Multidisciplinaire richtlijn Schizofrenie - Nederlandse Vereniging ...

FamilieTitel: Multidisciplinaire richtlijn Schizofrenie (1.0)Emotionele belasting van partner en familieDe zorg voor een familielid met schizofrenie kan emotioneel belastend zijn. Door bezorgdheid en het nietkunnen of willen loslaten van de verantwoordelijkheden kost dit veel emotionele energie. Sommigefamilieleden kunnen dit niet goed combineren met hun studie of baan. Daarnaast kan de emotie ook eenverkeerde invloed hebben op het welbevinden van de patiënt en de oorzaak zijn van terugval (expressedemotion). Begeleiding van familie is hierbij vaak wenselijk. Veel familieleden hebben in dit kader baat bij detraining ‘Interactievaardigheden'.Financiële gevolgen voor partner en familieFamilieleden kunnen zich soms schuldig voelen omdat de maatschappelijke en financiële vooruitzichten vande patiënt zo weinig gunstig zijn. Sommige familieleden bieden dan ook financiële ondersteuning, zelfs als zedaardoor zelf in financiële problemen komen.Sociale gevolgen voor partner en familieFamilieleden kunnen moeite hebben met onderscheid maken tussen gedrag dat veroorzaakt wordt door deziekte en gedrag dat bij de persoonlijkheid hoort, ze kunnen bang zijn voor de veranderingen van gedragtijdens en na de psychose en ze kunnen te kampen hebben met een zware zorglast. Dat laatste kan effecthebben op hun mogelijkheden een (volledige) betaalde baan te hebben en zelf een sociaal netwerk teonderhouden. Familieleden kunnen daardoor geïsoleerd raken en ontberen de nodige ondersteuning uit hunnetwerk.Overigens kan het zo zijn dat de patiënt niets met de familie te maken wil hebben of dat de familie afhaakt(bijvoorbeeld doordat de draaglast te groot wordt). Ook kunnen familieleden andere belangen hebben dan depatiënt. Hulpverleners horen er naar te streven dat de familie niet afhaakt door hun voldoende ondersteuningte bieden. Bij gebleken onenigheid proberen zij tot overeenstemming en samenwerking te komen. Zonodigvoert de hulpverlener hierover gesprekken met zowel de patiënt als de familie (samen of apart).Aandachtspunten tijdens de behandelingVoorlichtingHet geven van goede voorlichting is een belangrijk onderdeel van de behandeling. Voorlichting moet zowelaan de patiënt zelf als aan betrokken familie gegeven worden.De hulpverlener informeert over diagnose, impact op het dagelijks leven, behandelmogelijkheden, eventuelebijwerkingen van de behandeling en toekomstperspectief. De mogelijkheden van nazorg en rehabilitatieworden al in een vroeg stadium besproken. De praktijk leert dat voorlichting alleen onvoldoende is. De meestgestelde vraag van familieleden die al langer met de problematiek kampen is dan ook: hoe ga ik met deziek(t)e om? De modelcursus ‘Psycho-educatie voor familieleden' voorziet hierin door hen te stimuleren omzelf verdere initiatieven te nemen, bijvoorbeeld door het volgen van een training ‘Interactievaardigheden'. Ookdienen hulpverleners op de hoogte te zijn van patiënten- en familieorganisaties en van de verschillendevormen van dienstverlening die er vanuit deze organisaties voor mensen met schizofrenie en hun familieledenzijn. Behandelaars dienen deze informatie aan familieleden en patiënten met schizofrenie te geven en tevenstelefoonnummers en internetsites van deze organisaties. Als patiënten of familieleden dat wensen, dient debehandelaar door te verwijzen naar zelfhulpgroepen en lotgenotengroepen.Continuïteit van zorgMensen met schizofrenie zijn vaak langdurig en soms levenslang van zorg afhankelijk. Zorg en begeleiding isniet alleen gericht op de behandeling, maar ook op hulp in het dagelijks leven. Vanuit familieperspectief wordter dan ook voor gepleit dit goed in te vullen. De rollen en verantwoordelijkheden kunnen vastgelegd worden ineen driepartijenplan van hulpverlening, patiënt en naastbetrokkenen met daarin ook eenhandelingsovereenkomst voor crisissituaties.ZelfbindingscontractGGZ-Richtlijnen - Multidisciplinaire richtlijn Schizofrenie (1.0) - 08-08-2008 20