De securitisatie van KFN - Stibbe

w 26254 18-10-2006 12:02 Pagina 16
PROF. DR. J.J.M. JANSEN
De commanditaire
vennootschap als fiscaal
vriendelijk
beleggingsinstrument
Nr. 72 / oktober 2006 O & F
16
Bij de totstandkoming van de Wet inkomstenbelasting
2001 (hierna:Wet IB 2001) is veel
discussie gevoerd over de fiscale positie van de
commanditaire vennoot. In het oorspronkelijke wetsvoorstel
werd de commanditaire vennoot gelijkgesteld
met een belegger. De voornaamste reden hiervoor
was dat volgens de wetgever de maatschappelijke
en economische positie van participanten in een
CV vergelijkbaar is met die van beleggers. Na forse
kritiek van onder meer de Raad van State heeft de
wetgever hier uiteindelijk niet voor gekozen. Bij
nader inzien vreesde de wetgever dat door middel
van een commanditaire vennootschap (hierna: CV)
op grote schaal belastingarbitrage zou optreden. Met
behulp van een CV zouden progressief belaste inkomsten
immers gemakkelijk kunnen worden omgezet
in beleggingsinkomsten, die in box 3 tegen een
aanzienlijk lager tarief worden belast. Als aan
bepaalde voorwaarden is voldaan, heeft de commanditaire
vennoot daarom de verplichte status van
quasi-ondernemer. Dat wil zeggen dat een dergelijke
commanditaire vennoot progressief belaste winst uit
onderneming geniet (artikel 3.3, lid 1, onderdeel a,
Wet IB 2001), maar niet in aanmerking komt voor de
ondernemersfaciliteiten zoals de stakingsaftrek en de
zelfstandigenaftrek. De commanditaire vennoot
quasi-ondernemer komt slechts in aanmerking voor
de ondernemersfaciliteiten die investeringsgerelateerd
zijn, zoals de willekeurige afschrijving en de
investeringsaftrek. Hij neemt daarmee fiscaal een tussenpositie
in tussen een ‘echte’ ondernemer en een
belegger.
Omdat de commanditaire vennoot quasi-ondernemer
niet in aanmerking komt voor alle ondernemersfaciliteiten
heeft de CV bij de invoering van de
Wet IB 2001 veel van zijn fiscale glans verloren.
Vooral het feit dat de commanditaire vennoot quasiondernemer
bij de verkoop van zijn participatie niet
meer in aanmerking komt voor de stakingsaftrek
(onder de Wet IB 1964 maximaal: € 20.420) heeft de
CV als beleggingsvehikel aanzienlijk minder aantrekkelijk
gemaakt. Desondanks is de CV een beleggingsinstrument
waar nog steeds veel belangstelling voor
bestaat. Zo wordt in een rapport uit 2005 van de
AFM over Vastgoed-CV’s en maatschappen geschat
dat er tussen de 30.000 en 60.000 beleggers zijn die
in publiek aangeboden vastgoed-CV’s hebben
belegd. De gemiddelde inleg per belegger varieert
tussen 25.000 en 50.000 euro. In hetzelfde rapport
wordt melding gemaakt van een toenemende groei
van het aantal publiek aangeboden vastgoed-CV’s.
Na een aantal algemene fiscale opmerkingen ga ik
in deze bijdrage in het bijzonder in op de fiscale
aspecten vastgoed-CV’s en de film-CV’s. De particuliere
belegger staat daarbij centraal. Ik besteed geen
aandacht aan beleggende ondernemers.
Fiscale positie van de commanditaire
vennoot
Voor de fiscale positie van een commanditaire
vennoot is het van groot belang of de CV als open of
besloten moet worden aangemerkt. Indien sprake is
van een besloten CV is de CV fiscaal transparant. Dat
wil zeggen dat niet de CV belastingplichtig is, maar
dat de resultaten van de CV rechtsreeks worden toegerekend
aan de participanten. Indien de CV als open