Zoran Sulejmanov - Penologija (p.778)

e "uni{tuvawe na op{testveno opasni dejnosti, odvra}awe i
spre~uvawe na storitelite da vr{at krivi~ni dela, prevospituvawe i
popravawe na storitelite i op{to vospitno vlijanie vrz drugite
~lenovi na op{testvoto so cel za odvra}awe od vr{ewe krivi~ni
dela". Vo ~l. 87 OKZ be{e predvideno deka takvata cel na kaznuvaweto
ne smee da predizvika fizi~ki stradawa i da go navreduva ~ove-
~koto dostoinstvo. Za prv pat be{e zakonodavno re{eno pra{aweto za
klasifikacija na osudenite spored vidot na traeweto na kaznata,
op{testvenata opasnost i li~nite osobini na poedinecot (~l. 84) kako
i pra{aweto na pretpostavkite za dozvoluvawe i otpovikuvawe na
uslovniot otpust (~l. 85 i 86). So zakonot be{e predvideno i pravoto
i dol`nosta na osudenite lica da rabotat vo penitencijarnite
ustanovi (~l. 83).
Po donesuvaweto na OKZ slede{e `iva aktivnost vrz
natamo{noto dograduvawe na propisite vo vrska so izvr{uvaweto na
sankciite. Vo taa smisla najprvin be{e donesen poseben raspis so koj
se regulira{e vnatre{nata organizacija i obezbeduvaweto na
zatvorite (Raspis III br. 6552 od 4 dekemvri 1947) i Upatstvo za
nastavno-vospitni i kulturni-prosvetni raboti vo kazneno-popravnite
ustanovi (br. 2071 od 8 maj 1947) 657) .
Ona {to za ovoj period e me|utoa, najzna~ajno e donesuvaweto
na prviot povoen zakon {to se odnesuva na materijata na izvr{uvaweto.
Toa e Zakonot za izvr{uvawe na kazni (SL FNRJ 1948/92) so koj
se regulira{e izvr{uvaweto na site kazni vo OKZ, a posebno
izvr{uvaweto na kaznata li{uvawe od sloboda. Spored ovoj zakon
izvr{uvaweto na kaznite li{uvawe od sloboda se zasnova vrz
principite na zakonitost i humanost, zaedni~ko izdr`uvawe na
kaznata, prou~uvawe na li~nosta na osudenite i nivnata individualizacija
i klasifikacija vo fazata na izvr{uvaweto zaradi nivno
prevospituvawe i osposobuvawe za slobodniot `ivot. So zakonot
be{e opredelana i primenata na individualna i grupna rabota so
osudenicite. Rabotniot anga`man na osudnite be{e ograni~en na osum
~asa vo tekot na denot so zagarantiran nadomestok i be{e obezbedena
zdravstvena za{tita i osiguruvawe za slu~aj na nesre}i pri rabota.
Bea opredeleni i pravata i dol`nostite na osudenite kako i vidot na
disciplinskite kazni. Vo funkcija na podobro regulirawe na oddelni
aspekti na izvr{uvaweto bea doneseni i dva sprovedbeni propisi:
Pravilnik za nagradite za rabota na osudenicite (SL FNRJ 1949/55) i
Op{to upatstvo za ku}niot red vo kazneno popravnite ustanovi (SL
FNRJ 1950/19). Na toj na~in be{e kompleno zaokru`ena materijata za
izvr{uvaweto na kaznata li{uvawe od sloboda no, ne i onaa za
izvr{uvaweto na ostanatite krivi~ni sankcii.
5. So Krivi~niot zakonik od 1951 godina (SL FNRJ 1951/13) se
izvr{eni zna~itelni izmeni vo sistemot na krivi~nite sankcii. So
ovoj zakon brojot na kaznite e smalen na sedum: smrtna kazna, strog
zatvor i zatvor (kako glavni kazni), ograni~uvawe na gra|anskite
657)
Integralniot tekst na ova Upatstvo mo`e da se najde kaj Popovi}, V. op. cit, str. 57-
61.
328