Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Türk Toraks Derneği - Tütün Kontrolü Çalışma Grubu <strong>2014</strong><br />
12<br />
Özel Durumlarda <strong>Sigara</strong> <strong>Bırakma</strong><br />
48<br />
A.KRONİK HASTALIKLARDA SİGARA<br />
BIRAKMA<br />
Kronik hastalıklarda sigara bırakma hastalığın<br />
tedavisinin bir parçası olarak ele alınmalı <strong>ve</strong> hastalar<br />
bu doğrultuda moti<strong>ve</strong> edilmelidir. Bir kronik hastalık<br />
tanısı almak sigara bırakma açısından iyi bir<br />
motivasyon olmakla birlikte çoğunlukla bırakmak<br />
için yeterli olmamaktadır.<br />
Akciğer Kanseri<br />
Akciğer kanseri, kanser ölümlerinin en önemli<br />
nedenidir(1). <strong>Sigara</strong> içilmesi ise Akciğer<br />
kanserlerinin yaklaşık % 90’ından sorumludur (2).<br />
<strong>Tanı</strong> konulduğu sırada sigara içen hastaların % 83’ü<br />
ne yazık ki sigara içmeyi sürdürmektedir (3,4,5).<br />
Geçmişte çok üzerinde durulmayan sigara bırakma,<br />
kanser tedavisindeki gelişmeler, artan yaşam süreleri<br />
ile birlikte bugün için tedavinin ayrılmaz bir parçası<br />
olarak değerlendirilmektedir (6).<br />
<strong>Sigara</strong> içmeyi sürdürme erken evre hastaların ölüm<br />
riskini iki kat artırmaktadır (7). <strong>Tanı</strong>dan sonra sigarayı<br />
bırakma, yapılan tedavinin etkinliğini artırmakta,<br />
daha iyi prognoz sağlamakta <strong>ve</strong> yaşam kalitesini<br />
iyileştirmektedir (8,9,10).<br />
<strong>Sigara</strong> bırakma akciğer kanseri hastaları için son<br />
derece etkin bir tedavidir. Hasta sigara bıraktığı<br />
andan itibaren oksijenasyonu düzelmekte, kan<br />
basıncı düşmekte, immün yanıtı düzelmekte <strong>ve</strong><br />
dolaşım <strong>ve</strong> solunum fonksiyonları iyileşmektedir<br />
(11). Ayrıca kognitif fonksiyonlar iyileşmekte,<br />
hastanın özgü<strong>ve</strong>ni artmakta, iştah <strong>ve</strong> uykusu düzene<br />
girmektedir (12,13,14,15). Yine opere edilecek<br />
hastalarda postoperatif riskler açısından sigaranın<br />
bırakılması önemlidir (16). Uzun dönemde ise<br />
sekonder tümör gelişme riski azalmaktadır (17,18).<br />
Kemoterapi <strong>ve</strong> radyoterapi gören hastalarda<br />
sigaranın bırakılması tedaviye daha iyi yanıt<br />
sağlamakta <strong>ve</strong> komplikasyon, morbidite <strong>ve</strong> mortalite<br />
oranlarının düşürmektedir (19,20,21).<br />
Akciğer kanseri teşhisi konan hastalarda bırakma<br />
motivasyonu tanı için hastaneye yattığı andan<br />
itibaren sağlanmalı, sigara hastalık ilişkisi <strong>ve</strong> bırakma<br />
sonucunda kısa <strong>ve</strong> uzun dönemdeki kazanımlar<br />
anlatılmalı, bağımlılık açısından değerlendirilerek<br />
uygun tedavi başlanmalı <strong>ve</strong> hastalar yakından<br />
izlenmelidir (22). Hastaya sigara içilmeyen bir ev<br />
ortamı sağlanması başarıyı artırmaktadır. Aldığı<br />
tanıdan dolayı oluşabilecek psikolojik değişiklikler<br />
gözlenmeli <strong>ve</strong> gerektiğinde psikiyatris desteği<br />
sağlanmalıdır (22).<br />
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı<br />
(KOAH)<br />
<strong>Sigara</strong> içilmesi KOAH için en önemli risk faktörüdür<br />
(23,24,25).Bu nedenle KOAH’lı hastalarda sigaranın<br />
bırakılması büyük önem taşımaktadır. <strong>Sigara</strong>nın<br />
bırakılması ile birlikte, hastalığın progresyonu<br />
yavaşlamakta, yıllık FEV1 kaybı azalmakta,<br />
semptomlar iyileşmekte, alevlenmeler azalmaktadır<br />
(26,27,28,29). Yine sigarayı bırakan KOAH’lılarda<br />
mortalitenin azaldığı gösterilmiştir (25).<br />
Ciddi semptomlara karşın sadece az sayıda KOAH’lı<br />
hasta sigarayı bırakmaktadır. Aktif sigara içici oranı<br />
KOAH’lılarda normal topluma göre daha yüksektir<br />
(30). Yine KOAH’lı hastalarda nikotin bağımlılık<br />
oranlarının diğer içenlere göre daha yüksek olduğu<br />
<strong>ve</strong> bırakmada zorlandıkları bilinmektedir (31,32,33).<br />
Kronik solunum yolu hastalığı olanlarda<br />
depresyon riski daha yüksektir(34). Hastalar latent<br />
depresyonlarında sigarayı antidepresan gibi kendi<br />
kendine tedavi aracı olarak kullanabilmektedir<br />
(35). Bu da KOAH’lı hastaların sigarayı bırakmasını<br />
güçleştirmektedir.<br />
KOAH’lı hastalarda yapılan sigara bırakma<br />
çalışmaları <strong>ve</strong> bu çalışmalardan elde edilen metaanaliz,<br />
bu hasta grubunda yoğun motivasyonel<br />
destek <strong>ve</strong> farmakolojik tedavinin birlikte kullanılması<br />
durumunda ancak başarılı sonuçlar alınabileceğini<br />
göstermiştir (33). <strong>Tanı</strong> konulduğu andan itibaren<br />
hastalık <strong>ve</strong> sigara ilişkisi hastaya çok iyi anlatılmalı,<br />
sigara içmeye devam ettiği yada bıraktığı durumda<br />
hastalığın seyrinin nasıl olacağı açıklanmalı, uygun<br />
farmakolojik tedavi başlanmalı <strong>ve</strong> hasta yakından<br />
takip edilmelidir.<br />
Diğer Kronik Hastalıklar<br />
Herhangi bir kronik hastalık tanısı almak sigara<br />
bırakma oranlarını artırmaktadır (36). Bu nedenle<br />
kronik hastalığı olan hastalar mutlaka sigara bırakma<br />
konusunda cesaretlendirilmeli <strong>ve</strong> moti<strong>ve</strong> edilmelidir.<br />
Mevcut hastalığı <strong>ve</strong> sigara arasındaki ilişki <strong>ve</strong><br />
bıraktığındaki kazanımları hastaya anlatılmalıdır.<br />
Kronik hastalıklarla sigara ilişkisi aşağıdaki tablo<br />
1’de <strong>ve</strong>rilmiştir (37).
Change language