Zoran Sulejmanov - Penologija (p.778)

Naprotiv toj u{te pove}e se {ire{e i toa so silata na povrat 423) .
Poradi toa {to represivnata koncepcija vo suzbivaweto na
kriminalitetot ne poka`a vidni rezultati, sredstvata za borba
protiv kriminalitetot novite {koli gi pobaraa na druga strana.
Imeno so niv vnimanieto se svrtuva kon delinkventot kako nositel na
kriminalnata aktivnost. Taka spored pozitivistite reakcijata treba
da se prilagodi spored storitelot na krivi~noto delo i toj treba da se
podlo`i na specijaen tretman zavisno od sostojbata na negovata
li~nost za da se ostvari odbranata na op{testvoto od kriminalitetot
preku prevencija, izolacija i popravawe na delinkventot. I
sociolo{kata {kola se zalaga{e za popravawe na delinkventot, a vo
taa nasoka posebno e zna~ajno insistiraweto na dvi`eweto na novata
op{testvena odbrana za efikasna borba za za{tita na op{testvoto od
kriminalitetot i za popravawe i reintegrirawe na delinkventite.
Site ovie {koli izniknaa i se razvivaa vo epohata na
kapitalizmot, koj kako, i site drugi klasni op{testva, osnovnata
funkcija na krivi~noto pravo i kaznata ja glada{e vo za{titata na
klasnata i politi~kata struktura {to i odgovara{e na vladea~kata
klasa. Me|utoa, vo soglasnost so progresivnite idei i interesi na
kapitalisit~kata klasa se nalo`i potrebata od napu{tawe na retribucijata
vo izvr{uvaweto na kaznata. Vrz tie promeni nu`no vlijae{e,
pred sÒ, zabrzaniot razvoj na proizvodstvenite sili i na op{testveno
ekonomskite odnosi, kako i tendencijata kon demokratizacija
na politi~kite odnosi od koi, iako formalno, proizleze potrebata za
po~ituvawe na na~eloto na ednkvo u~estvo na site gra|ani vo
socijalniot `ivot, ramnopravnosta i li~nite i politi~kite slobodi
na ~ovekot i gra|anite. Na toj na~in za prv pat e deklarirano
poinakvo mesto na ~ovekot vo op{testvoto vo nasoka {to zna~i
humanizacija na odnosite me|u lu|eto bidej}i ne mo`e{e da se
zaobikoli faktot deka vo novite uslovi ~ovekot se pove}e stanuva
gospodar na prirodata, na op{testvenite odnosi i na samiot sebesi.
Vo nasoka na ubla`uvawe na krivi~nata represija i ostrinata pri
izvr{uvaweto na kaznata pridonese i se pogolemoto jaknewe i
osvestuvawe na rabotni~kata klasa i nejzinata borba za ostvaruvawe
pogolemi ekonomski i socijalni slobodi. Tuka treba da se dodade i
nezamenlivoto vlijanie {to so sebe go nosi burniot razvoj na
nau~nata misla osobeno na sociologijata i drugite nauki za
op{testvoto i za ~ovekot kako op{testvena i individualna edinka.
Vakviot evolutiven pat na op{testvoto i na nau~nata misla
dovede do toa vo sovremenoto op{testvo osnovnata cel na kaznata da se
vrzuva za nositelot na negativnoto povedenie i potrebata sprema nego
da se prezemaat soodvetni merki na tretman {to vodat kon negova
resocijalizacija. So ostvaruvaweto na taa cel se postignuva
najefikasna za{tita na op{testvoto 424) i na li~nosta na delinkve-
423)
Pove}e za toa vidi: Pinatel, @. Nauka o izvr{enju kazni i kriminalna sociologija, Izbor,
Zagreb, 1960, str. 301.
424)
"So toa kaznata se pretvora vo efikasna merka na op{testvena za{tita. Vo sekoj
drug slu~aj op{testvoto e za{titeno samo privremeno, dodeka osudenikot e izoliran
206