You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
MAKALE<br />
Enerji Bağımsızlığımız ve<br />
Akkuyu Nükleer Santrali<br />
Sürdürülebilir kalkınma anlayışı içinde, baz enerji santrali olan nükleer enerji santrali, nükleer<br />
elektrik üretimi, enerji temin güvenliği açısından bir seçenek olmaktan da öte bir zorunluluk<br />
haline gelmiştir. Ancak nükleer enerjinin, bir ileri teknoloji dalı olması itibariyle, yalnızca elektrik<br />
üretim araçlarından biri olduğu düşünülmemelidir.<br />
DR. NECMİ DAYDAY<br />
UAEA Nükleer Güvenlik Uzman Müfettişi (E.)<br />
J<br />
aponya’da deprem ve deprem dalgası<br />
sonrasında Fukushima Daiiçi nükleer<br />
santrallerinde yaşanan kazanın yol açtığı sorunlar,<br />
pek çok ülkede olduğu gibi, ülkemizde<br />
de nükleer santraller konusundaki tartışmaları<br />
tetikledi.<br />
Nükleer santraller Türkiye’nin gündemine,<br />
özellikle teknoloji ve bilimsel alanlarla ilgili<br />
olan konularda olduğu gibi, genellikle olumsuz<br />
olaylar meydana geldiğinde oturtulur.<br />
Konu, sanki mesele bu güne kadar hiç düşünülmemiş,<br />
incelenmemiş ve üzerinde uzmanlarınca<br />
yoğun çalışmalar yapılmamışçasına,<br />
sıfırdan başlanıyormuş gibi takdim<br />
edilerek ele alınır. Bunu yaparken, pek çok<br />
bilimsel ve teknolojik konuda olduğu gibi,<br />
uzmanların uzun yıllar içinde özümsedikleri<br />
bilgi ve tecrübelerin, bir TV programında<br />
veya birkaç sayfalık yazıda kamuoyuna aktarılması<br />
istenir. Üstelik verilen bilgi düzeyinin<br />
bir fen sınıfı öğrencisinin bilgi düzeyinde<br />
bile olmamasına da özen gösterilir! Hatta<br />
“Referanduma” sunulması bile önerilir.<br />
Bilim ve teknolojide demokrasi olmamıştır<br />
ve olmayacaktır. Bu eşyanın tabiatına aykırıdır.<br />
Hangi bilimsel teori halkoyu ile ‘doğru’<br />
veya ‘yanlış’ kabul edilmiştir? Ortaçağ’da kilisenin<br />
engizisyon aracılığı ile Giordano Bruno,<br />
Galileo gibi bilginlere yaptığı işkenceler<br />
verdikleri ölüm cezaları neyi değiştirmiştir.<br />
“Kiliseye rağmen dünya yine dönüyor! Galileo<br />
kazanmıştır.” Hangi buluş, hangi teknik<br />
ilerleme referandum sonucu sağlanmıştır?<br />
Tarih böyle bir şey kaydetmemiştir.<br />
Enerji bağımsızlığı<br />
Bir meseleyi çözmenin gerekli şartı, meseleyi<br />
bilimsel kavramlar içinde kısa ve öz bir<br />
şekilde vazetmektir. Onun için, Akkuyu<br />
Nükleer Santralı konusu bu yazıda “enerji<br />
bağımsızlığımız” temelinde ele alınmaktadır.İlk<br />
elektrik enerjisini, 1912’de Fransızların<br />
İstanbul Haliç’te Silahtarağa’da kurdukları<br />
termik santralden alan Türkiye, bugüne<br />
kadar geçen 100 yılda hiç bir elektrik santralini<br />
yüzde 100 yerli yapım olarak gerçekleştirememiştir.<br />
Mesele, genelde “... sermaye<br />
yanlısı hükümetlerin sürdüre geldiği yanlış<br />
enerji politikaları sonucu ülkemiz, birincil<br />
enerji tüketiminde yüzde 71,5, elektrik tüketiminde<br />
ise, kaynaklar bakımından, yüzde<br />
