Vademecum van het transversaal stedenbeleid

INITIATIEFNEMER FOD Binnenlandse Zaken, POD Maatschappelijke Integratie -
Dienst Grootstedenbeleid
MAATREGEL
Financiering van gemeenschapswachten
SOORT
Subsidie
01 | Omschrijving
Via de invoering van de functie van ‘gemeenschapswachten’ heeft de wetgever een algemeen kader willen
geven aan de publieke niet-politionele veiligheids- en preventiefuncties, uitgevoerd op het openbaar domein,
die de laatste vijf jaar werden gecreëerd (stadsstewards, stadswachten, enz.) om de mogelijke overlapping
te vermijden van de taken van deze agenten met andere gereglementeerde toezichtsfuncties (bewakingsagenten),
maar eveneens om de verwarring te verminderen die deze talrijke benamingen en houdingen
kunnen veroorzaken bij de burger.
De ‘gemeenschapswachten’ zijn agenten belast met veiligheids- en preventieopdrachten, gericht op het verhogen
van het veiligheidsgevoel van de burgers en het voorkomen van openbare overlast en criminaliteit
door middel van een of meerdere van de volgende activiteiten 1 : het sensibiliseren van het publiek aangaande
de veiligheid en de criminaliteitspreventie; het informeren van de burgers om het veiligheidsgevoel te verzekeren
en het informeren en signaleren aan de bevoegde diensten van problemen op het vlak van veiligheid,
milieu en het wegennet; het informeren van automobilisten over het hinderlijk of gevaarlijk karakter
van verkeerd parkeren en hen sensibiliseren met betrekking tot het algemeen reglement op de politie van
het wegverkeer en het correct gebruik van de openbare weg, alsook het helpen van kinderen, scholieren,
gehandicapten en ouderen bij het veilig oversteken; het vaststellen van inbreuken op de gemeentelijke reglementen
en verordeningen in het kader van artikel 119bis, § 6, van de nieuwe gemeentewet die uitsluitend het
voorwerp kunnen uitmaken van administratieve sancties; het uitoefenen van toezicht op personen met het
oog op het verzekeren van de veiligheid bij evenementen georganiseerd door de overheid.
02 | Impact op de steden
In 2009 heeft de Minister van Binnenlandse Zaken, via verschillende ministeriële besluiten (cfr. referenties)
aan 180 steden en gemeenten een budgettaire enveloppe toegekend die de invoering van gemeenschapswachten
mogelijk maakt.
Via deze wet van 15 mei 2007 moesten de steden en gemeenten die gemeenschapswachten hebben aangeworven
of wilden aanwerven dus deze dienst gemeenschapswachten oprichten. Deze nieuwe wet houdt
bepaalde verplichtingen in voor de steden en gemeenten die dit soort agent hebben aangeworven (of de
bedoeling hebben dit te doen). Voortaan moeten de gemeenschapswachten een opleiding volgen, een identiek
uniform dragen, in het bezit zijn van een identificatiekaart, onderworpen worden aan de controle van
de politiediensten, enz. Het opleggen van een identiek uniform of een opleiding veroorzaakt kosten voor de
gemeenten. Vooral voor die gemeenten die reeds over dit soort agenten beschikten vóór de inwerkingtreding
van de wet.
HFDST 2 5