Multidisciplinaire richtlijn Schizofrenie - Nederlandse Vereniging ...

Algemene aspecten van SchizofrenieRichtlijntekst:Dit hoofdstuk bevat de - naar de mening van de werkgroep - algemeen geaccepteerde uitgangspuntenbetreffende diagnostiek, behandeling, begeleiding, bejegening van schizofrenie en de organisatie van de zorg.Daarnaast bevat het een korte beschrijving van de epidemiologie van de aandoening. Dit hoofdstuk bevatgéén aanbevelingen. In de volgende hoofdstukken worden de door de werkgroep besproken knelpunten in dezorg beschreven en daarvoor worden aanbevelingen geformuleerd.Schizofrenie en aan schizofrenie verwante psychotische stoornissen behoren tot de ernstigste en meestchronische psychiatrische ziekten.De werkgroep realiseert zich dat de validiteit en de operationalisering van het concept ‘schizofrenie'omstreden zijn en dat de meningen verdeeld zijn over de vraag of een dimensionale dan wel een categorialebenadering de voorkeur verdient. Een dimensionale benadering gaat ervan uit dat er een glijdende schaalbestaat tussen ziek en gezond en dat de scheiding aangebracht binnen een categoriale benadering arbitrairen kunstmatig is. Om pragmatische redenen is hier gekozen voor de categoriale benadering: de meesteonderzoeken zijn gebaseerd op DSM-IV- of ICD-10-criteria. Deze richtlijn betreft de stoornis ‘schizofrenie'zoals beschreven in de DSM-IV en de ICD-10 en de ‘schizofreniforme stoornis' zoals beschreven in deDSM-IV.Naar schatting lijden in Nederland zo'n 100.000 mensen aan deze aandoeningen. Schizofrenie kenmerkt zichdoor psychotische perioden met zogenoemd ‘positieve' symptomen als wanen, hallucinaties en verwardheid,en begeleidende verschijnselen als angst, depressie, achterdocht of opwinding; en soms ook dooragressiviteit, verslaving aan alcohol en drugs en afwezigheid van ziektebesef. De psychotische periodenworden afgewisseld met remissieperioden waarin sprake kan zijn van enig, soms aanzienlijk, herstel, maarook van het optreden van ‘negatieve' symptomen als apathie, vertraging, snelle mentale uitputting, bemoeilijktdenken en vervlakking van het gevoelsleven. Verder kunnen zich depressieve perioden voordoen.De aandoening begint meestal tijdens de adolescentie of de jongvolwassenheid. Het lijden wordt niet alleenbepaald door de aandoening zelf, maar ook door de sociale consequenties. Doorgaans betekent de ziekte datmen langdurig, zo niet levenslang, afhankelijk is van professionele zorg. Vaak is door de jeugdige leeftijdsprake van een gebroken carrièreperspectief met het risico van een lange, soms blijvendearbeidsongeschiktheid.De diagnoseDe diagnose wordt in Nederland meestal gesteld aan de hand van het DSM-IV- classificatiesysteem en/of aande hand van de ICD-10-classificatie.Schizofrenie (DSM-IV)a kenmerkende symptomenTwee of meer van de volgende, elk gedurende één maand een belangrijk deel van de tijd aanwezig (of korterbij succesvolle behandeling):• Wanen• Hallucinaties• Onsamenhangende spraak (bijvoorbeeld frequent de draad kwijtraken of incoherentie)• Ernstig chaotisch of katatoon gedrag• Negatieve symptomen, dat wil zeggen vervlakking van het affect, gedachte- of spraakarmoede ofapathie.N.B.: slechts één symptoom uit criterium A wordt vereist indien de wanen bizar zijn of wanneer hallucinatiesbestaan uit een stem die voortdurend commentaar levert op het gedrag of de gedachten van betrokkene, oftwee of meer stemmen die met elkaar spreken.b sociaal/beroepsmatig functionerenVanaf het begin van de stoornis ligt het functioneren, voor een belangrijk deel van de tijd, op een of meerterreinen, zoals werk, relaties of zelfverzorging, duidelijk onder het niveau dat voor het begin van de stoorniswerd bereikt.GGZ-Richtlijnen - Multidisciplinaire richtlijn Schizofrenie (1.0) - 08-08-2008 8