Vademecum van het transversaal stedenbeleid

Grondslagen voor een transversaal federaal stedenbeleid
GEZONDHEID
Op het vlak van het gezondheidsbeleid is er één maatregel die specifiek op steden is gericht: Impulseo 1. Het
doel van Impulseo is het helpen van jonge huisartsen bij de installatie van hun praktijk. Een bijzondere premie
van 20.000 € wordt verleend aan huisartsen die zich vestigen in één van de ‘zones voor positief grootstedelijk
beleid’ (de buurten uit de kansarmoede atlas van Prof. Kesteloot en Vandermotten). Het gaat hier
om zones die nog grotendeels gebaseerd waren op statistieken van de volkstelling van 1991. Besprekingen
worden momenteel gevoerd om deze zones aan te passen op basis van de vernieuwde atlas op basis van de
sociaal-economische enquête van 2001.
Een tweede maatregel die in belangrijke mate van toepassing is in de steden is het zogenaamde Protocol 3.
Het protocol werd afgesloten binnen de Interministeriële Conferentie Volksgezondheid tussen de federale
staat, de gewesten en gemeenschappen in 2005. Het protocol heeft als doelstelling om aan bejaarde personen
de mogelijkheid te bieden om zo lang mogelijk in hun woning te blijven. De strategie bestaat erin om de
gewesten en gemeenschappen via een ‘open methode van coördinatie’ te stimuleren tot het bevorderen van
de thuiszorg, een betere toegang tot gezondheidsdiensten, 24 u. opvang in noodsituaties, palliatieve zorgverlening,
de inschakeling van vrijwilligers enz. Iedere overheid engageert zich om een actieplan in antwoord
op het protocol op te stellen.
TEWERKSTELLING
Vanaf het midden van de jaren zeventig werden, als antwoord op de toenemende werkloosheid, allerhande
bijzondere tewerkstellingsprogramma’s opgestart met als voornaamste bedoeling de laaggeschoolden en
langdurig werklozen voor beperkte tijd een werkervaring aan te bieden.
Ook vandaag is het aantal tewerkstellingsstelsels amper nog bij te houden: activa, art. 60 § 7, art. 61, dienstencheques,
doorstromingsprogramma’s, invoeginterims, PWA, SINE, Sociale Maribel, Gesubsidieerde contractuelen,
startbanen… Ze hebben bijna allen als gemeenschappelijk kenmerk dat ze zich tot moeilijk te
plaatsen werklozen richten. De plaatsen van tewerkstelling zijn gevarieerd, maar situeren zich vooral in de
non-profitsector en de sociale economie (inschakelingsbedrijven, nabijheidsdiensten, verzorgingsdiensten,
buurthuizen enz.). Ook bepaalde nieuwe ‘stadsberoepen’ zoals stewards, parkwachters, straathoekwerkers,
pleinanimatoren enz. worden hoofdzakelijk door werknemers in de zogenaamde ‘nepstatuten’ bevolkt.
Momenteel wordt de complexiteit aan tewerkstellingsmaatregelen ernstig in vraag gesteld. Iedereen is het
erover eens dat meer eenvormigheid noodzakelijk is. Maar dit vertaalt zich nog maar mondjesmaat in concrete
beleidsacties.
Daar waar statistische gegevens over de plaats van tewerkstelling beschikbaar zijn, kunnen we vaststellen
dat het overgrote deel van deze tewerkstelling zich in de steden situeert.
De zowat 700 werknemers binnen het programma Grootstedenbeleid situeren zich eveneens hoofdzakelijk
binnen deze bijzondere tewerkstellingsprogramma’s. De steden worden daarbij steeds aangemaand om drie
elementen te koppelen aan de inschakeling van moeilijk te plaatsen werklozen: 1. het bieden van een werkervaring;
2. het bieden van vormingskansen tijdens de werkuren; 3. de individuele begeleiding van de tijdelijke
werknemers op de arbeidsmarkt.
Het federaal Grootstedenbeleid heeft eind 2009 een studie besteld om zicht te krijgen op de zogenaamde
nieuwe stadsberoepen en concrete beleidsaanbevelingen uit te werken.
INL 22