10.04.2013 Views

Classica et Christiana 1 2006 - Facultatea de Istorie - Universitatea ...

Classica et Christiana 1 2006 - Facultatea de Istorie - Universitatea ...

Classica et Christiana 1 2006 - Facultatea de Istorie - Universitatea ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

90 Nelu ZUGRAVU<br />

d’une manière satisfaisante par plusieurs historiens 3 , étant acceptée<br />

par nous aussi à un certain moment 4 .<br />

Un regard plus attentif montre que, bien qu’érudite, c<strong>et</strong>te opinion<br />

présente plusieurs points faibles qui la font vulnérable:<br />

1. Celle-ci part <strong>de</strong> la conception erronée <strong>et</strong> préconçue que le terme<br />

Romani, synonyme avec le gr. Rômaioi, désigne d’une manière<br />

presque invariable <strong>de</strong>s citoyens romains originaires <strong>de</strong> Urbs ou<br />

d’Italie 5 . C<strong>et</strong>te assertion exprime une vérité valable jusqu’à la fin<br />

du I er s. av. J.–C. parce que dans le <strong>de</strong>rnier siècle <strong>de</strong> l’existence <strong>de</strong><br />

la République, après la guerre sociale <strong>et</strong> la généralisation <strong>de</strong> la citoyenn<strong>et</strong>é<br />

par lex Iulia <strong>de</strong> civitate latinis (<strong>et</strong> sociis) danda (90 av.<br />

J.-C.), lex Plautia Papiria <strong>de</strong> civitate sociis danda (89 av. J.-C.) şi<br />

[lex Iulia Municipalis] Tabula Heracleensis (45 av. J.-C.), le statut<br />

<strong>de</strong>s personnes fût modifié, ce qui faisait impossible la distinction<br />

entre citoyens romains, Latins <strong>et</strong> alliés italiques 6 ; n’est pas par<br />

hasard que ceux-ci soient confundus dans les inscriptions grecques<br />

sous le nom <strong>de</strong> Rômaioi ou Italikoi <strong>et</strong> dans celles grecques sous le<br />

nom <strong>de</strong> Italici 7 . A l’époque impériale, dans les conditions <strong>de</strong>s déplacements<br />

<strong>de</strong> différentes populations d’un coin à l’autre <strong>de</strong> l’État<br />

romain par le phénomène <strong>de</strong> colonisation civile <strong>et</strong> militaire, <strong>de</strong><br />

l’accord du droit romain ou <strong>de</strong> la citoyenn<strong>et</strong>é romaine <strong>et</strong> <strong>de</strong> la naturalisation<br />

universelle par Constitutio Antoniniana, la disjonction<br />

entre un Romanus originaire <strong>de</strong> l’Urbs <strong>et</strong> <strong>de</strong> l’autre <strong>de</strong> l’Italie ou<br />

3 Ibi<strong>de</strong>m, p. 176, n. 3; T. Diaconescu, Etnogeneza românilor. Noi lecţiuni<br />

din istoriografii latini, Iaşi, 2003, p. 17-34.<br />

4 N. Zugravu, Istoria romanităţii nord-dunărene (secolele II-VIII). Contribuţii<br />

la <strong>et</strong>nogeneza românilor, Iaşi, 1994, p. 112.<br />

5 D. S. Marin, op. cit., p. 171 (n. 1), 184, 190.<br />

6 W. Seston, La lex Iulia <strong>de</strong> 90 av. J.-C. <strong>et</strong> l’intégration <strong>de</strong>s Italiens dans la<br />

citoyenn<strong>et</strong>é romaine, in i<strong>de</strong>m, Scripta varia. Mélanges d’histoire romaine, <strong>de</strong> droit,<br />

d’épigraphie <strong>et</strong> d’histoire du christianisme, Roma, 1980, p. 19-32; Y. Thomas,<br />

«Origine» <strong>et</strong> «commune patrie». Étu<strong>de</strong> <strong>de</strong> droit public romain (89 av. J.-C. – 212<br />

ap. J.-C.), Roma, 1996, p. 3-4, 103-132.<br />

7 J.-L. Ferrary, La création <strong>de</strong> la province d’Asie <strong>et</strong> la présence italienne en<br />

Asie Mineure, in Les Italiens dans le mon<strong>de</strong> grec. II e siècle av. J.-C. – I er siècle ap.<br />

J.-C. Circulation, activités, intégration. Actes <strong>de</strong> la table ron<strong>de</strong>. École normale<br />

supérieure, Paris, 14-16 mai 1998, édités par Ch. Müller <strong>et</strong> C. Hasenohr, Athènes,<br />

2002, p. 135-136.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!