marSalis gegma, romlis farglebSic Teqvsmetma evropulma saxelmwifom miiRodaxmareba 1948-1952ww. 17 miliardi dolaris odenobiT.qveynidan gasuli fuli nawilobriv kvlav qveyanaSi brundeboda amerikulisaqonlisa da servisis SeZenis gziT. sistema muSaobda. evropisa da iaponiisekonomikebi aRorZinda.1950 wels saerTaSoriso savaluto fondma, romelic faqtiurad umoqmedo iyo aSSiserTpirovnuli menejmentis periodSi, daiwyo ufro aqtiuri rolis Sesruleba.1958 wlidan iwyeba dolaris siWarbis, anu breton-vudsis meore periodi, romelsacxSirad uwodeben mravalmxriv menejments aSS-is liderobiT.dolari aRar iyo erTaderTi Zlieri valuta. evropa da iaponia TanmimdevruladviTardebodnen da 1959 wlis bolosTvis maTi rezervebi aSS-sas miuaxlovda. aSS-isoqros maragma daiklo 24,4 miliardi dolaridan 1948 wels 19,5 miliard dolaramde1959 wlis bolosTvis. ucxoeTSi akumulirebuli dolaris maragi gaizarda 7,3miliardidan 1948 wels 19,4 miliardamde 1959 wels.1960 wlis noemberSi dafiqsirda ramdenime SemTxveva, rodesac spekulantebmadolari gadaaxurdaves oqroze. es ar niSnavda dolaris gaufasurebas. amerika kvlavlideri iyo da misi ekonomika janmrTeli, Tumca es imaze mianiSnebda, rom amerikasaRar SeeZlo erTpirovnulad emarTa safinanso sistema da saWiro gaxda sxva wevrebisaqtiuri Cabma.jer evropuli valutebis gaZlierebam, Semdeg, cota mogvianebiT, 1964 wels,iaponiis valutis gamyarebam da konvertabelurad gadaqcevam dabada am qveynebSisurvili, rom maTTan aRar akumulirebuliyo aSS dolari. amitom am qveynebmaintensiurad daiwyes dolarisgan gaTavisufleba. amas Tan daerTo vietnamis omi daaxali politikur-ekonomikuri realobis Camoyalibeba. amerikis SeerTebuli Statebifaqtiurad veRar asrulebdnen nakisr valdebulebebs. 1968-1971 wlebSi saerTaSorisosavaluto sistema da misi menejmenti paralizebuli iyo. 1971 wlis 15 agvistos aSS-isprezidentma niqsonma, saerTaSoriso savaluto sistemis sxva wevrebTan SeTanxmebisgareSe, calmxrivad gamoacxada axali ekonomikuri politika: SeCerda dolariskonvertacia oqrosTan mimarTebaSi. es faqtiurad breton-vudsis dasasruli iyo.1976 wels kingstonSi (iamaika) Sedga saerTaSoriso savaluto fondis wamyvanisaxelmwifoebis Sexvedra, sadac sabolood gacxadda breton-vudsis sistemisdasasruli. rogorc gilpini aRniSnavs, breton-vudsisa da fiqsirebuli gacvliTikursis de faqto damTavreba de iure gaxda iamaikis konferenciaze (Robert Gilpin, ThePolitical Economy of International Relations, p. 140). konferenciaze qveynebi SeTanxmdnen SemdegsakiTxebze:• moxda mcuravi gacvliTi kursebis legalizacia;• oqros, rogorc rezervis, roli Semcirda. saerTaSoriso savaluto fondisoqros rezervis erTi meeqvsedi daubrunda wevr saxelmwifoebs yofiloficialur fasSi maTi kvotebis proporciulad. kidev erTi meeqvsedi gaiyidaRia bazarze da miRebuli Tanxa sesxad gaica ganviTarebad qveynebze;• saerTaSoriso savaluto fondis kvotebi gaizarda, gansakuTrebiT opekisqveynebisTvis;• gaizarda dafinanseba naklebad ganviTarebuli qveynebisaTvis da amiT,mecnierTa azriT, gaizarda ganviTarebadi saxelmwifoebis damokidebuleba;• qveynebs Tavad unda ganesazRvraT Tavisi valutebis par valu. amgvarad,erovnul mTavrobebs TviTon unda moewesrigebinaT TavianTi safinansosavalutosistemebi saerTaSoriso wesrigSi Sesvlamde.konferenciaze, marTalia, oficialurad dadasturda arsebuli sistemis daSla,magram axali ar Seqmnila.sTiven gilisa da devid los azriT,breton-vudsis sistema bolomde ardasrulebula, vinaidan saerTaSoriso savaluto fondi da msoflio banki (breton-20
vudsis safinanso institutebi) dResac umniSvnelovanes rols asruleben saerTaSorisoekonomikaSi. Xolo, rac Seexeba, aSS dolars, igi kvlavac rCeba msoflios lidervalutad, romelsac mravali qveyana ufardebs TavianT valutebs, gansakuTrebiTlaTinuri amerika da sxva ganviTarebadi saxelmwifoebi.msoflio bankimsoflio bankis Seqmna gadawyda breton-vudsSi 1944 wels. muSaoba daiwyo 1945wels. igi gaeros specializebuli dawesebulebaa, magram mis wevrad miiRebian mxolodsaerTaSoriso savaluto fondis wevri saxelmwifoebi. Stab-binaa vaSingtonSi. misiumaRlesi organoa mmarTvelTa sabWo. bankis operatiul saqmianobas axorcielebsdireqtorati. banks hyavs prezidenti.pirveli sesxi bankma misca safrangeTs 1947 wels omis Semdgomi rekonstruqciisaTvis(250 milioni aSS dolari). am mizniT sesxis gacema mas Semdeg msoflio bankiserT-erTi prioritetuli sferoa. bankSi 180-ze meti wevria. misi erT-erTi ZiriTadimizania siRaribesTan brZola mTels msoflioSi. msoflio banki yovelwliuradaqveynebs msoflios ganviTarebis angariSs.saqarTvelo msoflio bankis wevria 1992 wlidan.amJamad bankSi gaerTianebulia xuTi instituti:• rekonstruqciisa da ganviTarebis saerTaSoriso banki (International Bank <strong>for</strong>Reconstruction and Cooperation - IBRD):Seiqmna 1945 wels. aerTianebs 184 qveyanas. mizania Seamciros siRaribis doneqveynebSi mdgradi ganviTarebis xelSewyobiT. amisTvis gascems sesxebs,grantebs, kreditebs. exmareba qveynebs analitikuri da sakonsultaciosamsaxuris meSveobiT.