nawili Tvlis, rom saerTaSoriso ekonomika aris imperialisturi eqspansiisa dasazRvrebis gafarToebis arena. nacionalizmis am agresiul <strong>for</strong>mas SeiZleba vuwodoTcudi merkantilizmi. germaniis nacisturi mTavrobis ekonomikuri politikaaRmosavleT evropasTan mimarTebaSi 1930-ian wlebSi swored amgvari xasiaTis iyo.nacionalistebi xazs usvamen ekonomikuri faqtorebis rols saerTaSorisourTierTobebSi da miiCneven, rom saxelmwifoebs Soris brZola ekonomikuriresursebisaTvis gavrcelebulia da TviT saerTaSoriso sistemis bunebisTvisaadamaxasiaTebeli. vinaidan ekonomikuri resursebi saWiroa erovnuli ZlierebisaTvis,yvela konfliqti erTdroulad ekonomikuric aris da politikuric. saxelmwifoebicdiloben erTdroulad moipovon simdidre, Zalaufleba da damoukidebloba.ekonomikuri nacionalizmi me-16 — me-18 saukuneebSi erTgvari gamoxmaureba iyopolitikur, ekonomikur da samxedro movlenebze da masSi swored am periodisviTarebam pova asaxva. am dros Cndeba Zlieri nacionaluri saxelmwifoebi, romlebicmudmiv qiSpobaSi arian erTmaneTTan. am dros warmoiSveba da Zlierdeba saSualo klasi,romelic Cabmulia ekonomikur saqmianobaSi — vaWrobaSi da, umTavresad, manufaqturaSi,warmoebaSi. es erTis mxriv ganpirobebuli iyo axali samyarosa da misiresursebis aRmoCeniT. monetizirebuli sabazro ekonomikis ganviTarebasa da samxedrosferoSi cvlilebebs aseve udidesi mniSvneloba hqonda. nacionalistebma daadgines,maTi azriT, misaRebi balansi vaWrobasa da erovnul usafrTxoebas Soris.ramdenime mizezis gamo nacionalizmis ZiriTadi mizani industrializaciaa. pirvelrigSi, nacionalistebs swamT, rom industria axdens gardamtex efeqts ekonomikaze damas mivyavarT ekonomikis srul ganviTarebamde. meore mizezi aris is, romnacionalistebisaTvis ganviTarebuli industria asocirdeba ekonomikur TviTuzrunvelyofasTanda politikur avtonomiasTan. mesame da yvelaze mniSvnelovania is,rom industria aris samxedro siZlierisa da, Sesabamisad, erovnuli usafrTxoebissafuZveli. TiTqmis yvela saxelmwifoSi, liberalurSic ki, mTavrobebis politikamimarTulia industriis ganviTarebisaken.moqiSpe saxelmwifoebis samyaroSi nacionalistebi miiCneven calxriv mogebas ufromniSvnelovnad, vidre ormxrivs. liberalebs miaCniaT, rom saerTaSoriso vaWroba ormxrivadsasargebloa, maSin roca nacionalistebi Tvlian, rom es urTierTobebiaucileblad konfliqturia da wesrigi SesaZlebelia mxolod hegemonis an ZalTabalansis arsebobis pirobebSi.nacionalistebi, dawyebuli aleqsandre hamiltoniT da damTavrebuli TanamedrovemecnierebiT, xazs usvamen TviTuzrunvelyofis upiratesobas ekonomikururTierTdamokidebulebasTan SedarebiT.damokidebulebis Teoriadamokidebulebis Teoria ganviTarda 1950-iani wlebis bolos prebiSis ideebissafuZvelze. prebiSi da misi Tanamoazreebi Tvlidnen, rom ekonomikur zrdas wamyvanqveynebSi ar moyveboda Raribi qveynebis ganviTareba. ufro metic, maTi azriT,ganviTarebuli qveynebis ekonomikuri saqmianoba xSirad seriozul ekonomikurproblemebs qmnida Rarib saxelmwifoebSi. es ewinaaRmdegeboda neoklasikosebisSexedulebebs, romelTa mixedviT, ekonomikuri zrda xelsayreli iyo yvelasTvis (ParetoOptimal — ekonomikuri viTareba , romelSic Tu erTi adamianis an jgufis ekonomikuri mdgomareobaumjobesdeba , meoris — uaresdeba. aravis SeuZlia gamdidreba vinme sxvis gaRaribebisgareSe), maSinac ki, Tu mogeba ar nawildeboda Tanabrad.prebiSi am faqts ase xsnida: Raribi qveynebi iZulebulni arian pirveladiproduqcia (nedleuli) miyidon ganviTarebul qveynebs, romlebic