Multidisciplinaire richtlijn Schizofrenie - Nederlandse Vereniging ...

Praktische ondersteunende interventiesTitel: Multidisciplinaire richtlijn Schizofrenie (1.0)Om het eigen leven weer op te pakken na een opname kan begeleiding noodzakelijk zijn, bijvoorbeeld dooreen sociaal-psychiatrisch verpleegkundige (SPV'er) of casemanager of via de zogenoemde‘maatjesprojecten'. Vaak is er behoefte aan dat de begeleider daadwerkelijk tijd doorbrengt bij de patiënt thuisen dat er praktische hulp gerealiseerd wordt, zoals hulp bij het huishouden en bij ‘het gezellig maken'. Eendeel van de patiënten blijft levenslang behoefte hebben aan dit soort hulp.Patiënten bij wie reeds langer de diagnose schizofrenie is gesteld zouden de mogelijkheid moeten krijgen om,als zij dat wensen, regelmatig contact te hebben met een SPV'er of andere behandelaar. Het is daarbijbelangrijk dat de SPV‘er of behandelaar steeds dezelfde persoon is, patiënten gebruiken daarvoor de term‘behandeltrouw'. Een voorstel is om in een stabiele fase eenmaal per maand een half uur contact te hebbenmet een SPV‘er en eenmaal per maand met een psychiater. Voor dat laatste kan 3 kwartier wordenuitgetrokken en is medicatiebeleid onderwerp van gesprek.Setting en organisatieVooral voor de groep mensen met een chronische vorm van schizofrenie en een instabiel ziekte-inzicht, is eengoed werkend maatschappelijk steunsysteem een eerste vereiste ( 670 ). Zo'n steunsysteem bestaat uitsamenwerkingsverbanden van dienstverleners uit de samenleving en hulpverleners uit de geestelijkegezondheidszorg. Het is vergelijkbaar met een ACT (Assertive Community Team), waaraan maatschappelijkevertegenwoordigers zijn toegevoegd. Als spil in het netwerk van de patiënt zouden twee ‘typen' professionalsmoeten zitten die als intermediair fungeren tussen de patiënt en zijn netwerk en de dienstverleners. Zij makendeel uit van het steunsysteem rond de patiënt. Het eerste type is de intermediair vanuit de hulpverlening en isin de meeste gevallen de case-manager, al dan niet ondersteund door een mobiel zorgteam.Het tweede type professional is de contactpersoon tussen de psychisch gehandicapte[1] en de organisatiesen groeperingen in de samenleving. Aan de ene kant steunt hij de gehandicapte persoonlijk bij het leggen vancontacten met werkgevers, verhuurders, verenigingen, organisaties; aan de andere kant steunt hij dezelfdemaatschappelijke partners bij hun voorbereidingen om een gehandicapte in dienst te nemen, een woning aante bieden, of mee te laten doen. Hij is de maatschappelijke ‘push-and-pull-werker', die organisaties eninstellingen toegankelijk maakt. Deze ‘opbouwwerkers nieuwe stijl' zijn er al op verschillende plaatsen,bijvoorbeeld bij arbeidsrehabilitatieprojecten of als intermediair bij ‘begeleid leren'. De functionarissen zijn nietaan zorginstellingen verbonden, maar kennen de doelgroep goed. De Raad voor de MaatschappelijkeOntwikkeling praat over S-teams, bestaande uit ‘dienstverleners met mandaat' om andere participanten bij hetleven van ‘kwetsbaren' te betrekken. Hun advies is gericht op de sociaal kwetsbaren die niet door dehulpverlening worden bereikt ( 582 ). De professionals houden ook contact met het informele steunsysteem vande patiënt, zoals vriendendiensten en vrijwilligersorganisaties, lotgenotencontacten en mantelzorgers.RehabilitatieVerveling door gebrek aan dagbesteding is een veelvoorkomend probleem, dat geldt zowel tijdens depsychotische fase als tijdens stabielere periodes. In een acute fase worden sport en creatieve activiteitengewaardeerd (evenals enige overreding daaraan mee te doen) en tijdens de stabiele fase is naast creatieveen sportieve activiteiten ook behoefte aan het hebben van een betaalde baan of het volgen van een studie. Demogelijkheden per regio zouden in kaart gebracht moeten worden.DagbestedingDagactiviteitencentra bieden mogelijkheden voor een zinvolle invulling van de dag. Daarbij is wel dekanttekening te maken dat een deel van de patiënten zich in een dergelijk centrum niet op zijn gemak voelt.Dit komt omdat de dagactiviteitencentra bedoeld zijn voor mensen met allerhande beperkingen; de cursussenen activiteiten zijn van een dusdanig niveau dat ze ook te volgen zijn voor de mensen met de meestebeperkingen. Iemand met wat meer in zijn mars haakt dan snel af, maar een alternatief van beschermdedagbesteding is er niet.Reguliere activiteiten zijn ook niet altijd een optie. Veel patiënten sporten bijvoorbeeld bij voorkeur samen metandere (ex-)psychiatrische patiënten (of bij een geïntegreerde sportclub). Muziektherapie en creatievetherapie en dergelijke kunnen goed werken. In de psychotische fase is het een manier om gevoelens uit tedrukken, in een stabiele fase kan het helpen om het afgevlakte gevoel te herstellen.Dagbesteding kan ook gerealiseerd worden via de Diagnose-Behandeling-Combinaties (DCB's) waarin alleGGZ-Richtlijnen - Multidisciplinaire richtlijn Schizofrenie (1.0) - 08-08-2008 25