Concept Richtlijn Ovariumcarcinoom - Oncoline

ChemotherapieAanbeveling:Op basis van het bovenstaande adviseert de commissie om bij het lage stadium ovariumcarcinoomeen complete chirurgische (her)stadiëring te verrichten. Wanneer een complete (her)stadiëring nietuitvoerbaar is, adviseert de commissie adjuvante chemotherapie. Omdat er bij een niet completestadiëring (NCS) een aanzienlijke kans is op micrometastasen is het advies patiënten te behandelenals een stadium III tumor met zes kuren Paclitaxel Carboplatin. (www.sibopmaat.nl)In geval van een complete stadiëring (CS) beveelt de commissie een expectatief beleid aan (alleenchirurgie). Ten aanzien van specifiek de graad 3 tumoren kon in de commissie geenovereenstemming worden bereikt. Een aantal leden was in die situatie toch voorstander van hetgeven van aanvullende chemotherapie, maar er zijn geen wetenschappelijke gegevens om ditstandpunt te ondersteunen.Literatuurbespreking:Wat is het optimale behandelingsschema voor het vroeg stadium ovariumcarcinoom?• Leidt adjuvante chemotherapie na een incomplete stadiëring tot een verbeterdeprognose?• Zo ja, wat is het optimale chemotherapieschema (paclitaxel/carboplatin)Ongeveer een derde van de patiënten met een ovariumcarcinoom heeft een laag stadium FIGOstadium I - IIa (tumor beperkt tot ovaria, tubae en uterus). De prognose van deze patiënten is veelbeter dan van de patiënten met een hoog stadium. De vijfjaarsoverleving bedraagt ongeveer 85% envarieert afhankelijk van stadium, differentiatie graad en aard van stadiëring.Het grootste probleem is het vaststellen van het juiste stadium omdat een bij deel van dezogenaamde lage stadia er al micrometastasen aanwezig zijn en we dus eigenlijk met een hoogstadium te maken hebben. Bij een niet-compleet gestadiëerd (NCS) ovariumcarcinoom is deze kansongeveer 33% variërend van 15% (bij een goed gedifferentieerde tumor) tot 46% (bij een slechtgedifferentieerde tumor). Voor een compleet gestadiëerd (CS) ovariumcarcinoom ligt deze kanstussen de 0 en 15%. Voor een correcte interpretatie van de literatuurgegevens is het dan ookessentieel om een onderscheid te maken tussen CS en NCS patiëntenMen zou kunnen stellen dat er in feite twee soorten patiënten met een vroeg stadiumovariumcarcinoom zijn met geheel verschillende prognose: compleet en niet-compleet gestadiëerdepatiënten. Anders gezegd kan er eigenlijk pas van een vroeg stadium ovariumcarcinoom gesprokenworden na een CS.Samenvatting van de literatuurICON1 en ACTIONDe plaats van adjuvante chemotherapie (AC) is wereldwijd nog steeds controversieel. Twee grotegerandomiseerde studies evalueerden het effect van AC na chirurgie versus geen AC maarchemotherapie bij recidief. De ICON1 trial randomiseerde 477 patiënten met ovariumcarcinoomzonder macroscopische tumorresten na chirurgie met als enige inclusie criterium: "onzekerheid bij debehandelend arts of adjuvante chemotherapie geïndiceerd zou zijn". Verschillendeplatinumbevattende chemotherapie schema's waren toegestaan met een minimum van vier kuren. DeICON1 studie vond een significante sterftereductie van 9% en een verbetering van de recidiefvrijeoverleving van 11% in het voordeel van de AC groep (Colombo 2003). Recent zijn de lange termijnresultaten van ICON1 met een follow-up duur van negen jaar gepresenteerd en hierbij bleek dat ergeen significant verschil in overleving meer was tussen de twee groepen in de studie (Trope 2007).Het verschil bleef alleen bestaan voor de subgroep van slecht gedifferentieerde tumoren.De ACTION studie includeerde 448 patiënten met Figo stadium I-IIA ovariumcarcinoom. Ook in dezestudie werd gerandomiseerd tussen wel en geen AC maar, in tegenstelling tot ICON1 werd de matevan stadiëring uitgebreid geanalyseerd en betrokken in de niet geplande subgroepanalyse. In deACTION studie werd geen overlevingsvoordeel van AC gevonden (P=0,1) maar de recidiefvrije