Management Scope 06 2006

ANALYSE
Winstjagende
16 MANAGEMENT SCOPE
softie gezocht
De beste managers stellen mensen centraal, want alleen mensen
creëren waarde. Jammer genoeg wordt dit soort dienende leiders
als soft afgedaan. Propagandisten zijn Peter Drucker, Stephen
Covey, Arie de Geus, Herman Wijffels.
Tekst Twan van de Kerkhof | Illustratie Thielenpeters
Leiders scheppen de voorwaarden die het mogelijk maken dat medewerkers
de organisatie het beste kunnen dienen. Ze leggen eigenlijk
dus verbindingen. De meeste leiders zijn het hier mee eens, maar raken
in verwarring door het taalgebruik rond verbindend leiderschap. Ze zijn
bang om als softies te worden versleten en dat is het laatste wat ze willen.
Velen voelen zich nog steeds comfortabeler met cijfers en spreadsheets
dan met mensen. Daarom praten ze over mensen als ‘human
capital’ of als ‘de belangrijkste activa van de onderneming’.
Natuurlijk draait een bedrijf grotendeels om de winst. Maar waardecreatie
wordt verricht door mensen van vlees en bloed en daar zul je als
leider op een andere manier mee moeten omgaan dan met machines.
Mensen kun je niet managen, je moet ze leiden.
Dienend of verbindend leiderschap betekent niet dat leider en medewerkers
met elkaar door de gang rollebollen. Het betekent evenmin
dat zij elkaar de hele dag glimlachend diep in de ogen kijken. Duidelijk,
eerlijk en authentiek zijn, betekent juist ook boodschappen uitzenden
die de ander misschien helemaal niet wil horen. Het betekent feedback
geven die als snoeihard kan worden ervaren.
Het lijkt zacht om iemand die niet goed functioneert op zijn plek te
laten zitten en het lijkt hard om hem te ontslaan. Juist het aangaan
van de confrontatie vereist echter moed. Het laten voortduren van een
ongewenste situatie uit angst is een belediging voor iedereen die erbij
betrokken is. Zachte heelmeesters maken stinkende wonden.
Duidelijkheid over de gewenste uitkomst dient samen te gaan met
zorgvuldigheid in het proces. De medewerker die wordt ontslagen
omdat hij onvoldoende presteert, zal dat niet leuk vinden. Maar als hij
vervolgens bij een andere organisatie beter functioneert, is iedereen
beter af. Eerlijkheid leidt in zo’n geval tot confrontatie én waardering,
waarschijnlijk zelfs bij degene die is ontslagen.
De kern van goed leiderschap bestaat uit het leggen van verbindingen.
De leider gaat de boer op om zelf met medewerkers te praten en
verspreidt tevens de boodschap dat hij volop interesse heeft voor wat
medewerkers hem te zeggen hebben. De gesprekken verlopen zowel
van boven naar beneden als van beneden naar boven. De leider blaft
niet naar beneden wat er moet gebeuren, maar gaat een dialoog aan
met medewerkers: ‘wat kun jij bijdragen?’. Een dialoog gaat per definitie
twee kanten op: de medewerker mag ook iets terugzeggen; sterker
nog, er is geen dialoog wanneer dat niet gebeurt.
Leider gaat dialoog aan met medewerkers:
‘Wat kun jij bijdragen?’
Om echt een goede dialoog met anderen te kunnen hebben, moet je
natuurlijk wel goede zelfkennis hebben. De bedoeling is dat de leider
zich bewust is van wat hij of zij denkt en voelt. Daar passen termen bij
als emotionele intelligentie, intuïtie, authenticiteit en reflectie. Pas dan
kan die echt met respect naar anderen luisteren. Als bij de T van ConnecT.
De staande poot staat voor de blik naar binnen. Vanuit dat eigen
domein komt de liggende balk van de T aan bod: de verbinding met
anderen.
Als je contact maakt met anderen zonder verbinding te leggen met het
eigen innerlijk verlies je jezelf in de ander. Als je alleen maar aandacht
hebt voor het eigen innerlijk zonder te verbinden met anderen leidt dat
tot navelstaarderij.
Wetenschappers, uitvinders en kunstenaars weten reeds lang dat de
basis voor waarheid en schoonheid in hun innerlijk ligt. Zij maken de
reis naar binnen voordat zij aan hun werk beginnen.
Wie goed gaat kijken naar wat zich in zijn of haar innerlijke theater
afspeelt, kan onprettig verrast worden. Vervolgens is er moed voor
nodig om transparant te zijn naar anderen. Deze moed illustreert
opnieuw waarom de term ‘zachtheid’ niet past bij verbindend
JUNI 2006 17