Klik her for at se PDF'en - Air Greenland
Klik her for at se PDF'en - Air Greenland
Klik her for at se PDF'en - Air Greenland
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Bakteeriss<strong>at</strong> naamm<strong>at</strong>tumik amerlassu<strong>se</strong>qaleraangamik ima<br />
sakkortutigisumik qaamalertarput amikup qaamaneq takulliinaveersaarutitut<br />
<strong>at</strong>orsinnaallugu, malussa<strong>at</strong>iminik qamutilittut<br />
isikkulinnik aalisagaaqqanik qalerualinnillu pinia<strong>at</strong>igaluni.<br />
Itinersuarmi aalisakk<strong>at</strong> aalisagartuut ineriartornermi siuarsimanersaasa<br />
ilaga<strong>at</strong> smalkæbefiskimik taaneqartartoq. Piginnaasaanut<br />
nalissaqanngitsutut aqqa naleqquppallaanngilaq,<br />
akerlianilli tuluttut aqqa naleqqulluarluni. Tuluttut taaguuteqarpoq<br />
»nort<strong>her</strong>n stoplight loo<strong>se</strong>jaw«. Taam<strong>at</strong>ut <strong>at</strong><strong>se</strong>rneqarsimavoq<br />
ila<strong>at</strong>igut pissutigalugu 80 gradimik a<strong>at</strong>sarsinnaamm<strong>at</strong>,<br />
ila<strong>at</strong>igullu niaqqumigut sungaartumik aappalaartumillu qalipa<strong>at</strong>ilimmik<br />
qaam<strong>at</strong>itsisinnaamm<strong>at</strong>.<br />
Itinersuarmi uumasut amerlanerpaartaasa taamaalla<strong>at</strong> qaamaneq<br />
tungujortoq takusinnaava<strong>at</strong>, taama<strong>at</strong>tumillu smalkæbefisk<br />
qaammaqquteqarpoq piniakkaminit takuneqarsinnaanngitsunik.<br />
Piniartagaasa <strong>at</strong>aasiakka<strong>at</strong> isa<strong>at</strong> im<strong>at</strong>ut ineriartorsimapput,<br />
qaamaneq aappalaartoq sungaartorlu takusinnaallugit,<br />
taama<strong>at</strong>tumillu ilisim<strong>at</strong>uut tikkuaapput tam<strong>at</strong>umani ineriartorneq<br />
allaanngitsoq sakkussaqarniunneq, tam<strong>at</strong>uma uumasut<br />
aalisagartuut piniagaallu ineriartortuaannarlutik piginnaasaminnullu<br />
naleqqussartuaannarlutik.<br />
Siusinnerusukkut taaneqareersutut itinersuarmi organismit<br />
amerlanersaasa paasisimavaa<strong>at</strong> qaamanerup <strong>at</strong>ornera iluaqutaasoq,<br />
tamannalu aamma itinersuup angisoortarsuinut – eqalussuarnut<br />
<strong>at</strong>uuppoq. Eqalussuit 7 meteritut takissu<strong>se</strong>qalersin<br />
naapput 100 kiilullu qaangerlugit oqimaassu<strong>se</strong>qalersinnaallutik,<br />
taamaasillunilu nunarsuarmi aalisakk<strong>at</strong> anginersaasa ilaga<strong>at</strong>.<br />
Ilisim<strong>at</strong>uut eqalussuaq nalunartoq taanna ilisimasaqarfigivallaanngila<strong>at</strong>,<br />
as<strong>se</strong>rsuutigaluguli uumariaasianut eqqoriagarpassuaqarpoq.<br />
Eqalussuup isaani immap kumaanik uumasoqakulasarpoq<br />
eqalussuup takunnissinnaaneranik ajoqusiisunik,<br />
immalli kumai qaamanermik pilersitsisinnaamm<strong>at</strong>a imaassinnaavoq<br />
eqalussuup annassinnaaneranut akornutaanngitsut.<br />
Tas sami ilisim<strong>at</strong>uut isumaqarput immap kumai qaamasut<br />
pi niak kanut ussassaarutitut <strong>at</strong>ortarai, soorlu tud<strong>se</strong>fiskip qiss<strong>at</strong>ta<strong>at</strong><br />
taam<strong>at</strong>ut <strong>at</strong>ortaraa. Piniagaq qanilligaang<strong>at</strong> takunnissinnaanini<br />
<strong>at</strong>ornagu eqalussuup misigissutsini elektriskiusoq<br />
<strong>at</strong>orlugu piniakkap sumiippiarnera paasisinnaavaa. Misigissut<br />
taanna eqalussuit eqalussuillu nuliisa amerlasuut <strong>at</strong>ugara<strong>at</strong>.<br />
Eqalussuulli isaani immap kumaasa pingaaruteqassusi<strong>at</strong> ilisim<strong>at</strong>uussutsikkut<br />
uppernarsarneqarsimanngilaq, aalisagaq<br />
paasiumina<strong>at</strong>soq taanna sumiiffinni uumasuumm<strong>at</strong>, ilisim<strong>at</strong>uunit<br />
misissuiffigiumina<strong>at</strong>suni. Misigissutsip elektriskiusup<br />
sani<strong>at</strong>igut eqalussuaq naamallaqqissuuvoq, immap naqqani<br />
uumasunik toqungasunik ujarlernerminut <strong>at</strong>ortakkaminik.<br />
Eqalussuup isaasa sani<strong>at</strong>igut aamma utoqqalisinnaassusia ilisim<strong>at</strong>uunit<br />
paasiumina<strong>at</strong>sinneqarpoq. Immap nillissusia, stofskifti<strong>at</strong>a<br />
appasissusia kiisalu uumasoq nalunaaqut<strong>se</strong>rneqarsimasoq<br />
pisareqqinneqartoq <strong>at</strong>aa<strong>se</strong>q ( tassani paasineqarluni ukiut 16it<br />
ingerlaneranni 8 centimeterimik allisimasoq) pissutigalugit ilisim<strong>at</strong>uut<br />
arlallit isumaqarput uumasorsuit tamakkua utoqqarujussuanngorsinnaasut.<br />
Uuttortaanerit ilimanarsisippa<strong>at</strong> tamakkua<br />
anginersa<strong>at</strong> ukiut 200t angullugit utoqqalisinnaasut, taa <br />
maasillunilu eqalussuaq nunarsuarmi uumasut qimerlullit<br />
utoqqalinerpaasartut ilaga<strong>at</strong>.<br />
Aalisakk<strong>at</strong> amikullu itinersuarmi av<strong>at</strong>angiisini sualuttorujussuarni<br />
uumasinnaanerminnut naleqqussarsimasut allaa<strong>se</strong>risami<br />
uani taaneqartunit amerlanerujussuupput. Nunarsuup 80 procentia<br />
imarmik agguaq<strong>at</strong>igiissillugu 4 kilometerinik itissusilimmik<br />
qallerneqarsimamm<strong>at</strong>, itinersuaq nunarsuarmi inunnit ilisimasakiffiunersaavoq.<br />
Umiarsuit ilisim<strong>at</strong>usa<strong>at</strong>it RV Paamiutut<br />
ittut nun<strong>at</strong>ta imarta<strong>at</strong>a itinersaanik ilisim<strong>at</strong>usarnermi pingaaruteqarput<br />
uagutsinnullu inunnut itinersuarmi pisartunik immikkut<br />
ittunik takutitsilaarsinnaallutik.<br />
Suluk #03 <strong>Air</strong> <strong>Greenland</strong> Inflight Magazine 2012<br />
13
Change language