ardahanicd2004.pdf 23396KB May 03 2011 12:00:00 AM

Kura Nehri :
Yurdumuzda Doğu Anadolu Bölgesi’nden doğup Azerbaycan topraklarında Aras
Nehri ile birleşerek Hazar Denizi’ne dökülen Kura Nehri’nin toplam 1515 km. olan
uzunluğunun 189 km.’lik bölümü Türkiye sınırları içindedir.
Kura Nehri, Doğu Anadolu Bölgesi’nin kuzeydoğu kesimindeki Allahuekber
Dağları’nın kuzey yamaçlarından doğan Kayınlıkdere, Türkmendere (Sami Deresi) ve Kura
(Kür) Çayı’nın, Göle Ovasının kuzeybatısında birleşmesiyle oluşur. Kura ya da Kür adı, bazı
kaynaklarda ırmağın tümü için kullanılır. Kura, Göle ovasının kuzeybatısında Yiğitkonağı
Köyü’nün eski adıyla anılan dar ve derin Türkeşen Boğazı’na girer. Güneydoğu-kuzeybatı
doğrultusunda 32 km. boyunca uzanan boğaz, birer çöküntü alanı olan Göle ile Ardahan
ovalarını birbirine bağlar. Nehir, Türkeşen Boğazı’nı geçerken yer yer menderesler oluşturur.
Uğurlu Dağı ile Kılıç Dağı arasına sıkışmış olan boğazda, bu dağlardan gelen küçük kolları
içine alır. Ardahan Ovasına ulaştıktan sonra Yalnızçam Dağlarının yamaçlarında ve çevredeki
yüksek platolardan gelen pek çok dereyi de alarak, o çöküntü alanının güney kenarı yakınında
menderesler oluşturur. Yatağın bu kesiminde kopuk menderesler ve ırmağın eskiden daha
kuzeyde aktığını gösteren terkedilmiş yataklar vardır. Ardahan’ın batısında yer alan Dedegül
Köyünün güneyindeki terkedilmiş yatağın uzunluğu 2 km.’yi aşar. Ovanın doğusunda Ardahan
ile Sugöze Köyü arasında bir çok terkedilmiş yatak ve menderes yeniği vardır. Ardahan
Ovası’nda akarsu eğiminin çok az olması bu yüzey şekillerinin oluşmasına yol açmıştır.
Kaynak: Ardahan İl Çevre ve Orman Müdürlüğü
Şekil 21. Kura Nehri Kaynağı Kura Çay Yeniköy Civarından Bir Görünüm
Kura Nehri, Ardahan Ovası’ndan sonra kuzeydoğuda gene dar ve derin, ama Türkeşen
(Yiğitkonağı) Boğazı’ndan çok da uzun olan Miyalashor Boğazı’na girer. Miyalashor Boğazı,
genellikle güneybatı, kuzeydoğu doğrultusunda 65 km. boyunca Gürcistan sınırına kadar
uzanır. Kura Nehri daha önceleri olgunluğa erişmiş eski vadi içerisinde akarken, sonradan
74