Portret Magazine No16

ADIDAS VS. PUMA
НАЈРИВАЛСКАТА ПРИКАЗНА ВО ИСТОРИЈАТА НА ПАТИКИТЕ
Пишува: Џејлан Рустемоска
Херцогенаурах е малечко германско гратче од околу 22
илјади жители на север од Нирнберг, што со децении
е поделено на два различни начина: физички, од
текот на реката Аурах, но и на симболичен начин, поради
едно необично ривалство меѓу жителите кои или носат
спортска опрема „Адидас“ или „Пума“, но никогаш и двете.
Не се работи за вкусови. И „Пума“ и „Адидас“, од нивното
основање, па сѐ до денес, имаат седиште во Херцогенаурах:
„Пума“ на северниот брег на реката, а „Адидас“ на јужниот.
Со децении речиси целиот град работел во една од двете
фирми, а со текот на времето од едните и другите се
создале две фракции, како две непријателски фамилии,
кои речиси и да не стапувале во контакт помеѓу себе.
Градот има и два различни фудбалски тима: едниот верен
на „Адидас“, другиот на „Пума“, а легендата вели дека
доколку се обратите на случаен жител на градот, пред што
било да ви одговори, ќе се загледа во марката на вашите
патики. Поделбата помеѓу браќата Даслер за ова малечко
гратче била истото што и Берлинскиот ѕид за Берлин. Со
таа разлика што Берлинскиот ѕид се урна пред речиси
три децении, додека антагонизмот меѓу приврзаниците
на „Адидас“ и „Пума“ од Херцогенаурах, како што велат,
сѐ уште се чувствува. Но, кои се браќата Даслер и од каде
потекнува целото ривалство?
Во 1920 година, дваесетгодишниот Баварец Адолф Даслер,
или Ади, повратник од Првата светска војна, добива идеја
да произведува спортски обувки во пералната на неговата
семејна куќа. Му помага неговиот татко Кристоф, кој
претходно работел во фабрика за чевли, а подоцна им се
приклучува и постариот брат на Ади, Рудолф. Работата
веднаш им тргнува и веќе во 1924 година браќата ја
основаат „Гебрудер Даслер шуфабрик“, фабриката што
набрзо ќе стане поим за спортски обувки во Германија.
Браќата рано сфаќаат дека обувките, освен што треба да
бидат квалитетни, треба и да се соодветни за спортот за кој
се наменети, па така почнуваат да произведуваат различни
патики за маратонци и за спринтери. Првиот бум настанува
на Олимписките игри во Берлин во 1936 година, кога
атлетичарот Џеси Овенс освојува четири златни медали,
носејќи ги патиките произведени од Даслер. Фабриката
почнува да ги живее своите златни мигови.
Кратко подоцна и двајцата браќа стануваат членови на
нацистичката партија. Но, сличните политички убедувања
не ги надминуваат нивните карактерни разлики. Ади
е интровертен по природа, опседнат со квалитетот на
обувките, Руди, пак, има трговски дух. Иако на почетокот
ваквата комбинација е од полза за бизнисот, набрзо нивните
конфликти стануваат сѐ поостри. По избувнувањето на
Втората светска војна (а според некои шпекулации, можна
причина е аферата помеѓу сопругата на Ади, која влегува во
семејниот бизнис, и позгодниот од браќата, Руди), работите
само се влошуваат. Фабриката на Даслерови е пренаменета
за производство на ракетни фрлачи за германската војска.
Ади е поштеден од регрутација и продолжува да раководи
со работата, додека Руди самоволно се приклучува на
нацистичките трупи во Полска. По завршувањето на војната,
66