Omslag Holland 2006/2 - Historische Vereniging Holland

het verhaal van magnus en barbara 79
rechtzaak kwam, volgde in de meeste gevallen echter wel vrijspraak of een serieuze reprimande,
zo lang zij maar beloofden zo snel mogelijk te gaan trouwen. 39 Er zijn natuurlijk
meerdere scenario’s mogelijk waarom Magnus en Barbara in het nog anoniemere Amstelveen
trouwden, en wel bij een niet-Lutherse kerk. De meest voor de handliggende reden is
echter wel het ontlopen van een rechtzaak.
Slotbeschouwing
De reconstructie van het leven van Magnus en Barbara is verre van compleet. Archiefbronnen
geven slechts sporadisch inzicht in het leven van alledag van ‘gewone mensen’ en ook
in het geval van Magnus en Barbara moeten we het doen met fragmenten. In sommige gevallen
missen we informatie, omdat er nog geen registratie bestond, bijvoorbeeld bij de
Noorse archieven, of – in het geval van de Admiraliteit – omdat bronnen verloren zijn gegaan.
Toch bieden zowel de brief als het Amsterdamse archief voldoende aanknopingspunten
om tot een – zij het niet volledig – beeld van het leven van Magnus en Barbara te komen.
Wat het meeste opvalt aan het leven van de twee migranten, is het internationale karakter
ervan. Hoewel het gissen blijft naar de werkelijke reden voor hun vertrek naar Holland, staat
het buiten kijf dat veel gebeurtenissen in hun leven sterk gekleurd werden door zaken die op
internationaal niveau plaatsvonden. Oorlogen, schaarste op de internationale arbeidsmarkt
en de verschillende invulling van ethische kwesties door kerkelijke en wereldlijke autoriteiten
zijn vraagstukken die modern aandoen, maar eveneens invloed hadden op de levensloop
van Magnus en Barbara. Zonder in de val te trappen van wat men tegenwoordig ‘presentisme’
placht te noemen, laat het verhaal van de twee Noorse migranten duidelijk zien dat niet alleen
in de hedendaagse ‘geglobaliseerde’ maatschappij het leven van alle dag bepaald wordt door
supranationale ontwikkelingen; ook het leven in het Holland van de 17de eeuw werd grotendeels
gestuurd door internationale gebeurtenissen. Deze conclusie is natuurlijk niet nieuw,
wel laat het verhaal van Magnus en Barbara zien dat niet alleen diplomaten, rijke kooplieden
en grote mondiale bedrijven als de VOC leefden in een internationale wereld. Of je nu geboren
was aan een Noorse fjord of in een stad of dorp in Holland, aan onderkant van de 17deeeuwse
maatschappij was de wereld vaak groter dan de plaats waar je wieg had gestaan.
39 Manon van der Heijden, Huwelijk in Holland. Stedelijke rechtspraak en kerkelijk tucht, 1550-1700 (Amsterdam 1998) 99.