Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Türk Toraks Derneği - Tütün Kontrolü Çalışma Grubu <strong>2014</strong><br />
6<br />
Rol Modellik<br />
Hiç kuşku yoktur ki her hekim –göğüs hastalıkları<br />
uzmanı olsun ya da olmasın her hekim- mesleğinin<br />
kendisine yüklediği sorumlulukların bir gereği<br />
olarak tütün kontrolü mücadelesini hayatının bir<br />
parçası haline getirmelidir. Çünkü Hipokrat’tan<br />
bu yana “önce zarar <strong>ve</strong>rmeme” ilkesi hekimlik<br />
mesleğinin temel düsturu olmuştur. Tütün salgını<br />
ise her şeyden önce sağlığa, ekonomiye <strong>ve</strong> doğaya<br />
zarar <strong>ve</strong>rmektedir.<br />
<strong>Sigara</strong> <strong>Bırakma</strong> Faaliyetleri<br />
<strong>Sigara</strong> bırakma faaliyetleri her ne kadar hekimlerin<br />
her yerde <strong>ve</strong> her alanda sürdürmesi gereken “iyi<br />
klinik uygulama” olmasına karşın; bu faaliyetlerin<br />
bir sistematik program dahilinde <strong>Sigara</strong> <strong>Bırakma</strong><br />
Poliklinik’lerinde yürütülmesi başarı şansını<br />
artırmaktadır.<br />
Bilindiği üzere tütün bağımlılığın gelişmesinde<br />
davranışsal boyut en az farmakolojik boyut kadar<br />
önemlidir. İşin ilginci sigara bırakma sürecinde<br />
de benzer biçimde davranışsal boyut kritik öneme<br />
haizdir. <strong>Sigara</strong> bırakma, farklı aşamaları olan bir<br />
döngüsel süreç olduğundan dolayı sigara bırakma<br />
hizmeti sunacak her hekim hasta merkezli olmalı;<br />
süreç içerisinde hastaya eşitler ilişkisi dahilinde<br />
karşılıklı bilgi paylaşımı çerçe<strong>ve</strong>sinde yaklaşmalı;<br />
bağımlılığın hasta tarafından aşılacağını bilmeli<br />
<strong>ve</strong> bu nedenle hasta motivasyonunu yükseltmeye<br />
çalışmalı; hastanın süreç içerisinde çeşitli<br />
nedenlerle geliştireceği itirazları <strong>ve</strong> ambivalansları<br />
hastanın bilgiye olan merakı <strong>ve</strong> bağımlılığın doğal<br />
seyri olarak algılamalı <strong>ve</strong> “doğru” bilgiyi hastaya<br />
dikte etmek yerine, girişimini hastanın evresine<br />
uygun olarak eşleştirmeli, hedefleri hastayla birlikte<br />
belirlemeli, hastaya tercihleri olan bir yaklaşım<br />
sunmalı <strong>ve</strong> en önemlisi suçlayıcı <strong>ve</strong> yargılayıcı<br />
olmadan hastayı kendi çelişkileriyle yüzleştirerek<br />
onun kendi kararlarını kendisinin almasını<br />
sağlamalıdır.<br />
Öte yandan hiç kuşku yok ki her hekim, mesleki<br />
faaliyetleri sırasında hastayla karşılaştığı her<br />
durumda, en azından hastasının tütün kullanıp<br />
kullanmadığını öğrenmek, eğer kullanıyorsa<br />
ona güçlü biçimde bırakmayı önermek <strong>ve</strong> hasta<br />
kabul ediyorsa onu sigara bırakma faaliyetlerine<br />
yönlendirmek zorundadır.<br />
Politik Çalışmalar<br />
TTD üyesi olan göğüs hastalıkları uzmanlarının ancak<br />
%9’unun illerinde var olan tütün kontrol kurulunun<br />
üyesi olması, tütün kontrolü mücadelesinin geleceği<br />
