Voorkant scriptie

Een verschil met Claymans’ bevindingen is het volgende. Driemaal antwoordt een minister-president
niet, zonder reden aan te geven. Volgens Clayman komt de interviewer dan niet met een vervolgvraag,
omdat dat geen zin heeft (Clayman, 2001, 423-424). In twee gevallen gebeurt dat ook, maar in één
geval volgt er toch een vervolgvraag. Nieuw is dat minister-presidenten soms indirect aangeven de
vraag niet te beantwoorden (o.a. Lubbers in fragment 4).
Als het gaat om verbloemd ontwijken zijn er eveneens overeenkomsten met Clayman aan te
tekenen. Ook in het gesprek met de minister-president worden daarvoor lexicale middelen, zoals
woordencombinaties “misbruikt” en (voor de interviewer) irrelevante elementen uit de
vraagformulering aangehaald. Er is echter een aantal nieuwe manieren waarop dit gebeurt naar boven
gekomen, zoals het gebruik van het woord “dus” om een einde te maken aan de discussie en het
schetsen van een compleet ander scenario dan dat van de vraag, waarmee de vraag irrelevant wordt
gemaakt.
Nieuw is dat minister-presidenten soms openlijk en verbloemd ontwijken in eenzelfde reactie
op een vraag. Bijvoorbeeld Lubbers in gesprek met Mingelen in fragment 3. Lubbers wordt daar
gevraagd of de keus van PVDA of VVD in een coalitie wat hem betreft open is. Daarop zegt hij dat hij
niet begint te praten over die en die partij (openlijk ontwijken), maar begint te praten vanuit het
program (verbloemd ontwijken), waarna hij uitweidt over het verkiezingsprogram.
Eveneens nieuw en opmerkelijk is dat Balkenende zelf een vraag stelt in fragment 16 als
Witteman zegt dat het niet goed lijkt te gaan tussen Balkenende en Van Aartsen. Hij vraagt of hij zich
bezig moet houden met de uitlatingen van Van Aartsen of zich bezig moet houden met “wat we
moeten doen”. In eerste instantie komt hij daarmee onder de vraag van Witteman uit, maar deze
beantwoordt hem echter zodanig, dat Balkenende opnieuw in de problemen komt. Witteman zegt dat
Balkenende allebei moet doen, dus ook zich zorgen maken over de uitspraken van Van Aartsen.
Daarop grijpt Balkenende het element “zorgen maken” uit Wittemans’ antwoord aan om de agenda te
wijzigen en te gaan spreken over “datgene wat we moeten doen”, namelijk belangrijke politieke
uitdagingen.
Een ander nieuw inzicht heeft betrekking op de manieren waarop de beurtwisseling verloopt.
Zo produceert Balkenende zeer veel overlap. Met name in fragment 14 tijdens de preface van
Mingelen. In dat fragment stelt Mingelen de vraag of het kabinet in Uruzgan kan blijven, gezien de
status van de motie daarover. Dit laatste zette hij stevig neer in de preface, zodat een ontkennend
antwoord geprefereerd was. Balkenende produceert vele malen competitieve overlap en daarmee
verzet tegen de vraag. Immers, de geïnterviewde is normaliter stil tijdens de vraagformulering van de
interviewer. Het interview is per slot van rekening bedoeld voor een publiek. Balkenende slaagt er niet
in de beurt over te nemen. Ook in fragment 15, waarin Mingelen Balkenende in zijn vraag wederom
onder druk zet om openheid te geven over Uruzgan, produceert Balkenende vele keren competitieve
overlap, maar slaagt hij er niet in om de beurt over te nemen voordat Mingelen zijn vraagformulering
heeft afgemaakt.