Portret Magazine No 3

Мисли здрави мисли
КОИ ЗАСЛАДУВАЧИ
СЕ ДОБРИ ЗА
ВАШЕТО ЗДРАВЈЕ?
Кога е шеќерот во исхраната во прашање, веќе подолго време се водат дебати со спротивставени мислења – природни наспрема
вештачки засладувачи, исхрана со мал внес на шеќери или негово комплетно исфрлање од дневното мени... Проверете како да
уживате во слатките и десертите на здрав начин и без ризици по здравјето.
ДАЛИ ВЕШТАЧКИТЕ ЗАСЛАДУВАЧИ СЕ ТОЛКУ ШТЕТНИ?
Вештачките засладувачи се синтетички замени за шеќер, но
можат да се добијат и од некои билки што природно содржат
шеќери. Сите вештачки засладувачи се многу послатки
од обичниот шеќер и потребно е само мало количество
вештачки засладувач за да се замени една лажица шеќер, но
за разлика од него, тие немаат калориска вредност.
Вештачките засладувачи имаат карактеристичен вкус.
По консумирањето, сахаринот има благо-горчлив вкус, а
тауматинот вкус како бонбона „Негро“. За да се избегне
лошиот вкус, при производството засладувачите се мешаат
меѓу себе и така го подобруваат и го надополнуваат вкусот
на другите. Токму поради ваквата комбинација тие не треба
да се користат во преголеми количества.
Денес, засладувачите можат да се најдат во голем број
различни производи, од диетални пијалаци, преку гуми за
џвакање, слатки, сладоледи, сокови, па сѐ до протеински
суплементи.
ТИПОВИ ВЕШТАЧКИ ЗАСЛАДУВАЧИ
Дозволени вештачки засладувачи се: калиум ацесулфам,
аспартам, неотам, сахарин, сукралоза и цикламат, што е
одобрен за користење, но само во некои држави. Од нив,
најчесто употребувани и најкористени се сахаринот и
аспартамот.
Сахаринот е кристален прав што е 300-550 пати посладок
од шеќерот. Тешко се топи во ладна вода, полесно во врела
вода и алкохол. Се употребува како засладувач на храна
и пијалаци. Не покажува никакви токсични дејства врз
човечкиот организам. Често го употребуваат лицата кои
имаат дијабетес. Неговиот дериват, кристалоза, еднакво
често се користи како и сахаринот. И едниот и другиот
немаат хранлива вредност.
Аспартамот е нискокалоричен засладувач што е 180-200
пати посладок од шеќерот. Се состои од две аминокиселини,
аспартамска киселина и фениланин што природно се наоѓа
во месото, житарките и млечните производи. Аспартамот е
означен со меѓународниот код Е-951 и се наоѓа на дозволената
листа за употреба на адитиви во правилникот за квалитет,
иако активистите против неговата употреба ги истакнуваат
штетните последици од неговото користење како карцином,
главоболки, депресија, наклоност кон дебелеење, па сѐ до
Алцхајмерова болест. Го користи прехранбената индустрија
како адитив-засладувач и засилувач на аромите во речиси
сите прехранбени производи и пијалаци.