Management Scope 06 2006

Heeft u nooit last van het idee dat dit wel erg makkelijk is? U
bent al succesvol, uw eigen fundamental needs zijn meer dan
vervuld. Dan is het wel makkelijk om over te stappen op dienen.
“Als het zo zou zijn dat ik een heel ander leven had geleid dan ik
nu leid, dan had ik die omslag ook kunnen verdedigen. Mag ik die
omslag maken, mag ik het licht zien?”
Hoever gaat u in dat dienen? Heeft u bijvoorbeeld uw bezit
opgegeven?
“Ik hoef mijn bezit niet op te geven. Ik mag een fantastisch leven
leiden en dat hoop ik voor anderen ook. Ik heb een leuk huis en een
leuke auto maar ik ben los van poenerigheid.”
“ Ik denk wel eens, mag ik ook een beetje
support, een beetje voeding?”
Wat heeft u voor auto?
“Ik had een Mercedes en nu heb ik een BMW 745i. Mensen in het
bedrijf stuurden me mails over een ‘echte auto’ en hebben deze voor
me uitgezocht.”
Als leider van het bedrijf dient u door een dure auto te rijden?
“Ja. Ik kan iedereen in de ogen kijken. Ik ben heel gelukkig. Ik zou
ook gelukkig zijn in een minder huis en met een mindere auto maar
ik mag genieten in het leven, ook van de goede dingen van deze
schepping.”
Dat klinkt meer self-indulgent dan dienend. De vraag is: hoe
hard voert u dat dienende door?
“Dat je als dienaar ook maar alles moet opgeven, is dat niet heel
Nederlands en calvinistisch? Nelson Mandela geeft ook heel veel weg
maar heeft een prachtig huis hoor, dat heb ik gezien. Daar ontvangt
hij mensen thuis op niveau. Moet hij Bush in een kafferhutje ontvangen?
Hij vindt dat het staatshoofd van een land in ontwikkeling iets
moet uitstralen. Maar ik geef toe, er zit een spanning. Uiteindelijk
gaat het vooral om je houding.”
Hoe makkelijk leert u mensen over die houding?
“Het is redelijk makkelijk om de witte boorden die houding, het principe
van dienend leiderschap uit te leggen en daarop te trainen. Wij
hebben hier vrij veel blauwe boorden, chauffeurs, operationele mensen.
Een van de winsten van onze principes is dat men op een hele
natuurlijke manier met elkaar omgaat, mensen zijn gelijk gekomen.
Maar het is moeilijker om de principes aan ze uit te leggen.”
Wat is er moeilijk aan die uitleg?
“Ze lezen niet. Je moet je verdiepen in wat dienend leiderschap
inhoudt en daarover kunnen communiceren. Daarom moet je ook
een gezamenlijke taal ontwikkelen. Het is mijn ervaring dat dat voor
velen moeilijker is. Ik heb wel een grappig voorbeeld. Ik vind het
heel leuk om bij feestjes bij de chauffeurs te staan en dan draai ik
een sjekkie. Er zei er een tegen mij: ‘Ja zeg, dat dienend leiderschap
he, ga jij eens een pilsje voor me halen’. Toen overtrad hij een regel.
Ik ben niet afgedwongen meneer Voerman voor iedereen, maar de
grootste groep gaat niet zo met mij om. Dat gaf spanning. Ik zei:
‘Wil jij een pilsje hebben, dan ga ik dat voor je halen’. Ik keek af en
toe om en de groep was heel stil. Ik gaf hem toen zijn pilsje en hij
zei: ‘Dit is natuurlijk niet dienend leiderschap’. Ik zei alleen: ‘Ach,
dat hoort er ook bij’. Ik had een verhaal kunnen vertellen maar dat
deed ik niet. Dienend leiderschap is ook heel alert zijn in de situatie.
26 MANAGEMENT SCOPE
Ik vroeg hem toen of hij op vakantie ging. Hij vertelde dat het ieder
jaar ellende was, maar dit jaar had hij het voor elkaar. Hij had een
huisje aan het strand gehuurd: ‘Dan zijn mijn kinderen tevreden, mijn
vrouw helemaal happy. En ik zelf, och...’ Ik keek hem aan en zei niks.
