Publikacja w wersji do pobrania (pdf) - Czerwiec '56 - Instytut ...

Dokumentacja archiwalna dotycz¹ca powstania czerwcowego 53Szczególnie wartoœciowe w kartotece s¹ do³¹czone do niej zdjêcia pozwalaj¹cepo up³ywie piêædziesiêciu lat poznaæ uczestników tamtych wydarzeñ.Pozosta³e materia³y sk³adaj¹ siê na dokumentacjê archiwaln¹ opisuj¹c¹Poznañski Czerwiec 1956 r. i dokumentuj¹ te wydarzenia na kartach powsta³ychdokumentów i w wieloœci wytworzonych zdjêæ. Materia³y te to teczkiaktowe, na których podano nazwê wytwórcy – wojewódzkie lub centralnejednostki Komitetu do spraw Bezpieczeñstwa Publicznego, a póŸniej Wydzia³ CKWMO w Poznaniu. Podano równie¿ tytu³ i sygnaturê akt.Podczas lektury dokumentów warto zwróciæ uwagê na jêzyk propagandytamtych lat. Ju¿ sama forma oficjalnego nazewnictwa Poznañskiego Czerwcaprzez w³adze partyjne determinowa³a ich stosunek do tych wydarzeñ. Oficjalnienazywa³o siê wydarzenia z dnia 28 czerwca 1956 roku „wypadkami”poznañskimi, co mia³o ukazywaæ, przypadkowoœæ dzia³añ, które by³y pozbawionemo¿liwoœci trwa³ego naruszenia podstaw ustroju socjalistycznego.Jednak jeœli owe „wypadki” zaistnia³y, ktoœ musia³ je inspirowaæ, wiêc pojawiasiê element „prowokacji”, „imperialistycznych inspiratorów”, „prowodyrów”.W konsekwencji mamy do czynienia w ocenie decydentów z przerywaniempracy przez robotników poznañskich zak³adów pracy „pod naporem bojówek”,z „napadami” na instytucje publiczne”, „sadyzmem i okrucieñstwem uczestnikówrozruchów wobec funkcjonariuszy organów bezpieczeñstwa pañstwa i ichrodzin” itd.Gromadzone materia³y to w wiêkszoœci meldunki operacyjne, raporty,notatki informacyjne funkcjonariuszy S³u¿by Bezpieczeñstwa i MO, notatkiz pracy œledczej, sprawozdania wojewódzkich organów bezpieki do w³adzcentralnych i wojewódzkich PZPR, do Komitetu ds. BP oraz doniesieniatajnych wspó³pracowników, protoko³y przes³uchañ, arkusze ewidencyjne, materia³yz procesów i doniesienia prasowe.Bardzo dobry stan zachowania materia³ów umo¿liwi³ ich skopiowane przyu¿yciu skanerów i aparatów fotograficznych w Pracowni Reprografii przezarchiwistów poznañskiego oddzia³u IPN. Orygina³y dokumentów zgodniez wczeœniejszymi ustaleniami zosta³y zwrócone do IPN w Warszawie, a poznañskioddzia³ udostêpnia do badañ naukowych jedynie elektroniczne wersjetej dokumentacji.Materia³y archiwalne mo¿emy podzieliæ na kilka grup. Dokumentacjêopisuj¹c¹ przyczyny zajœæ w Poznaniu, przebieg wydarzeñ z dnia 28 czerwca1956 r. oraz ich konsekwencje. Zebrane dokumenty mia³y daæ w³adzy rzeczywistyobraz panuj¹cych nastrojów spo³ecznych i przyczyn ludzkiego niezadowolenia,ale te¿ potwierdziæ – udokumentowaæ ocenê wydarzeñ wykreowan¹przez w³adze partyjne.Charakterystykê zgromadzonej dokumentacji rozpocz¹æ nale¿y od materia³ów,które mia³y na celu wyjaœnienie przyczyn wyst¹pieñ robotniczych. Dlapodkreœlenia i zaakcentowania specyfiki omawianych akt w niniejszym opracowaniuu¿yte zosta³y oryginalne zwroty, z nich zaczerpniête.