Semdgom amnedleulis gadamuSavebis Sedegad Seqmnil produqcias Rarib qveynebSi yidian. mzaproduqcia yovelTvis ufro Zviri Rirs, vidre nedleuli, Sesabamisad, Rarib qveynebsverasodes eqnebaT imdeni Semosavali eqsportidan, rom gadaixadon importSi.am problemis mosagvareblad, prebiSis azriT, saWiro iyo Semdegi: Raribi saxelmwifoebiunda SeerTebodnen importis gacvlis programas (Program on Import Substitution), ra-Ta maT ar SeeZinaT mza produqcia mdidari saxelmwifoebisagan. Raribi qveynebi kvlavgayididnen TavianT pirvelad saqonels msoflio bazarze, magram maTi ucxouri gacvliTirezervebi ar iqneboda gamoyenebuli ucxoeTisagan mza produqciis SesaZenad.8
amis ganxorcielebas arTulebda sami momenti:Raribi qveynebis Sida bazari ar iyo sakmarisad didi imisaTvis, rom xeli Seewyomdidar saxelmwifoebSi arsebuli ekonomikebis mTeli speqtrisaTvis, raTaSeenarCunebina dabali fasebi;meore sakiTxi exeboda Raribi qveynebis politikur nebas aRar yofiliyvnenpirveladi nawarmis mwarmoeblebi;mesame sakiTxi exeboda imas, Tu ramdenad akontrolebdnen Raribi saxelmwifoebiTavianT pirveladi warmoebis saqonels, gansakuTrebiT imas, romelic qveynis gareTiyideboda.amgvarad xsnida damokidebulebis Teoria Raribi saxelmwifoebis mudmivi siRaribismizezebs. tradiciuli neoklasikuri midgoma arafers ambobs am sakiTxTandakavSirebiT, mxolod adasturebs im faqts, rom Rarib qveynebSi solidurmaekonomikurma saqmianobam gvian moikida fexi da rom rogorc ki maT Tanamedroveekonimikis teqnika aiTvises, siRaribe TandaTan ukuiqca. Tumca, marqsistuli Teoriebimudmiv, mdgrad siRaribes ganixilavdnen rogorc kapitalisturi eqsploataciisSedegs. axali midgomis - “msoflio sistemebis” Tanaxmad, siRaribe aris mdidrebissasargeblod da Raribebis sazianod Sromis metad uxeSi gadanawilebis uSualo Sedegi.liberaluri re<strong>for</strong>mis momxreebis (prebiSi), marqsistebisa (andre gunder franki) da“msoflio sistemebis” Teoretikosebis (valerstaini) debatebi metad cxare dainteleqtualuri TvalsazrisiT sakmaod saintereso iyo. damokidebulebis sxvadasxvaTeoriebis mimdevrebs Soris kvlav SeiniSneba seriozuli xasiaTis uTanxmoebagarkveul sakiTxebSi da amitom Znelia davinaxoT damokidebulebis Teoriis erTiani,SeTanxmebuli varianti. Tumca, yvela xsenebuli Teoriis analizi garkveuluniversalur postulatebs eyrdnoba. damokidebuleba SeiZleba ganvmartoT rogorcqveynis ekonomikuri ganviTareba, rodesac erovnuli, Sida ekonomikuri politikaganicdis gareSe zegavlenas, iqneba es politikuri, ekonomikuri Tu kulturulixasiaTisa. gilpins moyavs Teotonio des santosiseuli ganmarteba, romelSic igi xazsusvams damokidebulebis mdgomareobasTan dakavSirebul urTierTobebs:`[damokidebuleba aris] istoriuli mdgomareoba, romelic gansazRvravs msoflioekonomikis garkveul struqturas. es ukanaskneli “wyalobs” rig qveynebs sxvaTasazianod da zRudavs damokidebuli ekonomikuri sistemebis ganviTarebis asparezs.[damokidebuleba aris] situacia, romelic garkveuli ekonomikuri sistemisganviTarebisa da gafarToebis xarjze ganapirobebs am sistemas daqvemdebarebuli sxvaqveynebis ekonomikur mdgomareobas~ (Teotonio dos santosi, “damokidebulebisstruqtura”, Readings in U.S. Imperialism, red.: k.t. feni da donald hojisi, bostoni: PorterSargent, 1971, gv. 226).zemoT moyvanili ganmartebebi Seicaven sam saerTo maxasiaTebels, romlebsacdamokidebulebis Teoriebis umetesi nawili iziarebs. upirvelesad, damokidebulebadamaxasiaTebelia saerTaSoriso sistemisTvis, romelic qveyanaTa or jgufs