• saerTaSoriso ganviTarebis asociacia (International Development Association - IDA):daarsda 1960 wels. aerTianebs 162 wevrs. xels uwyobs re<strong>for</strong>mebssaxelmwifoebSi ganaTlebisa da jandacvis sferoebSi, sufTa wyalmomaragebissakiTxebSi da sxv. misi saqmianoba, agreTve, mimarTulia umuSevrobisaRmofxvrisa da socialuri pirobebis gaumjobesebisaken.• saerTaSoriso safinanso korporacia (International Finance Corporation – IFC):daarsda 1956 wels. aerTianebs 175 wevr saxelmwifos. misi mizania ekonomikisganviTarebis xelSewyoba kerZo seqtoris gaZlierebis gziT. muSaobs biznespartniorebTan,investirebas axdens ganviTarebadi saxelmwifoebis kerZoseqtorSi da aZlevs maT grZelvadian sesxebs, exmareba konsultaciebiT.• mravalmxrivi investiciebis garantiis saagento (Multilateral InvestmentGuarantee Agency – MIGA):daarsda 1988 wels. aerTianebs 157 wevrs. mouwodebs ucxoel investorebsmoaxdinon kapitaldabandebebi ganviTarebad qveynebSi. iZleva garantias arakomerciulriskTan dakavSirebiT — eqspropriacia, valutis arakonvertabeluroba,transferebis SezRudva, omi, samoqalaqo areuloba da sxv. teqnikurdaxmarebas uwevs qveynebs SesaZlo ucxouri investiciebis Sesaxeb in<strong>for</strong>maciisgavrcelebaSi.• investiciebis sferoSi davebis mosagvarebeli saerTaSoriso centri(International <strong>Center</strong> <strong>for</strong> Settlement of International Disputes – ICSID):daarsda 1966 wels. aerTianebs 134 wevr saxelmwifos. xels uwyobs investiciebismozidvas sxvadasxva qveynebSi, risTvisac SeimuSavebs saerTaSorisoinvestirebis wesebs, davebis mogvarebis kanonebs. gaugebrobisa da konfliqturisituaciebis SemTxvevaSi iZleva rCevebs saerTaSoriso investirebis kanonisSesabamisad.21
- Page 1: socialur mecnierebaTa seriasaerTaSo
- Page 4 and 5: SesavalisaerTaSoriso urTierTobebis
- Page 6 and 7: saerTaSoriso politikuri ekonomiissa
- Page 8 and 9: nawili Tvlis, rom saerTaSoriso ekon
- Page 10 and 11: nawilia, romlis dominanturi wevrebi
- Page 12 and 13: aul prebiSiraul prebiSi daibada arg
- Page 14 and 15: saxelmwifos dasustebisa da axali he
- Page 16 and 17: marSalis gegmamarSalis gegma oficia
- Page 18 and 19: safinanso-savaluto urTierTobebimeor
- Page 22 and 23: 2004 wels msoflio bankma gasca 20,1
- Page 24 and 25: vaWroba mxolod ganviTarebuli da Zli
- Page 26 and 27: • upirobo TanamSromloba yvela wev
- Page 28 and 29: saxedidan, ekonomistebi ukve amtkic
- Page 30 and 31: mesame samyaros gaCena daekonomikur
- Page 32 and 33: moaxerxa aseTi swrafi tempebiT ganv
- Page 34 and 35: susti qveynis finansuri daqvemdebar
- Page 36 and 37: 1970 wlebSi dasavleTma da iaponiam
- Page 38 and 39: aSS-Si energokrizisis daZlevis mizn
- Page 40 and 41: ver iqneboda) ar Camouvardeboda da,
- Page 42 and 43: warmoSobs, rogoricaa, magaliTad, ga
- Page 44 and 45: sxvadasxva kuTxeSi radikalurad gans
- Page 46 and 47: gasasvleli hqondeT. aqedan gamomdin
- Page 48 and 49: icxvis zrdaze. xolo Suamavlebad ucx
- Page 50 and 51: praqtikulad im qveynebs ekuTvnian,
- Page 52 and 53: kalurad integrirebuli transnacional
- Page 54 and 55: wlebSi iseTma prokapitalisturma qve
- Page 56 and 57: 1946 wels didi britaneTis yofili pr
- Page 58 and 59: mniSvnelovnad gansxvavdeba erTmaneT
- Page 60 and 61: saWiro. magram vinaidan es ase ar a
- Page 62 and 63: wlamde aSS-ma 9,6 trilioni dolari d
- Page 64 and 65: samsaxurebis SeTavazebas. saerTaSor
- Page 66 and 67: internet resursebi:www.mitpress.mit
- Page 68 and 69: Dependency theory developed in the
- Page 70 and 71:
currency.Further, the course descri
- Page 72 and 73:
analyses give an understanding of d
- Page 74:
securities at most. Therefore, each