10.04.2013 Views

Classica et Christiana 1 2006 - Facultatea de Istorie - Universitatea ...

Classica et Christiana 1 2006 - Facultatea de Istorie - Universitatea ...

Classica et Christiana 1 2006 - Facultatea de Istorie - Universitatea ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

OVIDIO A TOMI 55<br />

non sapendo cosa fare, lasciò la nave in balia <strong>de</strong>i forti venti, che la<br />

trascinarono nuovamente verso le coste italiane 15<br />

.<br />

Dopo varie vicissitudini, Ovidio giunse infine nel golfo di Corinto<br />

e sbarcò nel porto di Lechaeum 16<br />

, da dove proseguì a piedi fino<br />

all’altra estremità <strong>de</strong>ll’Istmo per imbarcarsi a Cenchreae, probabilmente<br />

prima <strong>de</strong>lla fine di dicembre, su una nuova nave 17<br />

. Quest’ultima<br />

portava dipinta l’immagine <strong>de</strong>lla <strong>de</strong>a Minerva, dal cui elmo pren<strong>de</strong>va<br />

infatti il nome 18<br />

, ed era un’ottima imbarcazione, probabilmente una<br />

pesante unità mercantile d’alto mare, munita sia di vele di lino 19<br />

sia di<br />

rematori, molto veloce e robusta 20<br />

, ben diversa dalla quassata ratis su<br />

cui aveva attraversato lo Ionio. Anche il viaggio nell’Egeo non fu facile,<br />

ma il po<strong>et</strong>a non ebbe problemi perché l’„Elmo di Minerva” era una<br />

nave sicura, forte anche <strong>de</strong>lla protezione <strong>de</strong>lla divinità di cui portava il<br />

nome.<br />

Poiché la navigazione nell’Ellesponto era resa difficile dalle<br />

forti correnti 21<br />

, giunta all’imboccatura di questo mare l’„Elmo di Minerva”,<br />

che risentiva ormai <strong>de</strong>l lungo viaggio 22<br />

, dopo aver toccato<br />

Troia, la città di Ettore (trist. 1, 10, 17), si diresse dapprima verso l’i-<br />

15<br />

Trist. 1, 2, 31-32 Rector in incerto est nec quid fugiatve p<strong>et</strong>atve / invenit:<br />

ambiguis ars stup<strong>et</strong> ipsa malis; 1, 4, 11-12 Navita confessus gelidum pallore timorem,<br />

/ iam sequitur victus, non regit arte ratem.<br />

16<br />

A. Rădulescu, Ovidio nel Ponto Eusino, Sulmona, 1990, p. 53.<br />

17<br />

Trist. 1, 10, 9 Illa, Corinthiacis primum mihi cognita Cenchreis.<br />

18<br />

Trist. 1, 10, 1-2 Est mihi sitque, precor, flavae tutela Minervae, / navis <strong>et</strong><br />

a picta cassi<strong>de</strong> nomen hab<strong>et</strong>.<br />

19<br />

Questo tessuto veniva utilizzato dagli antichi non solo perché, a differenza<br />

<strong>de</strong>l cotone, non era un prodotto d’importazione, ma soprattutto in quanto garantiva<br />

una velocità tale che Plinio gli attribuì il miracolo di aver avvicinato l’Italia<br />

all’Egitto (cfr. Casson, Viaggi e viaggiatori <strong>de</strong>ll’antichità cit., p. 119).<br />

20<br />

Trist. 1, 10, 3-8 Sive opus est velis, minimam bene currit ad auram, / sive<br />

opus est remo, remige carpit iter. / Nec comites volucri contenta est vincere cursu, /<br />

occupat egressas quamlib<strong>et</strong> ante rates, / <strong>et</strong> pariter fluctus ferit atque silentia longe /<br />

aequora, nec saevis victa fatiscit aquis.<br />

21<br />

Cfr. Herod. 7, 188.<br />

22<br />

Trist. 1, 10, 20 Threiciam t<strong>et</strong>igit fessa carina Samon.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!