APV 2012 bijlage toelichting - Bestuur

Gemeenten hebben in het kader van toezicht en handhaving reeds een aantal bestuursrechtelijke instrumenten
ter beschikking. Voor de bestuursrechtelijke instrumenten waarover gemeenten beschikken geldt een scheiding
in sancties die erop zijn gericht de ontstane situatie in de gewenste situatie te herstellen (herstelsancties) en
sancties die primair zijn bedoeld om bestraffend op te treden (punitieve sancties). Bij de herstelsancties gaat
het om bestuursdwang [is voor gemeenten geregeld in artikel 125 Gemeentewet] en dwangsom [gemeentelijke
bevoegdheid op grond van artikel 136 Gemeentewet.]. Deze sancties kunnen alleen worden ingezet in situaties
waarin herstel daadwerkelijk mogelijk is, zoals het terugbrengen van een bouwwerk in de oorspronkelijke staat.
Het intrekken van een begunstigend besluit (vergunning, ontheffing, subsidie) [Onderscheid kan worden
gemaakt tussen het intrekken van een begunstigend besluit als sanctie en anderszins, bijvoorbeeld wegens
gewijzigde beleidsinzichten of veranderende omstandigheden.] is een voorbeeld van de tweede categorie. De
meeste normen die verloederingsfeiten en onveiligheidsgevoelens van burgers moeten tegengaan lenen zich niet
voor handhaving via dwangsom of bestuursdwang. Of het herstel is feitelijk niet mogelijk (denk aan
geluidsoverlast), óf het herstel zélf, dan wel de controle daarop, leveren problemen op (denk aan een last onder
dwangsom tot het niet meer voortijdig plaatsen van vuilniszakken op straat, die wekelijks gecontroleerd zou
moeten worden).
In mei 2004 heeft de VNG het concept wetsvoorstel bestuurlijke boete kleine ergernissen ontvangen van de
ministers van BZK en Justitie met het verzoek hierop te reageren. In het concept wetsvoorstel wordt een
stelsel voorgesteld waarin het mogelijk wordt gemaakt dat het gemeentebestuur desgewenst bevoegd wordt
tot het opleggen van een bestuurlijke boete in reactie op overtreding van specifieke bij of krachtens formele
wet als beboetbare feiten aangewezen APV-normen. Er is dus sprake van een keuze tussen invoering en geen
invoering van de bestuurlijke boete.
Heeft een gemeente de bestuurlijke boete ingevoerd dan kan zij te allen tijde besluiten de bestuurlijke boete
weer af te schaffen. Een besluit van de raad tot intrekking van het besluit tot invoering van de bestuurlijke
boete treedt echter niet eerder in werking dan na negen maanden na de bekendmaking van het
intrekkingsbesluit. Bij het opstellen van de feitenlijst die onder de reikwijdte van de bestuurlijke boete worden
gebracht is vooralsnog de model-APV van de VNG als uitgangspunt genomen. Verkeersdelicten, met uitzondering
van fout-parkeren, zullen volgens dit voorstel niet onder de bestuurlijke handhaving worden gebracht. Zoals
gezegd wordt de lijst met beboetbare feiten door de formele wetgever vastgesteld (bij algemene maatregel van
bestuur). Gemeenten kunnen de lijst dus niet aanpassen aan de lokale situatie.
De bevoegdheid tot het opleggen van een bestuurlijke boete wordt uitgeoefend door het college. Deze
bevoegdheid wordt evenwel uitgeoefend door de burgemeester, indien de toepassing van dit middel dient tot
handhaving van regels welke hij uitvoert.
Tegen de boete-oplegging staat de rechtsgang van de Algemene wet bestuursrecht open. De boete dient door
een bestuurlijk toezichthouder in dienst van de gemeente, die tevens buitengewoon opsporingsambtenaar is, te
worden opgelegd. Mandateren van deze bevoegdheid aan particuliere toezichthouders is niet toegestaan. De
opbrengsten van de boeten komen toe aan de gemeenten. Gemeenten zijn zelf verantwoordelijk voor de incasso
en de registratie van opgelegde boeten (daarbij kunnen ze eventueel externen, zoals bijvoorbeeld het Centraal
Justitieel Incassobureau, inschakelen).
In de Memorie van Toelichting bij het concept wetsvoorstel wordt inzicht gegeven in de financiële implicaties
van de introductie van het handhavingsinstrument. De cijfers die hierin worden genoemd geven aan dat
tegenover iedere euro aan opbrengsten er 2,5 euro aan investeringen staat. In onze reactie op het wetsvoorstel
hebben wij aangegeven dat dit naar onze mening niet acceptabel is. Om de verhouding tussen investering en
231