Multidisciplinaire richtlijn Schizofrenie - Nederlandse Vereniging ...

Het literatuuronderzoek is gedaan in Medline, Psychlit, Embase, Cinahl, met de trefwoorden ‘schizophrenia',‘social skills training', ‘medication management', ‘symptom management', ‘leisure time', ‘conversation skills',‘community re-entry'. Een vijftal RCT's is geïncludeerd.Kennis en vaardighedenHet is aangetoond dat de Community Re-entry module (een combinatie van ‘Omgaan met antipsychotischemedicatie' en ‘Omgaan met psychotische symptomen') en de module ‘Omgaan met antipsychotischemedicatie' in vergelijking met traditionele activiteitentherapie, holistische groepstherapie of standaardzorg leidttot een toename van kennis en vaardigheden aan het eind van de behandeling (N = 41; 188 ) , (N = 20; 267 ) , (N= 32; 23 ) en in mindere mate na 1 jaar follow-up ( 23 188 ).Sociaal-maatschappelijk functionerenEr is onvoldoende bewijs dat de Liberman-modules in vergelijking met andere actieve interventiesverbeteringen in sociale vaardigheden bewerkstelligen. Het sociaal functioneren verbetert (RehabilitationEvaluation Hall and Baker (REHAB); N = 32; 23 ) , (Social Adjustment Scale(SAS)-II;N = 80; 452 ) of juist niet(SAS-II; N = 20; 267 ), (SAS-II; N = 80; 433 ). Verbetering wordt gevonden bij voedselbereiding, beheer vanbezittingen en omgang met geld ( 433 ). De zelfverzorging kan wel (Marder e.a., 1996) of niet (Liberman e.a.,1998) toenemen. De omgang met familie, sociale activiteiten en vrijetijdsbesteding nemen alleen toe als demedicijndosering actief verhoogd wordt bij prodromen, en niet als placebo gegeven wordt ( 452 ).Geen verbeteringen worden gevonden bij werkvaardigheden, huishoudvaardigheden, recreatie en vrije tijd,hygiëne, zelfverzorging, zorgen voor eigen gezondheid, vervoersvaardigheden, het vinden en behouden vanwerk ( 433 452 ).De Liberman-modules (medicatie, symptomen, vrije tijd en conversatievaardigheden) vergeleken metactiviteitentherapie leiden niet tot verschillen in zelfwaardering (Rosenberg Self-Esteem Scale) en kwaliteit vanleven (Lehman Quality of Life Scale) ( 433 ).ZiekenhuisverblijfEr zijn aanwijzingen dat de Community Re-entry module (een combinatie van ‘Omgaan met antipsychotischemedicatie' en ‘Omgaan met psychotische symptomen') in vergelijking met traditionele activiteitentherapie leidttot een afname van het aantal ziekenhuisdagen na een jaar follow-up ( 23 ).Psychiatrisch toestandsbeeldEr is bewijs dat de Liberman-modules geen verbetering brengen in het psychiatrisch toestandsbeeld aan heteind van de behandeling ( 188 267 23 ) en na een jaar follow-up ( 23 ). Er zijn aanwijzingen dat er geen verschil istussen Liberman-modules en ondersteunende groepstherapie in het aantal symptoomexacerbaties in heteerste en tweede jaar na het begin van de behandeling, ongeacht dosisverhoging bij toename van prodromen( 452 ).Het effect van training van praktische vaardigheden ten behoeve van zelfstandig functioneren in desamenlevingEr is een Cochrane-review over de training van praktische vaardigheden ( 528 ). Slechts twee onderzoekenkonden daarin worden geïncludeerd ( 81 96 ). Beide onderzoeken hadden een trainingsprogramma voor diversevaardigheden, zoals interpersoonlijke vaardigheden, zelfverzorging en persoonlijke hygiëne,stressmanagement, voedselbereiding, beheer van financiën, en tijdsbesteding. De controlegroepen haddeneen traditioneel ‘rehabilitatieprogramma', bestaande uit recreatieve activiteiten, creatieve therapie enbezigheidstherapie. De intensiteit van het programma in de studie van Brown & Munford was 4 uur per dag, 5dagen per week, gedurende 7 weken. Campbell & McCreadie beperkten zich tot 4 wekelijkse zittingen van 1uur gedurende 12 weken. In totaal waren er slechts 38 personen gerandomiseerd over 2 condities.Standaarddeviaties tonen dat nogal wat data scheef verdeeld zijn. Betrouwbare conclusies kunnen nietworden getrokken.Het effect van sociale-vaardigheidstrainingTitel: Multidisciplinaire richtlijn Schizofrenie (1.0)De zoekstrategie heeft zich beperkt tot de recente systematische review van Pilling e.a. ( 563 ) , die ookovergenomen is in de NICE-richtlijn ( 519 ). De review van Pilling e.a. omvat 8 trials ( 52 170 217 290 433 442 452 553 ).De NICE-richtlijn voegt daar 1 recenter onderzoek ( 154 ) aan toe en komt tot 436 deelnemers.Er is onvoldoende bewijs dat sociale-vaardigheidstraining in vergelijking met standaardzorg of anderepsychologische interventies de kans op relaps of heropname beïnvloedt na 1 jaar behandeling (versusstandaardzorg: N = 64; RR = 1,14; 95%-BI 0,52-2,49; versus andere behandelingen: N = 80; RR = 0,94;95%-BI 0,63-1,40).Er is onvoldoende bewijs dat sociale-vaardigheidstraining in vergelijking met andere psychologischeGGZ-Richtlijnen - Multidisciplinaire richtlijn Schizofrenie (1.0) - 08-08-2008 72