TNO-rapport - Vereniging van Nederlandse Gemeenten

TNO-rapport | KvL/P&Z 2007.025 | Juli 2007 43 / 65
meegenomen kunnen worden. Deze vereisen ook logopedische deskundigheid, maar de
afname ervan duurt nog veel langer (minimaal 30 minuten per test, maar dan is er geen
tijd om het kind eerst op z’n gemak te stellen, praatje met de ouders etc.; persoonlijke
communicatie J. Sluijmers). Daar komt bij dat de Reynell en Schlichting test vaak
belangrijke onderdelen zijn in de diagnostiek rondom kinderen met vermeende
taalachterstanden. Als de testen reeds op het consultatiebureau gebruikt zouden worden,
dan zou dat de diagnostische waarde ervan in het verdere verloop, bijv. tijdens MDD,
duidelijk beperken, omdat de kinderen er al ervaring mee hebben opgedaan. Daarom
worden deze testen niet verder behandeld.
Conclusie ten aanzien van uitvoerbaarheid:
• Zowel de GMS, Lexilijsten Nederlands en Begrip, de SNEL, het VTO taal 2-jarigen
instrument en het Van Wiechenonderzoek komen op grond van het doel, de
doelgroep, en de uitvoerbaarheid in aanmerking voor gebruik door de JGZprofessionals
als instrument voor de algemene populatie Nederlandstalige 2- tot 3jarigen.
• GMS, Van Wiechenonderzoek en SNEL komen daarnaast ook in aanmerking voor
jongere en oudere kinderen. Voordeel van het Van Wiechenonderzoek is dat het
deel uitmaakt van het Basistakenpakket en dus al op grote schaal wordt gebruikt.
Algemeen gebruik van de GMS ligt minder voor de hand omdat deze werd
doorontwikkeld tot de SNEL.
• De tweetalige Lexiconlijsten Turks-Nederlands, Tarifit-Berbers-Nederlands en
Marokkaans-Arabisch-Nederlands zijn de enige instrumenten ontwikkeld voor
meertalige kinderen. Knelpunt is de non-respons: de respons was 54% ondanks
responsbewaking. Maar niet uitgesloten kan worden dat dit ook bij eventueel nieuw
ontwikkelde instrumenten voor deze doelgroep het geval zal zijn.
• De N-CDIs korte vormen komen niet in aanmerking vanwege de woordkeuze: veel
van de woorden en zinnen zijn Vlaams en daardoor niet bekend bij Nederlandse
kinderen.
• Op grond van de lange afnameduur, het vereiste deskundigheidsniveau en/of de
doelgroep komen de NRT, de LSI, Peabody Picture Vocabulary Test-III-NL en de
Taalstandaard niet in aanmerking.
5.2.3 Eigenschappen van de instrumenten: psychometrische eigenschappen
Algemeen geldt dat de psychometrische eigenschappen niet rechtstreeks met elkaar te
vergelijken zijn. De studies gebruiken bijvoorbeeld verschillende gouden standaarden
voor het bepalen van de validiteit. Ook varieert de gehanteerde ernst van de op te
sporen taalachterstand tussen studies.
Sommigen instrumenten (Lexilijst Nederlands, Van Wiechenonderzoek, TSI als
onderdeel van de LSI, en Peabody Picture Vocabulary; zie bijlage C), zijn beoordeeld
door de COTAN. Deze commissie beoordeelt instrumenten aan de hand van bepaalde
criteria, waaronder psychometrische kenmerken. De volgende items komen aan de orde:
uitgangspunten bij testconstructie, kwaliteit van het testmateriaal, kwaliteit van de
handleiding, normen, betrouwbaarheid, begripsvaliditeit en criteriumvaliditeit. De
psychometrische eigenschappen van de Lexilijst Nederlands werden als geheel als
voldoende of goed beoordeeld. Dat geldt ook voor de TSI als onderdeel van de LSI. De
Peabody Picture Vocabulary Test scoorde uitsluitend op de criteriumvaliditeit
onvoldoende, de overige items scoorden goed of voldoende. De eigenschappen van het
van Wiechenonderzoek werden als matig beoordeeld. In het bijzonder de normering, de
betrouwbaarheid, de begripsvaliditeit en de criteriumvaliditeit scoorden onvoldoende