Management Scope 06 2006

EXPERT
Durfkapitalist te groot om
verstoppertje te spelen
Durfkapitalisten zuigen bedrijven uit en denken alleen aan de
eigen bankrekening. Waar of niet? Zolang ze zich verbergen,
blijft dat onduidelijk.
Tekst Paul Stamsnijder | Illustratie Aad Goudappel
De durfkapitalist stond nog nooit zo in de belangstelling. Ook nog
nooit was zijn imago zo omstreden. Private equity is tegenwoordig
synoniem voor vijandige overnames en pijnlijke herstructureringen.
Spelers als CVC, KKR en Blackstone staan te boek als gewetenloze
geldwolven die succes alleen afmeten aan de beurskoers. Bedrijven
en overheid trekken steeds vaker beschermingsmuren op om ongewenste
overnames tegen te gaan. De durfinvesteerders ontmoeten
meer weerstand dan ooit. Maar in tegenstelling tot een beursfonds
hoeft de private-equityspeler volgens de letter van de wet slechts
verantwoording af te leggen aan niet meer dan een handvol aandeelhouders.
De durfkapitalist is meester in het mijden van publiciteit.
Persconferenties, road shows en duimdikke jaarverslagen zijn overbodig.
Dus geen code-Tabaksblat, AFM en Sarbanes-Oxley, maar vrijheid
voor private equity. De nadruk ligt niet op kwartaalcijfers, maar op
de zelfgekozen beleggingshorizon. Dankzij deze ondernemingsruimte
kan de durfkapitalist meer risico’s nemen dan het doorsnee beursfonds.
Private-equityspeler legt verantwoording
af aan handvol aandeelhouders
Met de handel in bedrijven is de laatste jaren een volwaardige vermogensklasse
ontstaan die in de financiële wereld niet langer geldt als
niche, maar als gemeengoed. Dankzij de lage rente en investeringsgezinde
banken en beleggers hebben de participatie-maatschappijen
hun oorlogskas op sterkte gebracht. De sector groeide, zowel in
aantal fondsen als in omvang van het totaal belegd vermogen. Inmiddels
zijn de effecten van het durfkapitaal behoorlijk voelbaar voor het
grote publiek. De prooien in het bedrijfsleven bepalen het gesprek
van de dag. Stork-voorman Sjoerd Vollebregt is zelfs zijn bedrijf van
32 MANAGEMENT SCOPE
de beurs aan het halen omdat hij de buik vol heeft van de beslissingen
van de fondsen. Ook bij VNU en PCM komen de durfkapitalisten
niet bepaald in een positief daglicht te staan. Bij de marketingfabriek
VNU wordt zelfs gezegd dat Knight Vinke op de stoel van de baas is
gaan zitten door binnensdeurs de overname van IMS Health te boycotten.
Met - voor hem - succes.
Sector aan banden
De durfkapitalist is te groot geworden om nog langer verstoppertje
te spelen. Iedere dag weer staat er een grote overname in de krant.
Onder invloed van een steeds kritischer wordende omgeving wordt
duidelijk dat private-equityhuizen meer dan ooit stil moeten staan
bij hun license to operate. Want hoe meer hun groei doorzet, hoe
meer uiteenlopende stakeholders ze ter verantwoording zullen roepen.
Als het fout gaat - de rente stijgt en lenen wordt duurder, de
vraag naar bedrijven zakt in of een grote overname faalt - slaat het
slechte imago van de durfkapitalist vrijwel direct om in beperking
van ondernemingsruimte. Overheden en toezichthouders, maar ook
belastingautoriteiten en vakbonden zullen alles doen om de sector
aan banden te leggen.
Naast winstbejag is een belangrijke reden voor het slechte imago
van private equity bij het grote publiek, haar beperkte zichtbaarheid.
Onbekend maakt immers al snel onbemind. Maar ook private equity
heeft een maatschappelijke context, die voortdurend eisen stelt.