moicavs.maT sxvadasxva Teoriebis Tanaxmad ewodebaT dominanturi/damokidebuli, centraluri/periferiulian metropolia/sateliti. dominanturi saxelmwifoebi arianekonomikuri TanamSromlobisa da ganviTarebis organizaciis wamyvani samrewveloqveynebi. damokidebul saxelmwifoTa siaSi ki Sedian laTinuri amerikis, aziisa daafrikis is qveynebi, sadac saerTo erovnuli produqtis raodenoba erT sul mosaxlezemcirea da sadac ucxouri valutis Semodinebis wyaro erTi romelime saxis saqonliseqsportia. garda amisa, orive ganmartebis Tanaxmad, damokidebuli qveynebis ekonomikuraqtivobaSi ganmsazRvrelia gareSe Zalebis roli. es ukanaskneli gulisxmobssaerTaSoriso korporaciebs, saerTaSoriso sasaqonlo birJebs, ucxour daxmarebas,komunikaciaTa qsels da bevr sxva rames, risi saSualebiTac wamyvani samrewvelosaxelmwifoebi axorcieleben sakuTar ekonomikur interesebs ucxo qveynebSi. mesamesaerTo niSani isaa, rom damokidebulebis cnebis yvela ganmarteba miuTiTebsdominantur da damokidebul saxelmwifoebs Soris arsebuli urTierTobebis dinamiurxasiaTze, rac imas gulisxmobs, rom qveynebis am or jgufs Soris arsebulmaurTierTobebma SeiZleba ara mxolod ganamtkicos, aramed ufro intensiuri gaxadosuTanasworobis modeli. metic, damokidebulebas, rogorc istoriul process, metadRrmad aqvs fesvebi gadgmuli da igi saTaves iRebs kapitalizmis internacionalizaciidan.damokidebuleba mimdinare dinamiuri procesia. amis magaliTia laTinuriamerika, romelic meTeqvsmete saukunidan moyolebuli saerTaSoriso sistemis9
- Page 1: socialur mecnierebaTa seriasaerTaSo
- Page 4 and 5: SesavalisaerTaSoriso urTierTobebis
- Page 6 and 7: saerTaSoriso politikuri ekonomiissa
- Page 10 and 11: nawilia, romlis dominanturi wevrebi
- Page 12 and 13: aul prebiSiraul prebiSi daibada arg
- Page 14 and 15: saxelmwifos dasustebisa da axali he
- Page 16 and 17: marSalis gegmamarSalis gegma oficia
- Page 18 and 19: safinanso-savaluto urTierTobebimeor
- Page 20 and 21: marSalis gegma, romlis farglebSic T
- Page 22 and 23: 2004 wels msoflio bankma gasca 20,1
- Page 24 and 25: vaWroba mxolod ganviTarebuli da Zli
- Page 26 and 27: • upirobo TanamSromloba yvela wev
- Page 28 and 29: saxedidan, ekonomistebi ukve amtkic
- Page 30 and 31: mesame samyaros gaCena daekonomikur
- Page 32 and 33: moaxerxa aseTi swrafi tempebiT ganv
- Page 34 and 35: susti qveynis finansuri daqvemdebar
- Page 36 and 37: 1970 wlebSi dasavleTma da iaponiam
- Page 38 and 39: aSS-Si energokrizisis daZlevis mizn
- Page 40 and 41: ver iqneboda) ar Camouvardeboda da,
- Page 42 and 43: warmoSobs, rogoricaa, magaliTad, ga
- Page 44 and 45: sxvadasxva kuTxeSi radikalurad gans
- Page 46 and 47: gasasvleli hqondeT. aqedan gamomdin
- Page 48 and 49: icxvis zrdaze. xolo Suamavlebad ucx
- Page 50 and 51: praqtikulad im qveynebs ekuTvnian,
- Page 52 and 53: kalurad integrirebuli transnacional
- Page 54 and 55: wlebSi iseTma prokapitalisturma qve
- Page 56 and 57: 1946 wels didi britaneTis yofili pr
- Page 58 and 59:
mniSvnelovnad gansxvavdeba erTmaneT
- Page 60 and 61:
saWiro. magram vinaidan es ase ar a
- Page 62 and 63:
wlamde aSS-ma 9,6 trilioni dolari d
- Page 64 and 65:
samsaxurebis SeTavazebas. saerTaSor
- Page 66 and 67:
internet resursebi:www.mitpress.mit
- Page 68 and 69:
Dependency theory developed in the
- Page 70 and 71:
currency.Further, the course descri
- Page 72 and 73:
analyses give an understanding of d
- Page 74:
securities at most. Therefore, each