Classica et Christiana 1 2006 - Facultatea de Istorie - Universitatea ...
Classica et Christiana 1 2006 - Facultatea de Istorie - Universitatea ...
Classica et Christiana 1 2006 - Facultatea de Istorie - Universitatea ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Classica</strong> <strong>et</strong> <strong>Christiana</strong>, 1, <strong>2006</strong>, 89-98<br />
DE NOUVEAU SUR LES PROVINCIALES. À PARTIR<br />
D’UNE IDÉE DE DEMETRIO S. MARIN<br />
Nelu ZUGRAVU<br />
(Iaşi)<br />
Le réputé philologue classique Dem<strong>et</strong>rio S. Marin a consacré<br />
plusieurs étu<strong>de</strong>s au problème <strong>de</strong> l’abandon <strong>de</strong> la province Dacie par<br />
les Romains sous l’empereur Aurélien (270-275) 1 . Son intérêt a été<br />
suscité, entre autres, par le syntagme „sublato exercitu <strong>et</strong> provincialibus”<br />
d’un passage <strong>de</strong> SHA, Aurel., XXXIX, 7 : „Cum vastatum Illyricum<br />
ac Moesiam <strong>de</strong>perditam vi<strong>de</strong>r<strong>et</strong>, provinciam Transdanuvinam<br />
Daciam a Traiano constitutam sublato exercitu <strong>et</strong> provincialibus reliquit,<br />
<strong>de</strong>sperans eam posse r<strong>et</strong>ineri, abductosque ex ea populos in<br />
Moesia conlocavit appellavitque suam Daciam, quae nunc duas Moesias<br />
dividit”. A partir <strong>de</strong>s sources juridiques latines, spécialement sur<br />
Ulpianus, qui fait la distinction entre <strong>de</strong>ux catégories <strong>de</strong> provinciales –<br />
ceux à domicile en province (provinciales oriundi) <strong>et</strong> ceux arrivés<br />
d’autres zones (provinciales per domicilium), Dem<strong>et</strong>rio Marin a réduit<br />
la sphère du terme provinciales seulement à son aspect technique, respectivement<br />
magistrats <strong>et</strong> fonctionnaires civils („un intiero esercito<br />
civile, che raddoppiava in certo qual modo quello militare /sic!/ nella<br />
provincia Dacia” 2 ), donc Romani a domicile temporaire en Dacie; à<br />
son avis, on peut dire que seulement ceux-ci ont été r<strong>et</strong>irés par<br />
Aurélien <strong>de</strong> la province nord-danubienne. C<strong>et</strong>te opinion a été reçu<br />
1 Părăsirea Daciei romane în isvoarele literare antice, in Bul<strong>et</strong>inul Institutului<br />
<strong>de</strong> filologie română, Iaşi, 10, 1943, p. 12-27; Continuitatea elementului dacoroman<br />
în Dacia, in Orizonturi, Stuttgart, 4, 1952, 1, p. 16-20; I «provinciales» ritirati<br />
dalla Dacia sotto Aureliano, in RER, 3-4 (1955-1956), 1957, p. 170-219.<br />
2 Ibi<strong>de</strong>m, p. 182.