60’a varan oranlarda dışa bağımlı hale getirilmiştir,”<br />
şeklinde formüle edilmektedir.<br />
Ancak bu ifade doğruyu yansıtmamaktadır.<br />
Enerji üretimi denklemini: Enerji = birincil<br />
kaynak+kaynağı enerjiye dönüştüren tesis+iletim<br />
hatları olarak ifade edersek, ‘enerjide<br />
bağımsızlık’ sağlamak için denklemin<br />
her bir öğesine hakim olmanın gerekliliği kolayca<br />
görülür. Kısacası, hep öne sürüldüğü<br />
üzere, kaynağın ‘yerli’ olması yetmez. Üretim<br />
ve iletim için gerekli olan ‘stratejik’ makine,<br />
techizat, alet vb. sanayisinin de ülkede<br />
var olması şarttır.<br />
Türkiye’nin sanayileşmesi için<br />
nükleer enerji zorunlu mudur?<br />
Sürdürülebilir kalkınma anlayışı içinde, baz<br />
enerji santrali olan nükleer enerji santrali,<br />
nükleer elektrik üretimi, enerji temin güvenliği<br />
açısından bir seçenek olmaktan da<br />
öte bir zorunluluk haline gelmiştir. Ancak<br />
nükleer enerjinin, bir ileri teknoloji dalı olması<br />
itibariyle, yalnızca elektrik üretim<br />
araçlarından biri olduğu düşünülmemelidir.<br />
Zira günümüzde hayati bir önem kazanmış<br />
olan bu teknolojiyi kazanmak, bilimsel ve<br />
teknolojik alanda ilerlemek, hatta Güney<br />
Kore’de olduğu gibi, bir sıçramayı başarmak<br />
anlamına gelir. Nükleer teknoloji gibi çok<br />
geniş kapsamlı ileri teknolojilerin ülkeye kazandıracağı<br />
pek çok yarar vardır. Bir nükleer<br />
santralde yüksek teknoloji gerektiren<br />
yaklaşık 22 bin değişik parçanın bulunduğu<br />
göz önüne alınırsa, böyle bir teknolojiye sahip<br />
olmaya yönelmekle sanayimiz, bilim ve<br />
teknoloji kuruluşlarımız pek çok değişik<br />
alanda kullanılabilecek bilgi birikimi ve tecrübe<br />
kazanacaktır. Bu kapsamda, teknolojik<br />
yaşamın her alanında karşımıza çıkan nitelikli<br />
ileri malzemelerin üretimi, yeni yapım<br />
ve üretim tekniklerinin öğrenilmesi ve geliştirilmesi,<br />
bilimsel, teknik ve teknolojik kapasitenin<br />
arttırılması, kalite kontrolünün ve<br />
yüksekliğinin sağlanması, sanayide değişik iş<br />
kollarının kurulup çalıştırılması, yeni iş<br />
alanlarının açılarak istihdamın arttırılması<br />
gibi konular sayılabilir. Ayrıca, nükleer teknoloji<br />
Türkiye’nin üst düzey bilimsel ve teknoloji<br />
kültürünün gelişmesinde, özellikle<br />
teknik eğitimin nicelik ve niteliğinin yükseltilmesinde,<br />
dolayısı ile sanayide de itici bir<br />
güç olmak ve tetikleyici vazifesi görmek gibi<br />
yadsınamaz faydalar da sağlar. Bunlara<br />
birlikte, ülkede nitelikli bir ‘Güvenlik Kültürü’nün<br />
yerleşmesi ve gelişmesinde önemli<br />
rol oynar. Nitekim Dünya’daki mevcut konjonktürde,<br />
nükleer enerji ve teknolojilerinin,<br />
teknoloji planlamalarını akılcı bir şekilde<br />
başarabilen gelişmiş ülkelerde toplandığı<br />
görülmektedir. Nükleer teknoloji transferini<br />
çok başarılı bir şekilde gerçekleştiren<br />
92 M‹MAR VE MÜHEND‹S
Change language