Groene Hart met landbouw naar een hoger peil? Over de ... - LEI

ling?). Er is ten derde een synthese denkbaar waarin bedrijfsconcepten en gebiedsconcepten
in elkaar opgaan. Een Mega Bedrijf is hier een gezamenlijke aangelegenheid van sterk
verschillend georiënteerde ondernemers (bijvoorbeeld technologie/productiegericht, historisch/streekgericht,
natuurgericht, stad/publieksgericht) die samen voor een polder een
contract aangaan met een stedelijk gebied voor veenweidebeheer. Bij een dergelijke constructie
zouden 'economies of scale' kunnen samengaan met 'economies of scope'.
Zicht op optimaliseren van ruimtelijke kwaliteit in een regionaal kader
Hoofdstuk 5 keek vanuit het format met vier zoekrichtingen naar een concreet veenweidegebied
Hart (Meije/Zegveld), centraal gelegen in het Veenweidegebied/Groene Hart.
Het blijkt dat lokale omstandigheden de uitwerking van algemene oplossingen binnen
zoekrichtingen sterk kleuren. De op de kaart gezette toekomstconcepten (historisch
gericht, technologiegericht, natuurgericht, stadsgericht; synthese model) geven een indruk
van hoe bestaande ruimtelijke kwaliteiten zijn te respecteren (vooral ecologische en landschappelijk
visuele kwaliteiten) en nieuwe kwaliteiten zijn te ontwikkelen (vooral sociale
kwaliteiten) door weidebedrijven die een nieuwe sociaal-economische basis hebben gevonden.
De op de kaart gezette toekomstconcepten geven een indruk van potenties voor
ruimtelijke kwaliteit besloten in veenweidebedrijven en specifieke veenweidegebieden. Er
is een belangrijk verschil met toekomstvisies (bijvoorbeeld EHS en Schets van Stuurgroep
Delta Metropool) die een groter gebied bestrijken, doordat bij ons het door boeren voortgezette
weidebedrijf en specifieke gebiedskwaliteiten als uitgangspunten zijn genomen. De
op kaart gezette toekomstconcepten geven aanwijzingen voor mogelijke fricties met bestaande
'top down visies' (bijvoorbeeld onze stadsgerichte landbouw bij Woerden
correspondeert niet met rode pijlen in die visies) maar ook op mogelijke synergetische effecten
(bijvoorbeeld het blijkt dat stadsgerichte landbouw en nabij gelegen natuurgerichte
landbouw elkaar kunnen versterken).
Kan het Groene Hart, alles bijeengenomen, met landbouw naar een hoger peil?
Onze studie laat zien dat het verhogen van waterpeilen zonder systeeminnovatie levensbedreigend
is voor het ruimtelijke systeem Veenweiden/Groene Hart. Het werd echter ook
duidelijk dat er bij voldoende prioriteit voor veenweidewaarden een breed scala bestaat aan
mogelijkheden tot systeeminnovatie met bovendien ruime mogelijkheden om combinaties
te maken en over te gaan tot regionaal maatwerk.
Het lijkt verhelderend drie hoofopties voor beleid te onderscheiden, namelijk tussen
een passieve versus een actieve omgang met het verhogen van waterpeilen sèc (zie hieronder).
Dit verdient een aanvulling met het onderscheid tussen een passieve versus een
actieve omgang met de economische basis van het veenweidebedrijf (geen/wel systeeminnovatie).
133