcem 1956 r. w Poznaniu zosta³yz³o¿one do Archiwum Pañstwowego w Poznaniu w czerwcu 2006 r. przez£ukasza Jastrz¹ba. S¹ to przede wszystkim materia³y warsztatowe wykorzystaneprzez niego w trakcie pisania pracy doktorskiej poœwiêconej ofiarom28 czerwca 1956 r. Sk³adaj¹ siê na nie m.in. kserokopie dokumentacji pochodz¹cejze Spó³dzielni Pracy „Uniwersum” w Poznaniu – dotycz¹ce pochówkówosób, które ponios³y œmieræ (orygina³y tej dokumentacji znajduj¹ siê w posiadaniupoznañskiego Oddzia³u IPN), fotografie miejsc pochówku ofiar walkulicznych oraz kserokopie ich aktów zgonów. Do materia³ów tych do³¹czonezosta³y pojedyncze egzemplarze prasy poznañskiej (przede wszystkim „G³osuWielkopolskiego”) z okresu od czerwca do paŸdziernika 1956 r. Materia³ypodobnej treœci przekaza³ równie¿, w tym samym czasie, prezes Spó³dzielniPracy Uniwersum Andrzej Hoffmann. S¹ to skany dokumentacji dot¹d tamprzechowywanej, a dotycz¹cej pochówków zabitych na ulicach Poznania.Nale¿y wiêc stwierdziæ, ¿e odtworzenie przebiegu Poznañskiego Czerwca1956 r. oraz jego spo³ecznych reperkusji jedynie na podstawie materia³ówzgromadzonych i przechowywanych dzisiaj w Archiwum Pañstwowym w Poznaniunie wydaje siê zabiegiem a¿ tak karko³omnym. Opracowuj¹c ten temat,nie sposób jednak nie siêgn¹æ do materia³ów zgromadzonych w innych placówkacharchiwalnych oraz pozostaj¹cych w rêkach prywatnych. Z archiwówpañstwowych na czo³o wysuwa siê tutaj Archiwum Akt Nowych w Warszawie,gdzie przechowywane s¹ materia³y wytworzone i przesy³ane do KomitetuCentralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Nie mniej interesuj¹cearchiwalia posiada³o te¿ Centralne Archiwum Ministerstwa Spraw Wewnêtrz-15 APP, Akta w³asne II – 431. Umowa u¿yczenia przez Archiwum Pañstwowe wymienionychmateria³ów zosta³a zawarta w dniu 5 czerwca 2006 r., zgodnie z Porozumieniem z 15 kwietnia1994 r. w sprawie przekazania jednostkom publicznej radiofonii i telewizji w u¿yczenie zbiorówdokumentacji by³ej pañstwowej jednostki organizacyjnej „Polskie Radio i Telewizja” zawartejpomiêdzy Krajow¹ Rad¹ Radiofonii i Telewizji a Naczelnym Dyrektorem Archiwów Pañstwowych.