TNO-rapport - Vereniging van Nederlandse Gemeenten

TNO-rapport | KvL/P&Z 2007.025 | Juli 2007 23 / 65
3 Methoden
Om de vraagstellingen te kunnen beantwoorden is systematisch literatuuronderzoek
verricht. Hierbij werden zowel de nationale (Picarta) als internationale databases
(Pubmed, PsychInfo, ERIC) geraadpleegd.
In Pubmed werd gezocht met de Mesh termen: language disorders (prevention and
control)/language development in combinatie met een explode-commando van de
termen Evaluation Studies (als Mesh-term en publicatie type). In PsychInfo werd
gezocht met de thesaurustermen Language, -disorders, -development, -delay in
combinatie met de thesaurustermen Early Intervention, family intervention, schoolbased
intervention, intervention, vervolgens in combinatie met de thesaurustermen
Program-evaluation, treatment-effectiveness-evaluation en evaluation. In ERIC waren
de thesaurustermen: Language skills, language impairments, language disabilities,
delayed speech, vocabulary development gecombineerd met de thesaurustermen
Intervention, program effectiveness, effectivity, effects. In Picarta werd gezocht met de
trefwoorden Taalstoornissen, taalverwerving, en de vrije tekstwoorden taalstoornissen
en taalscreening.
Daarnaast werd gezocht in de zgn. “grijze literatuur”, d.w.z. rapporten en tijdschriften
die niet worden opgenomen in de databases en veelal niet “peer-reviewed” zijn.
Verder hebben we ook de ontwikkelaars en onderzoekers van de instrumenten gevraagd
om ontbrekende literatuur en onderzoeksresultaten aan te leveren.
Tot slot is de beoordeling van de instrumenten door de Commissie Testaangelegenheden
Nederland (COTAN) opgevraagd. Deze commissie van het Nederlands Instituut
voor Psychologen (NIP) beoordeelt instrumenten aan de hand van bepaalde criteria (zie
www.cotan.nl).
Om onze kennis te verbreden en de resultaten van het onderzoek te toetsen, is een
begeleidingscommissie ingesteld met vertegenwoordigers uit het veld (ActiZ, GGD-
NL, NVLF, V&VN, AJN, Viataal), onderzoekers, ontwikkelaars of vertegenwoordigers
van instrumenten (NSDSK, iMGZ, UMCG, L. Schlichting, Van Wiechen commissie),
overige onderzoekers (LUMC, Expertisecentrum Nederlands, Kenniscentrum
meertaligheid) en een oudervereniging (FOSS, zie bijlage B). Deze commissie is vier
keer bijeengekomen (4 september 2006, 18 december 2006, 12 maart 2007 en 21 mei
2007) en heeft ons gevraagd en ongevraagd van informatie voorzien. Met ingang van
januari 2007 zijn ook de Fenac en de VNG toegetreden tot de begeleidingscommissie.
Zij zijn slechts beperkt bij dit deel van het project betrokken geweest.
Om de huidige uitvoering van de screening op taalachterstanden en de mening van de
JGZ over de uitvoerbaarheid van de instrumenten te achterhalen, hebben we in
samenwerking met ActiZ in december 2006 een vragenlijst uitgezet bij alle JGZorganisaties
voor zorg voor 0-4-jarigen. De uitvoering van de taalscreening bij kleuters
door de GGDen hebben we begin 2005 al geïnventariseerd (van der Ploeg, 2005, 2006).
Om te achterhalen of er voor deze groep nog nieuwe instrumenten waren ontwikkeld
heeft GGD-Nederland op ons verzoek een korte e-mail gestuurd aan de hoofden JGZ en
aan de logopedisten van de GGDen. Bij zowel de JGZ 0-4 jaar als de GGDen zijn ook
de verwijsprotocollen voor het opsporen van kinderen met taalachterstanden en
spraakstoornissen opgevraagd.