açısından dikkat çekici bir sorundur (4). Çünkü<br />
tütün salgının önlenmesi konusunda hekimlerin<br />
üstlenmesi gereken sorumluluklardan birisi de<br />
politik çalışmalardır: Gerekli yasal düzenlemelerin<br />
oluşması <strong>ve</strong> var olan düzenlemelerin etkin biçimde<br />
uygulanması için sürdürülecek lobi faaliyetleri,<br />
tütün kontrol mücadelesine toplumsal destek<br />
kazandıracak etkinlikler <strong>ve</strong> illerde kurulmuş İl<br />
Tütün Kontrol Kurulu Faaliyetleri’ne katılmak<br />
bu başlık altında sayılabilecek girişimlerdir. Bu<br />
çerçe<strong>ve</strong>de tütün endüstrisinin değişen şartlara uyum<br />
kapasitesini azaltmak <strong>ve</strong> ölümden para kazanan<br />
bu endüstriyi birgün tümüyle ortadan kaldırmak<br />
hekimlerin toplumsal sorumlulukları arasındadır.<br />
Zaten Türk Tabipleri Birliği de “Toplumsal<br />
Sorumluluklar Bildirgesi”nde diğer konuların<br />
yanı sıra ürünlerin satışı konusunda da hekimlere<br />
sorumluluk yüklemektedir (8).<br />
Son Söz Yerine…<br />
Türkiye’de doksan’lı yılların başından beri ısrar,<br />
sabır <strong>ve</strong> inatla sürdürülen tütün kontrolü mücadelesi<br />
bugün oldukça yetkin bir düzeye ulaşmıştır. Bu<br />
çerçe<strong>ve</strong>de Türkiye, bugün itibariyle tütün kontrolü<br />
açısından dünyanın önde gelen ülkelerinden birisi<br />
haline gelmiştir.<br />
Öte yandan Küresel Yetişkin Tütün Araştırması<br />
<strong>ve</strong>rilerine göre Türkiye’de sigara içenlerin %44.8’i<br />
son bir yıl içinde sigara bırakmayı denemişlerdir<br />
(9). Gelecek bir ay içerisinde Türkiye’de sigarayı<br />
bırakmayı düşünen kişi sayısı 8.4 milyondur (9).<br />
Çok açık ki <strong>ve</strong>riler, Türkiye’nin tütün kullanımını<br />
bırakmaya hazır olduğuna işaret etmektedir. Ancak<br />
ne yazık ki sağlık kuruluşuna başvuran hastaların<br />
ancak %49’una sigara içip içmediği sorulmaktadır<br />
(9). Bu durum hekimlerin konu hakkındaki<br />
farkındalıklarının i<strong>ve</strong>dilikle arttırılması gerektiğine<br />
işaret etmektedir. Ayrıca DSÖ’nün de ifade ettiği<br />
gibi acil olarak Türkiye’deki sağlık sistemi bağımlılık<br />
tedavisine uyumlu hale getirilmeli, birinci basamak<br />
hizmetlerine entegre edilmeli <strong>ve</strong> farmakolojik tedavi<br />
ucuz <strong>ve</strong> ulaşılabilir olmalıdır (1).<br />
Ayrıca tütün ürünlerinin paketlerinin de<br />
Avustralya’da uygulamaya konulması karar altına<br />
alınan paketler gibi Türkiye’de de tek tip <strong>ve</strong> logodan<br />
arındırılmış biçime dönüştürülmesi <strong>ve</strong> DSÖ Tütün<br />
Kontrolü Çerçe<strong>ve</strong> Sözleşmesi’nde de belirtildiği<br />
gibi, tütün kontrolü ile ilgili halk sağlığı politikaları<br />
geliştirilmesi <strong>ve</strong> uygulamalarının, tütün endüstrisinin<br />
ticari <strong>ve</strong> diğer çıkar çevrelerinden korunması<br />
önümüzdeki dönemin tütün kontrolü mücadelesinin<br />
temel taşlarından birisi olmalıdır.
Change language