Zoran Sulejmanov - Penologija (p.778)

odgovorot: "Takviot ~ovek zaslu`uva smrt!". Zo{to me|utoa, obi~niot
~ovek ne se obiduva, barem ponekoga{, da go svrti pra{aweto i na ovoj
na~in: "Ako jas ili nekoj drug od moite najbliski ubie ~ovek, dali i
toga{ }e se zalagam za istata smrt?" Zo{to samo toga{ se baraat duri
i najsitni pri~ini {to }e go opravdaat aktot na izzemaweto od smrtna
kazna. Neli sme toga{ site spremni da go potro{ime siot imot za da
go spasime od ona {to kako edinstveno pravedno taka revnosno go
nudime za "rodenite zlostornici". A deka tie "yverovi vo ~ove~ka
ko`a" se samo obi~ni lu|e koi {to naplastenoto vlijanie na niza
problemi, sudiri i drugi negativni okolnosti go naterale na takvi
zlostorstva dovolno e da se pogledne bilo koj kriminolo{ki u~ebnik.
Samo za ilustracija }e spomenam deka istra`uvaweto na ubistvata vo
Makedonija poka`aa deka 72,2% od site ubijci pred izvr{uvaweto na
deloto va`ele za mirni, ~esni i ugledni gra|ani vo svojata sredina 536) .
11. Postojat avtori koi tvrdat i toga{ koga bi se prifatil
stavot deka smrtnata kazna ne e socijalna nu`nost za{to op{testvoto
raspolaga so dovolno silni odbrambeni mehanizmi za sopstvena
za{tita, deka taa e sepak opravdana zaradi opredeleni socijalno
eti~ki principi 537) . Vo ovaa smisla i eden na{ mo{ne ugleden
teoreti~ar do neodamna zastapuva{e sli~no stojali{te. "Denes kako i
v~era", veli toj, "na abolicionisti~koto dvi`ewe bi mo`elo da mu se
stavi edna zabele{ka od na~elna priroda: se ~ini deka privrzanicite
na ova dvi`ewe po malku i go feti{izirale poimot "~ovek". Niz
istorijata (vo Hitlerovite i usta{kite logori, na primer), a i vo
sega{ninata ne edna{ se sre}avame so krvolo~ni monstrumi,
su{testva {to nemaat ni{to zaedni~ko (osven "~ovekolikosta") so
prirodata na eden vistinski ~ovek. Koja e logikata {to ni dopu{ta da
se branime od krvolo~nite divi yverovi so oru`je v raka, a nÒ obezoru-
`uva vo prisustvo na ovie ~ovekoliki yverovi" 538) . Za neizdr`anosta
na ovoj argument, a preku toa i za "goleminata" na ovoj avtor, mo{ne
ubedlivo zboruva faktot {to i samiot toj se otka`a od nego, za
razlika od nekoi drugi avtori koi i natamu cvrsto ostanuvaat na
sli~ni pozicii 539) .
536)
Vidi: Sulejmanov, Z. Ubistvata vo Makedonija, Studentski zbor, Skopje, 1995, str.
146.
537)
Pozadinata na ovoj stav e mo{ne proyirna iako ve{to se sokriva vo drugo ruvo.
Ovde, vsu{nosti, se poa|a od uveruvaweto deka postojat nepopravlivi zlostornici za
koi edinstvenoto re{enie se gleda vo nivnata smrt. Vakvoto stojali{te be{e
osobeno zastapuvano od antropolo{kata {kola spored koja postojat do taa mera
iskol~eni lica vrz ~ija atavisti~ka priroda ne e mo`no da se vlijae so bilo koja
druga merka.
538)
Marjanovi}, \. op. cit, str. 364.
539)
"Postojat golemi kriminalci, profesionalni delinkventi, plateni ubijci, ubijci
od zanaet, zlostornici {to se postojana opasnost za lu|eto, {to voop{to ne go
respektiraat tu|iot `ivot i {to drugite gi ubivaat nebare vr{at nekakva
najbezzlobna rabota. Mo`el li op{testvoto pa i koga }e go prifati principot na
neprikosnovenost na `ivotot na ~oveka za pravoto na sekogo da `ivee, mo`e li
op{testvoto da se otka`e od eliminacijata na vakvite poedinci.". Ba~i}, F.
252