Aarzelend vroeg hij: ‘Heeft dat er ook iets mee te maken?’ Later is
hij nog zeker drie keer komen praten over nieuwe voorbeelden. Af
en toe heb je zo’n steuntje in de rug nodig. Ik denk wel eens, mag ik
ook een beetje support, een beetje voeding? Als ik me zo voel ben ik
verkeerd bezig. Je kunt het niet overhaasten en zeggen welk doel je
over twee jaar bereikt. Het is een natuurlijk proces.”
Is servant leadership iets voor de oudere generatie?
“Niet direct, hoewel Herman Wijffels daar wel een mooi voorbeeld
van is. Als baas van de Rabobank heeft hij in zijn beleid halverwege
echt die ommezwaai gemaakt naar dienend leiderschap. Gelukkig
hoef je niet op leeftijd te zijn om dit te kunnen. Ik denk dat het nu
moet worden opgepakt door de volgende generatie. Als dat niet lukt,
moeten we het verder vergeten. Ik heb een studente communicatiewetenschappen
ontmoet, Imke Heeren, die voor een volle zaal een
presentatie hield over servant leadership. De rillingen lopen nog over
mijn rug. Ze zei tegen het gezelschap, allemaal mensen die ook met
servant leadership bezig zijn: ‘Als u echt gaat voor dit principe, dan
heb ik hoop voor mijn toekomst’.”
Gaat dat lukken?
“Ik zie het steeds meer om me heen. Het mooiste voorbeeld vind ik
het VU ziekenhuis. Daar heeft de raad van bestuur dienend leiderschap
ingevoerd als principe. Alle afdelingen vullen dat nu zelf in binnen
de principes, met een beetje begeleiding. De kraamafdeling en
de terminale afdeling kwamen daarbij tot de conclusie dat het goed
zou zijn om deze afdelingen naast elkaar te situeren. Mooi he?”
Wat zou u aan het leiderschap in Nederland veranderen als je
daar de macht voor had?
“Dan zou ik ondernemers veel meer verantwoordelijkheid geven en
voor een tijdje aan de macht brengen in het land. Goede ondernemers
zouden een geweldige rol kunnen spelen bij het klaarmaken
van het land voor de volgende generatie.”
Wat zouden ze anders doen dan de huidige regering?
“Ze zouden de zaken zeer praktisch aanpakken. De helft van de
ambtenaren kan weg. Vijftig procent van de regels die we opleggen
aan ondernemers kunnen door MKB en VNO/NCW worden gecontroleerd.
Er is heel weinig besluitkracht en daadkracht bij de overheid.
Ondernemers hebben dat van nature, daarom zouden zij een
tijdje die rol van de overheid moeten overnemen. Het zou overigens
ook al heel anders worden als regeringsleiders zich dienend gingen
opstellen. Maar dan moeten ze ook echt leiden: verantwoordelijkheid
nemen, commitment tonen en een visie hebben. Ach, ik heb nog
steeds vertrouwen in de toekomst van dit land.”
Interviewer Ronald Meijers is lid executive
board van Krauthammer International
Reacties: rmeijers@managementscope.nl
Rittal IT-Solutions.
‘n Probleemloze computerruimte?
RimatriX5 maakt het mogelijk!
De processoren worden alsmaar sneller en toepassingen steeds complexer, waardoor de gevolgen bij uitval steeds groter
worden. Met RimatriX5 voorkomt u veel problemen en beperkt u de downtime tot een absoluut minimum.
RimatriX5 is een totaalconcept waarbij Rittal en Lampertz de krachten bundelen en zo alle disciplines in één hand houden:
security, rack, power, cooling, remote management en monitoring. Kies voor een partner die u – met compatibele, betrouwbare
en schaalbare oplossingen – maximale zekerheid biedt met een hoog Return On Investment (ROI). Uw winst: optimale ICTperformance,
één aanspreekpunt en lagere Total Cost of Ownership (TCO). Bel ons en we vertellen u er graag meer over.
FRIEDHELM L O H GROUP Rittal bv - Postbus 246 - 6900 AE Zevenaar - tel (0316) 59 16 70 - www.rimatrix5.nl
®