moaxerxa aseTi swrafi tempebiT ganviTareba da bevri ganviTarebuli qveynisekonomikuri zrdis tempis gadaWarbebac ki, badebs SekiTxvas: ratom ganviTardnen isinida ratom ver ganviTardnen maTi msgavsi sxva ganviTarebadi qveynebi? ra iyo is sworinabiji, ramac maT aseTi ganviTarebis saSualeba misca?am qveynebis Seswavla gansakuTrebiT mniSvnelovani unda iyos CvenTvis, rogorcsusti saxelmwifos warmomadgenlebisaTvis, da, ra Tqma unda, imedis momcemic.gagrZeldeba Tu ara axali industriuli qveynebis aRmasvla da SesaZlebelia Tuara, rom sxva saxelmwifoebmac gaimeoron maTi gza, didad aris damokidebuliglobaluri ekonomikis zrdis tempebze, ganviTarebuli saxelmwifoebis bazrebisgaxsnilobaze da industriuli teqnologiis cvalebadobaze.saerTaSoriso ekonomikuri sistemis qvesistemebiamerikeli ekonomisti joan edelman spiro Tavis wignSi (The Politics of InternationalEconomic Relations) gvTavazobs saerTaSoriso ekonomikuri sistemis dayofas samqvesistemad. globaluri sistemis amgvarad danawileba, ra Tqma unda, pirobiTia,radgan es qvesistemebi erTmaneTisagan gamoyofili da izolirebuli ar aris. magrampolitikuri da ekonomikuri procesebi TiToeul qvesistemaSi mainc specifiuria dasaSualebas gvaZlevs gavaanalizoT ganviTarebis sxvadasxva stadiaze myofisaxelmwifoebis mdgomareoba da qceva saerTaSoriso sistemaSi.dasavleTis (urTierTdamokidebulebis) qvesistemaes qvesistema, romelsac aseve urTierTdamokidebulebis qvesistemas uwodeben,moicavs CrdiloeT amerikis, dasavleT evropisa da iaponiis maRalganviTarebulsaxelmwifoebs. joan spiro aqve aRniSnavs, rom SesaZlebelia am qvesistemaSiavstraliis, axali zelandiisa da samxreT afrikis gaerTianebac (The Politics ofInternational Economic Relations, Joan Edelman Spero, Fourth Edition.). isini uamravi ekonomikuri,savaWro, safinanso, teqnologiuri da sxv. kavSiriT mWidroda arian erTmaneTTandakavSirebuli. maT Soris amgvari urTierToba Camoyalibda da ganviTarda meoremsoflio omis Semdeg. amaSi udidesi roli Seasrula e.w. breton-vudsis savalutosafinansosistemam da tarifebisa da vaWrobis generalurma SeTanxmebam. saerTaSorisoreJimma, romelic aSS dolarze da amerikis SeerTebuli Statebis ekonomikur dasamxedro hegemoniaze iyo dafuZnebuli. orive xsenebulma reJimma xeli Seuwyo amqvesistemis saxelmwifoebSi ekonomikur aRmavlobas, warmoebis gaSlas, eqsportiszrdas, teqnologiur progress da aS. aman saerTaSoriso safinanso da savaWroaqtivoba, safinanso bazrebis internacionalizacia da, rogorc yovelive amis Sedegi,xsenebul saxelmwifoTa urTierTdamokidebuleba moitana. am qvesistemis SigniTCamoyalibda evropis saxelmwifoTa integracia da CrdiloeT amerikis qveynebisintegracia (NAFTA - North American Free Trade Agreement – CrdiloeT amerikis TavisufalivaWrobis SeTanxmeba. daarsda 1994 wels. Tavdapirvelad aerTianebda aSS-s, kanadasa dameqsikas. mniSvnelovnad Seuwyo xeli am wevr saxelmwifoebs Soris vaWrobisgaintensiurebas. iTvaliswinebs tarifebis Semcirebas, wevri saxelmwifoebisaTvissavaWro sferoSi SeRavaTebis miniWebas da sxv.).mkveTrad gazrdilma urTierTdamokidebulebam da integraciam, marTalia,keTildReoba moutana am saxelmwifoebs, magram maT garkveuli politikuri daekonomikuri problemebi Seuqmna. TiTqos urTierTdamokidebuleba ufro swrafadganviTarda, vidre misi marTvis, menejmentis saSualebebi. gansakuTrebiT