TNO-rapport - Vereniging van Nederlandse Gemeenten

TNO-rapport | KvL/P&Z 2007.025 | Juli 2007 30 / 65
ouders als het om vroeggesignaleerde taalachterstand gaat kan de ontwikkeling van hun kind
verbeteren (zie powerberekeningen).
In conclusie, een gerandomiseerde studie van screening op taalontwikkelingsstoornissen is de enige
wijze waarmee kan worden aangetoond of vroegopsporing gevolgd door interventies effectief is in het
voorkomen van latere problemen op school. Deze in de wereld unieke grootschalige studie is correct
uitgevoerd volgens de daarvoor geldende richtlijnen. Omdat voor de publieke gezondheidszorg alleen
de vraagstelling van belang was of screening en interventie leidt tot een reductie in taalproblemen is
vantevoren en tijdens de begeleiding van de studie bepaald dat 1-zijdige toetsing van de primaire
uitkomstmaat zou plaats vinden: is er een verbetering opgetreden? was de centrale hypothese. Zowel
de onwaarschijnlijke, maar theoretisch mogelijke uitkomst dat er een verslechtering in de gehele groep
na 6 jaar was opgetreden of dat er geen verschil tussen de groepen was opgetreden zouden beide NIET
tot invoering van het programma leiden. Men is dus in dit geval specifiek geinteresseerd in enkel de
hypothese van een verbetering (Bland & Altman, 1994). Ook in sommige kankerscreeningsprogramma’s
is dit de uitkomstmaat op langere termijn.
Op alle vantevoren vastgestelde primaire uitkomstmaten die vanuit taalontwikkelingsoptiek plausibel
zijn, zien we gecorrigeerd voor cluster-en kindkarakteristieken significante verbeteringen in de groep
(uitgenodigd voor) vroeggesignaleerde kinderen: 27% minder kinderen op het speciaal onderwijs
(significant), 33% minder kinderen met problemen met spellen (significant) en 20% minder kinderen
bij wie de leerkracht de toekomstige ontwikkeling ongunstig inschat (significant) (van Agt et al.,
submitted). We hebben tevens aangetoond dat na het tijdstip van vroegsignalering de interventies in
de studiegroep significant toenamen t.o.v. de controlegroep, terwijl er voor het 2 e jaar geen enkel
verschil tussen de groepen waren. Bij een correct uitgevoerde trial is daarmee eenduidig het effect van
vroegsignalering op 2-jarige leeftijd en vroegtijdige interventie daaropvolgend aangetoond (van Agt et
al., submitted).
Bland, J. M., & Altman, D. G. (1994). One and two sided tests of significance. Bmj, 309(6949), 248.
Campbell, M. K., Elbourne, D. R., Altman, D. G., & group, C. (2004). CONSORT statement:
extension to cluster randomised trials. BMJ, 328(7441), 702-708.
de Koning, H. J., de Ridder-Sluiter, J. G., van Agt, H. M., Reep-van den Bergh, C. M., van der Stege,
H. A., Korfage, I. J., et al. (2004). A cluster-randomised trial of screening for language disorders in
toddlers. J Med Screen, 11(3), 109-116.
Law, J., Boyle, J., Harris, F., Harkness, A., & Nye, C. (1998). Screening for speech and language
delay: a systematic review of the literature. Health Technol Assess, 2(9).”
Tot zover het commentaar van het ErasmusMC. De resultaten die zij noemen komen uit
een nog vertrouwelijk artikel dat wij niet mochten gebruiken in dit rapport. Zij stellen
dat bij een correct uitgevoerde trial het effect van vroegsignalering op 2-jarige leeftijd
en vroegtijdige interventie daaropvolgend is aangetoond. Op basis van de publicaties
die wij mogen gebruiken zijn we onvoldoende in staat om te beoordelen of het
onderzoek is uitgevoerd volgens de geldende richtlijnen. Wij vinden het wel
merkwaardig dat:
1 de inclusiecriteria voor de analyses zijn veranderd: in de publicatie over de 3jarigen
(de Koning, 2004) zijn minder kinderen geïncludeerd dan in de publicatie
over de 8-jarigen (Van Agt, 2005). Bij een vooraf gespecificeerd onderzoek is dit
onmogelijk.