Klik her for at se PDF'en - Air Greenland
Klik her for at se PDF'en - Air Greenland
Klik her for at se PDF'en - Air Greenland
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
NEWS<br />
erik aappalaartoq<br />
puikkarnermik<br />
uukapa<strong>at</strong>inneqarsimavoq<br />
Toqutsisutut pillagaq Erik Aappalaartoq<br />
ukioq 982-imi Islandimit qimaalluni<br />
Kalaallit Nunaannut ingerlagami nammineq<br />
umiarsuillu malitsiisa immaqa qimaaffik<br />
allarluinnaq ujarsimava<strong>at</strong>. Tassalu qeqert<strong>at</strong><br />
Gunnbjørns Øer-imik taaneqartut, oqaluttu<strong>at</strong>oqqani<br />
arlalinni oqaluttuarineqarsimasut,<br />
oqa<strong>at</strong>igineqartullu Kalaallit Nuna<strong>at</strong>a Islandillu<br />
akornanni Danmarksstræde-miittut.<br />
Tamaanili qeqertaqanngisaannarsimavoq,<br />
a<strong>at</strong>saallu ukiualunnguit m<strong>at</strong>uma siorn<strong>at</strong>igut<br />
qeqert<strong>at</strong>, 1600-ukkut angullugit oqaluttuarineqartarsimasut,<br />
nassuia<strong>at</strong>issarsineqarput.<br />
Qarasaasiakkut modellit <strong>at</strong>orlugit Canadami<br />
ilisim<strong>at</strong>uut takutissimava<strong>at</strong> nun<strong>at</strong>ta sineriaani<br />
puikkarnernik pilersitsisoqarsinnaasoq<br />
Islandimit takuneqarsinnaasunik.<br />
Danmarksstrædimi puikkarnerit pilersarput<br />
silaannaap allersaa silannarmit qullasinnerusumit<br />
nillerneruleraang<strong>at</strong>. Pisartoq tamanna<br />
issittumi sumiiffinni tamani nalinginnaasuuvoq,<br />
immap sikua nillertorujussuanngorsinnaalluni<br />
silaannaallu allersa<strong>at</strong>a kissarnera<br />
noqillugu, qullasinnerusumi silaannaap<br />
kissassusia allanngorani. Puikkarneq pilersarpoq<br />
silaannaap allersaani silaannaap<br />
nillertup qaamaneq unikaall<strong>at</strong>sittarmagu.<br />
Qaamanerup sangutiallanner<strong>at</strong>igut nun<strong>at</strong>ta<br />
sineria<strong>at</strong>a assing<strong>at</strong>a titarneq najungasoq<br />
malittarpaa.<br />
6<br />
røde <strong>for</strong>ført af luftspejling<br />
Da den morddømte Erik den Røde<br />
stak af fra Island i år 982 med kurs<br />
mod Grønland, jagtede han og de medfølgende<br />
skibe måske et helt andet fristed.<br />
Nemlig de såkaldte Gunnbjørns Øer, der er<br />
beskrevet i flere sagaer, og som angiveligt<br />
skulle ligge i Danmarksstrædet mellem<br />
Grønland og Island.<br />
Men øerne har aldrig eksisteret, og først <strong>for</strong><br />
få år siden kom der en <strong>for</strong>klaring på øerne,<br />
som figurerede i beretninger helt op til<br />
1600-tallet.<br />
Via computermodeller har en <strong>for</strong>sker fra<br />
Canada vist, <strong>at</strong> der kan dannes luftspejlinger<br />
af den grønlandske kyst, som er synlig på<br />
Island.<br />
Luftspejlingerne i Danmarksstrædet opstår,<br />
når den nederste del af <strong>at</strong>mosfæren bliver<br />
koldere end luften højere oppe. Det er et<br />
almindeligt fænomen i arktiske egne, hvor<br />
havi<strong>se</strong>n kan blive meget kold og trække varmen<br />
ud af den nederste del af <strong>at</strong>mosfæren,<br />
mens temper<strong>at</strong>uren højere oppe ikke ændres.<br />
Luftspejlingen dannes, <strong>for</strong>di den kolde luft<br />
nederst i <strong>at</strong>mosfæren brem<strong>se</strong>r ly<strong>se</strong>t en lille<br />
smule. På samme måde som en bil vil dreje<br />
mod den side, hvor hjulene brem<strong>se</strong>r mest.<br />
Afbøjningen betyder, <strong>at</strong> billedet af den grønlandske<br />
kyst kommer til <strong>at</strong> følge en krum<br />
linje.<br />
kAl Erik Aappalaartoq, 982-imi nun<strong>at</strong>sinnut<br />
pisoq eqqarlinilu peq<strong>at</strong>igalugit qalluna<strong>at</strong>sia<strong>at</strong><br />
kulturiannik tunngaviliisoq,<br />
Islandimit aallarami immaqa allarluinnarmut<br />
ingerlaniaraluarpoq.<br />
Dk Erik den Røde, der ankom til Grønland i<br />
982 og grundlagde nordbokulturen med<br />
sine frænder, havde måske et helt andet<br />
sigte, da han begav sig ud fra Islands<br />
kyst.<br />
GB Erik the Red, who came to <strong>Greenland</strong><br />
in 982 and founded the Nor<strong>se</strong> Culture<br />
with his friends, may have had anot<strong>her</strong><br />
destin<strong>at</strong>ion in mind, when he left the<br />
coast of Iceland.<br />
red <strong>se</strong>duced by mirage<br />
When convicted murderer Erik the<br />
Red fled from Iceland in 982 and <strong>se</strong>t<br />
cour<strong>se</strong> towards <strong>Greenland</strong>, he and the accompanying<br />
ships may have been <strong>se</strong>eking<br />
a completely different refuge, i.e. the Gunnbjørn<br />
Islands. The<strong>se</strong> have been described<br />
in <strong>se</strong>veral sagas and they were suppo<strong>se</strong>dly<br />
loc<strong>at</strong>ed in the Straits of Denmark, between<br />
<strong>Greenland</strong> and Iceland.<br />
However, the<strong>se</strong> islands have never existed<br />
and it was not until a few years ago, th<strong>at</strong> an<br />
explan<strong>at</strong>ion was given regarding the islands,<br />
which were included in stories up until the<br />
1600s.<br />
Using computer models, a scientist from<br />
Canada has shown th<strong>at</strong> mirages of the<br />
<strong>Greenland</strong>ic coast are visible on Iceland.<br />
The mirages in the Denmark Straits occur<br />
when the lowest part of the <strong>at</strong>mosp<strong>her</strong>e<br />
becomes colder than the air hig<strong>her</strong> up. This<br />
is a common occurrence in Arctic regions,<br />
w<strong>her</strong>e the <strong>se</strong>a ice can be very cold and<br />
draw warmth from the lower part of the <strong>at</strong>mosp<strong>her</strong>e,<br />
while the temper<strong>at</strong>ure hig<strong>her</strong> up<br />
remains unchanged. The mirage is <strong>for</strong>med<br />
becau<strong>se</strong> the cold air lowest in the <strong>at</strong>mosp<strong>her</strong>e<br />
slows the light a little. In the same way<br />
as a car will pull to the side w<strong>her</strong>e the wheels<br />
brake most heavily. The diffraction means<br />
th<strong>at</strong> an image of <strong>Greenland</strong>’s coast follows a<br />
curved line.