undaaRiniSnos, rom am qvesistemis saxelmwifoebs Soris urTierTdamokidebulebis gamoganviTarebuli erovnuli ekonomika sxva monawileTa ekonomikuri politikisa daviTarebis mimarT metad mgrZnobiarea. erTis avadmyofoba gadadis meoreze. erTiqveynis monetarul, savaWro da investiciaTa politikaSi momxdari cvlilebebiuSualo gavlenas axdenen sxva saxelmwifoebis imave sferoebze. uaryofiTi movlenebi,rogoricaa umuSevroba, warmoebis dacema, inflacia da sxv., am SemTxvevaSi sazRvrebsar scnobs.32
garda amisa, calkeuli saxelmwifoebis poziciebidan Tu vimsjelebT,urTierTdamokidebulebis pirobebSi Careva xdeba saxelmwifo politikasa daekonomikaSi. igi asustebs erovnuli qveynis marTvas. TiTqos sadRac zRudavserovnul interesebsac ki. joan spiros azriT, sul ufro izrdeba daZabulobasaxelmwifo da saerTaSoriso menejmentebs Soris, vinaidan xSirad erovnul mTavrobasuwevs rTuli da kompleqsuri saSinao problemebis mosagvareblad jerurTierTdamokidebulebiT gamowveuli problemebis mogvarebaze fiqri.dasavleTis qvesistema aris liberaluri. am qvesistemis mTavari niSnebia: mWidrourTierTdamokidebuleba da maRalganviTarebuli qveynebi liberaluri ekonomikiT daliberalur-demokratiuli Rirebulebebis matarebeli mTavrobebiT.CrdiloeT-samxreTis (damokidebulebis) qvesistemaam qvesistemaSi mkafiod gamoxatuli dapirispireba da daqvemdebareba SeiniSnebaganviTarebul (dasavleT evropa, CrdiloeT amerika da iaponia) da ganviTarebad(afrika, azia da laTinuri amerika) qveynebs Soris. dasavleTis qvesistemisgangansxvavebiT, am qvesistemaSi gaerTianebuli saxelmwifoebi Zlier gansxvavdebianerTmaneTisagan ekonomikis ganviTarebis doniT da saerTo erovnuli produqtiT erTsul mosaxleze. miuxedavad imisa, rom zogierTi ganviTarebadi saxelmwifos mdgomareobagarkveulwilad umjobesdeba, absoluturi gansxvaveba SemosavlebSi ucvlelia.umTavresi problema am uTanasworo qvesistemisa aris damokidebuleba (daqvemdebareba).daqvemdebareba arsebobs, rodesac samxreTis saxelmwifoebs ekonomikuriinteraqciis maRali done gaaCniaT CrdiloeTis qveynebTan, rodesac es interaqciaZalian mniSvnelovania erovnuli ekonomikisaTvis da, Sesabamisad, samxreTis saxelmwifoebidamokidebulebi xdebian CrdiloeTSi mimdinare movlenebze da CrdiloeTissaxelmwifoebis qmedebebze. CrdiloeTis saxelmwifoebisaTvis ki es interaqciebi araris xarisxobrivad mniSvnelovani. amgvarad, urTierTdamokidebuleba arissimetriuli movlena, maSin, rodesac damokidebuleba — asimetriuli.daqvemdebarebis sxvadasxva <strong>for</strong>mebi arsebobs.aris savaWro daqvemdebareba — samxreTis saxelmwifoebis umetesobis Sida bazrebipataraa da isini mniSvnelovnad arian damokidebulni CrdiloeTis bazrebze, raTagaitanon da gayidon TavianTi saqoneli. Sesabamisad samxreTi Zalian mgrZnobiareaaCrdiloeTSi arsebuli faqtorebis mimarT, rogorc ekonomikuri, aseve politikuri,romlebic qmnian CrdiloeTis moTxovnas da gavlenas axdenen vaWrobaze. garda amisa,samxreTis qveynebis vaWrobis udidesi procenti xSirad modis CrdiloeTis romelimeerT konkretul saxelmwifoze, rac kidev erTxel aZlierebs mis damokidebulebas amkonkretul bazarze. samxreTi, rogorc wesi, yidis erT an ramdenime pirveladproduqts, amitom Zalian mgrZnobiarea am produqciaze moTxovnilebis rxevadobaze.Tanac, yidis umetesad nedleuls da naxevarfabrikats, rac bevrad ufro iafia, vidremza