Zoran Sulejmanov - Penologija (p.778)

Materijata na postavenosta i funkcioniraweto na priemnite
oddelenija vo ZIS e regulirana so ~l. 95 st. 2 i 3 i 96. Taka spored ~l.
95 st. 2 po priemot osudenoto lice se upatuva vo oddelenieto za
ispituvawe na li~nosta i za utvrduvawe na tretmanot i postapuvaweto
so nego (priemno oddelenie). Vo ova oddelenie osudenoto lice
ostanuva najmnogu 30 dena. Vo ~l. 95 st. 3 se veli deka vo ustanovite vo
koi se izvr{uva kaznata li{uvawe od sloboda do dve godini osudenoto
lice vo priemnoto oddelenie se zadr`uva do 15 dena. Vo vrska so ovie
odredbi e i ~l. 96 se istaknuva deka vo priemnoto oddelenie osudenoto
lice se zapoznava so ku}niot red vo ustanovata, pravata i obvrskite za
vreme na izdr`uvaweto na kaznata i na~inot na nivnoto ostvaruvawe.
Vo priemnoto oddelenie se vr{i prou~uvawe na li~nosta na
osudenikot spored nau~nite metodi od kriminolo{ko, medicinsko,
psiholo{ko i psihijatrisko gledi{te, a potoa se vr{i klasifikacija
na osudenoto lice i se odreduva na~inot na postapuvaweto. Upatstvo
za klasifikacija na osudenite lica donesuva direktorot na kaznenopopravnata
ustanova vo soglasnost so ministerot za pravda.
Od ovie odredbi proizleguva deka najva`nata funkcija {to
treba da se ostvari vo priemnoto oddelenie e sestrano ispituvawe na
strukturata na li~nosta na osudenite lica za da se zadovolat barawata
na principot na izvr{nata individualizacija, klasifikacijata na
osudenite lica i primenata na najoptimalni merki na tretman.
Me|utoa, primenoto oddelenie ima i drugi funkcii. Taka, kako negova
vtora funkcija se istaknuva odgovaraweto na potrebata na {to
podosleden na~in da se izvr{i prifa}aweto na osudenoto lice, za{to
za nego toa e naj~esto prv kontakt so zatvorskata zaednica. Poradi toa
nu`no e na osudenoto lice da mu se ostavi opredelen period za
akomodirawe na zatvorskite uslovi i na na~inot na izvr{uvaweto na
kaznata. Priemnoto kako otpusno oddelenie pretstavuva i edna skala
na koja se zadr`uva osudenoto lice pred negovoto otpu{tawe poradi
podgotvuvawe za polesno i pobezbolno vklu~uvawe vo slobodniot
`ivot. Vo teorijata se istaknuva u{te edna zada~a na priemnite
oddelenija za koja mora postojano da se vodi smetka za{to vo toj
pogled vo praktikata malku e storeno. Se raboti za gri`livo
sobirawe, sreduvawe i obrabotka na dobienite podatoci od
izvr{enite prou~uvawa na li~nosta kako sredstvo za ostvaruvawe na
opredeleni nau~ni celi: "svrzani so objasnuvaweto na
fenomenologijata i etiologijata na kriminalitetot i
unapreduvaweto na metodite za prou~uvawe na li~nosta i metodite
{to se primenuvaat vo prevospituvaweto na li~nosta na storitelot
na krivi~noto delo" 851) .
Od ostvaruvaweto na site ovie zada~i i funkcii na priemnite
oddelenija, pred sÒ, na onie vo vrska so prou~uvaweto na li~nosta vo
golema mera zavisi ostvaruvaweto na natamo{nite zada~i vo
centri za ispituvawe na li~nosta na osudenite lica. Ovie centri gi osniva sojuzniot
i republi~kiot sekretarijat za vnatre{ni raboti".
851)
Arnaudovski, Q. Zo{to priemni oddelenija vo kaznenite i vospitno-popravnite
ustanovi, Bezbednost, Skopje, 1978/5, str. 492.
461