Soms helder verankerd in wetten en regels, maar veel vaker nog in
maatschappelijke normen die niet of nog niet in formele regels zijn
vastgelegd. Gegeven de spanning tussen durfkapitaal en de samenleving,
wordt van private-equityhuizen steeds nadrukkelijker verlangd
dat zij een actieve en positieve maatschappelijke speler worden. Sinds
een consortium van zes durfkapitalisten in april een bod uitbracht op
VNU, en sinds Apax bestuursvoorzitters aandraagt bij PCM, zullen
niet alleen de medewerkers, maar ook de markt willen weten wie
hier achter zit.
Over een geweten beschikken
Private-equityhuizen hebben uiteindelijk meer doelgroepen dan alleen
de banken en het zittend management. Net als familiebedrijven kampen
ook private-equityfondsen met de toenemende roep om transparantie,
ook al zijn zij daartoe volgens de letter van de wet nog niet altijd
verplicht. De private-equityfondsen zijn momenteel zelf verantwoordelijk
voor hun eigen beeldvorming. Het is de kunst de juiste toon te
vinden tussen bescheidenheid en overmoed. Dat betekent dat zij zich
niet moeten excuseren voor hun winstoogmerk, maar op een geloofwaardige
manier hun kundigheid onder de aandacht moeten brengen.
Geen overmatige pretentie dus. Zij zullen vooral moeten laten zien dat
zij niet alleen aandeelhouder zijn, maar zich eigenaar van hun ondernemingen
voelen. In het geval van VNU laten de durfkapitalisten zien
dat zij de voormalige uitgever zien als een gezonde investering door te
komen met een reëel bod. Alleen daaruit blijkt dat zij niet alleen over
koopmansgeest, maar ook over een geweten beschikken.
Met de groei van het aantal fondsen zullen de private-equityspelers zich
ook van elkaar moeten onderscheiden, om aantrekkelijk te zijn voor
hun klanten. Pensioenfondsen en andere institutionele beleggers verlangen
dat zij hun prestaties zichtbaar maken. Op basis van een intelligente
propositie moet precies duidelijk worden welke waarde durfkapitalisten
toevoegen tussen de dag van de entry en de dag van de exit, hoe
zij in de dagelijkse praktijk persoonlijk betrokken zijn bij de werkvloer
en waarom zij geloven in hun investering. Alleen door te laten zien dat
zij een bedrijf uiteindelijk gezonder aan de samenleving teruggeven,
kunnen private-equityfondsen de nodige goodwill creëren.
Auteur Paul Stamsnijder is managing director van inc-21, corporate branding &
communications in Amstelveen
Advertentie
Schitteren van binnenuit
Zoekend schuif je het heen en weer. Dat beeldje
had ooit zo’n prominente plek in de woonkamer,
maar krijgt nu toch echt een nieuwe bestemming.
Niet omdat het beeldje is veranderd. Maar
omdat onze beelden over wie we zijn, in welk
huis wij wonen en wat we met ons bestaan
willen, veranderen. Via diverse omzwervingen
belanden die beelden uiteindelijk ergens in huis.
Afstand doen kunnen en willen we niet, als
spiegel van onze bestaan.
‘We zien de dingen niet zoals ze zijn, maar we
zien de dingen zoals wij zijn,’ vond Anaïs Nin al.
De evolutie laat ons, maar ook onze ambities
niet ongemoeid. Die drive van binnenuit om
eens grondig de bezem door het huis te laten
gaan is zo te waarderen. Dus niet die goeroe of
extern adviseur, maar wijzelf die de verandering
initiëren. Een ambitie die meestal begint met ‘ik
wil graag…’ of ‘hoe kunnen wij…’. Terug naar de
kern, waarin mensen en organisaties excelleren.
Schitteren van binnenuit.
Ook Pentascope evolueert en onderzoekt nieuwe
wegen om haar relaties en trouwe lezers te inspireren
en laten schitteren. Na de zomer is het zo
ver, dus houd onze website (www.pentascope.nl)
in de gaten. Een diepe buiging naar Managementscope,
als trouwe en gewaardeerde drager
van het Pentascope Magazine, is op zijn plaats.
Wij koesteren deze historie, de opmaat naar een
schitterende toekomst.
Pim van Velsen
Procesmanager Marketing & Communicatie
vanvelsen@pentascope.nl
06 22 371 563
Implementeren is een vak. Ons vak.
www.pentascope.nl
JUNI 2006 33