produqcia. amgvarad, susti qveynebi vaWrobaSi eqsportze xdebian damokidebulni,raTa miRebuli SemosavliT moaxerxon importis xarjebis dafarva. xolo vinaidan,rogorc zemoT aRvniSneT, nedleulisa da naxevarfabrikatis Rirebuleba bevradnaklebia mza produqciis fasTan SedarebiT, eqsportidan miRebuli Semosavali aryofnis imports, da es mudmivi procesia.daqvemdebarebis meore <strong>for</strong>maa daqvemdebareba kapitaldabandebis sferoSi.samxreTis qveynebSi Sida kapitaldabandebebi ucxouria. amitom, ucxouri kapitaldabandebebiakontrolebs am qveynis wamyvan dargebs. daqvemdebarebis done, aqedangamomdinare, Zalian maRalia da viTardeba ara qveynisaTvis sasicocxlod aucilebeli,aramed CrdiloeTisaTvis misaRebi da xelsayreli sferoebi.daqvemdebarebis mesame <strong>for</strong>maa finansuri. susti qveyana iRebs daxmarebassaerTaSoriso savaluto fondidan, romelic itovebs uflebas ukarnaxos qveyanasekonomikis warmoebis politika da Caerios qveynis saSinao da sagareo politikaSi.fondi qveyanas uyenebs garkveul pirobebs, romlebic man unda Seasrulos.moTxovnebis arSesrulebis SemTxvevaSi fonds aqvs qveynis dasjis berketebic(momdevno tranSis argacema, finansuri daxmarebis Sewyveta, Sav siaSi Seyvana, aS.).susti qveynebi iReben sesxebs, agreTve, ganviTarebuli saxelmwifoebis kerZokomerciuli bankebisgan.33
- Page 1: socialur mecnierebaTa seriasaerTaSo
- Page 4 and 5: SesavalisaerTaSoriso urTierTobebis
- Page 6 and 7: saerTaSoriso politikuri ekonomiissa
- Page 8 and 9: nawili Tvlis, rom saerTaSoriso ekon
- Page 10 and 11: nawilia, romlis dominanturi wevrebi
- Page 12 and 13: aul prebiSiraul prebiSi daibada arg
- Page 14 and 15: saxelmwifos dasustebisa da axali he
- Page 16 and 17: marSalis gegmamarSalis gegma oficia
- Page 18 and 19: safinanso-savaluto urTierTobebimeor
- Page 20 and 21: marSalis gegma, romlis farglebSic T
- Page 22 and 23: 2004 wels msoflio bankma gasca 20,1
- Page 24 and 25: vaWroba mxolod ganviTarebuli da Zli
- Page 26 and 27: • upirobo TanamSromloba yvela wev
- Page 28 and 29: saxedidan, ekonomistebi ukve amtkic
- Page 30 and 31: mesame samyaros gaCena daekonomikur
- Page 34 and 35: susti qveynis finansuri daqvemdebar
- Page 36 and 37: 1970 wlebSi dasavleTma da iaponiam
- Page 38 and 39: aSS-Si energokrizisis daZlevis mizn
- Page 40 and 41: ver iqneboda) ar Camouvardeboda da,
- Page 42 and 43: warmoSobs, rogoricaa, magaliTad, ga
- Page 44 and 45: sxvadasxva kuTxeSi radikalurad gans
- Page 46 and 47: gasasvleli hqondeT. aqedan gamomdin
- Page 48 and 49: icxvis zrdaze. xolo Suamavlebad ucx
- Page 50 and 51: praqtikulad im qveynebs ekuTvnian,
- Page 52 and 53: kalurad integrirebuli transnacional
- Page 54 and 55: wlebSi iseTma prokapitalisturma qve
- Page 56 and 57: 1946 wels didi britaneTis yofili pr
- Page 58 and 59: mniSvnelovnad gansxvavdeba erTmaneT
- Page 60 and 61: saWiro. magram vinaidan es ase ar a
- Page 62 and 63: wlamde aSS-ma 9,6 trilioni dolari d
- Page 64 and 65: samsaxurebis SeTavazebas. saerTaSor
- Page 66 and 67: internet resursebi:www.mitpress.mit
- Page 68 and 69: Dependency theory developed in the
- Page 70 and 71: currency.Further, the course descri
- Page 72 and 73: analyses give an understanding of d
- Page 74: securities at most. Therefore, each