Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
KENTVEYAfiAM<br />
Eski Balıkesir evlerinin yüzde 80'inin çıkmalı (cumbalı)<br />
olduğu düşünülürse, evin esas yaşam alanı olan üst katlarının<br />
bu çıkmalarla genişletilmeye çalışıldığı da görülmektedir.<br />
larda, şehir halkı ise, mütevazi evlerde<br />
oturmaktadır. Fakat maddi duruma göre<br />
oda sayısı, süsleme gibi hususlar değişse<br />
de mimari anlayış aynı kalmıştır.<br />
Çevresel etkenler: Evi biçimlendiren en<br />
temel etkenlerden olup coğrafi şartların<br />
zorunlu kıldığı yapı malzemesi ve yapım<br />
tekniği ile açıklanır. Bu bakımdan kentimizde<br />
deprem, sel gibi afetlere karşı korunaklı<br />
bölgeler tercih edilip, buralarda<br />
hafif malzemeli yarı kargir konut mimarisi<br />
kullanılmıştır.<br />
BALIKES‹R EVLER‹N‹N<br />
GENEL ÖZELL‹KLER‹<br />
Balıkesir'de geleneksel konut mimarisini<br />
yansıtan örneklerin tamamına yakını,<br />
kentin çekirdek dokusunu oluşturan<br />
Dumlupınar, Aygören, Karaoğlan ve Karesi<br />
mahallelerinde yer almaktadır. Bu tercihin<br />
nedeni kentimizin geçirmiş olduğu<br />
depremler olarak görülmektedir. Özellikle<br />
1898 depremi sonrası mevcut yapıların<br />
yüzde 90'ının oturulamaz hale geldiği düşünülürse;<br />
eğimli arazi tercihinin nedeni<br />
rahatça anlaşılabilmektedir.<br />
Dama planlı, kesişen sokaklar arasında<br />
yer alan yapılar, arazi ve sokak yapısına<br />
göre konumlanmıştır. Çoğu eğimli arazide<br />
yer alan bu evler, taş zemin üzerine, kot<br />
farkından yararlanılarak depo, kiler, bodrum<br />
görevinde mekanlar inşa ederek, bu<br />
zorunluluğu mekana işlev kazandırmak<br />
suretiyle pratik bir tasarıma gitmişlerdir.<br />
Genel olarak taş zemin üzerine yükselen<br />
beden duvarları, ahşap hatıl-destekler<br />
arasına tuğla ve çamur harçlı sıva doldurulmasıyla<br />
“ahşap çatkı arası dolgu” tekniğinde<br />
inşa edilmiştir. Zemin kat, evin<br />
“hizmetler” denilen mutfak, kiler gibi servis<br />
mekanlarına ayrılıp Türk mimarisindeki<br />
“mahremiyet” anlayışı ile genellikle küçük<br />
pencereli-sokağa kapalı şekilde inşa<br />
edilmiştir. Üst katlar ise zemin kata nispetle<br />
daha yüksek tavanlı ve ahşap direkler<br />
üzerine oturmakta olup ayrıca çıkma<br />
ve büyük ebatlı pencerelerle sokak dokusuyla<br />
iç içedir. Çıkmalar, oda mekanına<br />
yer kazandırmanın yanında, o dönemde<br />
günümüzdeki kadar sosyal hayata katılamayan<br />
kadınlarımızın dışa açılan penceresi<br />
olmuştur.<br />
Eski Balıkesir evlerinin yüzde 80'inin çıkmalı<br />
(cumbalı) olduğu düşünülürse, evin<br />
esas yaşam alanı olan üst katlarının bu<br />
çıkmalarla genişletilmeye çalışıldığı da<br />
görülmektedir. 2 Eski Balıkesir evlerinde<br />
plan şeması olarak iç ve orta sofalı mekan<br />
örgütlemesine gidildiği görülmektedir.<br />
Dönem, arazi ve iklim şartları düşünüldüğünde,<br />
bu plan şemasının tercihinde iklimden<br />
çok nüfusun etkili olduğu aşikârdır.<br />
Kent nüfusunun giderek artmasıyla<br />
76 M‹MAR VE MÜHEND‹S
Change language