Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Özel Durumlarda <strong>Sigara</strong> <strong>Bırakma</strong><br />
annenin kan basıncında <strong>ve</strong> kalp hızında artışa sebep<br />
olur. Ancak fetusta bu artışlar patolojik seviyede<br />
olmaz (33). Nikotini yerine koyma tedavisinde<br />
kullanılan ilaçlar gebelikte D grubu ilaçlardır.<br />
Gebelerde nikotini yerine koyma tedavisini<br />
(bant <strong>ve</strong>ya sakız <strong>ve</strong>ya pastil formları) araştıran 6<br />
randomize çalışmanın sonunda davranış tedavisine<br />
eklendiğinde başarının arttığı <strong>ve</strong> fetusta önemli bir<br />
komplikasyona yol açmadığı gözlenmiştir (34-39).<br />
Nikotin spreyi, inhaleri <strong>ve</strong> sublingual formalarının<br />
kullanımına ait randomize kontrollü çalışma mevcut<br />
değildir. Sonuç olarak Amerikan Kadın Hastalıkları<br />
<strong>ve</strong> Doğum Derneği <strong>ve</strong> 2008 klavuzu; nikotin tedavisi<br />
<strong>ve</strong>rilecek ise anne adayı ile mutlaka yarar-zarar<br />
oranının çok iyi tartışılarak birlikte karar <strong>ve</strong>ilmesi<br />
gerektiğine vurgu yapmaktadır (30, 40).<br />
Bupropionla yapılan çalışmalarda ilk trimestirde<br />
konjenital kardiyak malformasyon riskinin arttığına<br />
ilişkin bir bulguya rastlanmamıştır (41,42).<br />
Chan <strong>ve</strong> ark. yaptıkları çalışmada ayrıca, ilaç<br />
kullanmayan gruba göre spontan düşük oranında<br />
yükseklik saptansa da diğer antidepresanlarla<br />
karşılaştırıldığında anlamlı bulunmamıştır (41).<br />
Gebelerde bupropionun sigara bırakmada etkinliğini<br />
araştıran bir çalışmada, ilaç kullanılmayan kontrol<br />
grubuna göre 2 kat daha fazla başarı elde edilmiştir<br />
(43). Ancak FDA Bupropionun, gebeler için B grubu<br />
olan uyarısını C grubu olarak değiştirmiştir.<br />
Nortriptiriptilin, D grubu ilaç olup fetusta kosta<br />
anormalliği yaptığı, Klonidin ise C grubu ilaç olup,<br />
gebe sıçanlarda embriyonik rezorbsiyon riskini<br />
artırdığı için kullanılmamaktadır (30). Vareniklin<br />
gebelikte C grubu olup, kullanılmamaktadır.<br />
Sonuç olarak, gebenin sigara içimi başta fetus olmak<br />
üzere kendi sağlığını da olumsuz etkilediğinden<br />
mutlaka gebelik boyunca sigara içiminin<br />
sonlandırılması gerekmektedir. Gebelikte davranış<br />
tedavisi daha ağırlıkta olmalıdır. Ağır içiciler için,<br />
kullanılacak farmakolojik tedavi seçenekleri sınırlı<br />
olduğundan yarar- zarar ilşikisi göz önüne alınarak<br />
gebe ile birlikte karar <strong>ve</strong>rmek en doğru yaklaşım<br />
olacaktır.<br />
Tablo 10. Gebelerde 5A yaklaşımı<br />
Klinik yaklaşım<br />
Öğren (Ask)<br />
Her olgunun sigara içip içmediğinin<br />
sorgulanması <strong>ve</strong><br />
kaydedilmesi.<br />
Öner (Advise)<br />
Eğer hasta D <strong>ve</strong>ya E<br />
durumunda ise<br />
Ölç (Assess)<br />
Önderlik et (Asist)<br />
Örgütle (Arrange)<br />
İçerik<br />
Gebe hastaya aşağıdaki soruları sorarak içme durumunu tespit edin<br />
A.Hiç sigara içmedim <strong>ve</strong>ya hayatım boyunca 100’den az sigara içtim<br />
B. Gebe olmadan öne sigarayı bıraktım <strong>ve</strong> şu anda içmiyorum<br />
C.Gebe kaldıktan sonra sigarayı bıraktım <strong>ve</strong> şu anda içmiyorum<br />
D.Şu anda bazen içiyorum, ancak gebe kaldıktan sonra sayısını<br />
azalttım<br />
E.Şu anda gebe olmama rağmen düzenli olarak içiyorum<br />
Eğer cevap A,B <strong>ve</strong> C ise hastayı tebrik edin <strong>ve</strong> bu konuda destek <strong>ve</strong>rin<br />
Hastaya açık, güçlü bırakma tavsiyesinde bulunun<br />
Bu tavsiyeyi kendisi <strong>ve</strong> bebeği ile ilgili risklerden bahsederek<br />
ilişkilendirin<br />
Bu bilgileri <strong>ve</strong>rirken basılı <strong>ve</strong> görsel malzeme kullanmaya çalışın<br />
<strong>Sigara</strong>yı en kısa zamanda bırakmasını önerin<br />
Eğer yüzyüze değil iseniz telefonla bu görüşmeleri yapın<br />
Bireyin gelecek 1 ay içinde sigarayı bırakmaya istekli olup olmadığının sorun<br />
Nikotin bağımlılığını ölçün<br />
Engel olarak düşündüğü sebepleri araştırın<br />
Eğer hasta 1 ay içerisinde bırakmaya hazır ise önderlik yapın<br />
<strong>Bırakma</strong>ya hazır değil ise motivasyonal görüşme yapın<br />
Bu görüşmlerde kendisi <strong>ve</strong> çocuğu için olası risklerden bahsedin<br />
Hasta bırakma konusunda istekli ise birlikte bırakma planı yapın<br />
Bu süreçte hastanın yanında olacağınızı söyleyin<br />
<strong>Bırakma</strong> günü belirleyin<br />
Davranış değişiklikleri önerin<br />
Hastanın yakın çevresinden destek alın<br />
Endişelerini gidermeye çalışın<br />
Farmakoterapi konusunda birlikte karar <strong>ve</strong>rin<br />
Gerekirse eğitici materyal sağlayın<br />
Bireyin yüz yüze ya da telefon görüşmeleri şeklinde kontrollerini yapın<br />
57
Change language