ardahanicd2004.pdf 23396KB May 03 2011 12:00:00 AM

H.1. Genel Tarımsal Yapı :
H. TARIM VE HAYVANCILIK
Ardahan ekonomisi genel olarak tarım ve özelde de hayvancılık sektörüne
dayanmaktadır. İlin yüzölçümü (503.551 ha) olup, İl genelinde tarıma elverişli alan ise
(84.295,8 ha) % 16,7 dir. Uygun olmayan iklim şartları nedeniyle bitkisel üretim yem bitkileri
dışındaki üretim sahalarında verim açısından son derece düşüktür. Ancak kalite bakımından
özellikle de ekolojik bakımından oldukça iyi durumdadır. İlde yapılan bitkisel üretim ve arı
ürünlerinin hemen hemen tamamı ekolojiktir.
İlde 19.256 adet tarım ve hayvancılık işletmesi mevcuttur. Bu işletmelerin 19.254’ü
aile işletmesidir. 1 adeti aile ortaklığı (Ar-Et A.Ş.), 1 adeti ise devlete ait tarım ve hayvancılık
işletmesidir (TİGEM). İldeki tarım işletmelerinin % 95 ‘i bitkisel ve hayvansal üretimin
birlikte yapıldığı polikültür işletmelerdir. Sadece bitkisel üretim yapan işletmeler % 4 ve
sadece hayvansal üretim yapan işletmeler ise % 1’dir. Sektörde yer alan işletmelerin tamamına
yakını küçük ölçekli, kapalı ekonomi tipi, geleneksel üretimde bulunan aile işletmeleridir.
Türkiye genelinde olduğu gibi Ardahan İlindeki tarım işletmeleri, hızlı nüfus artışı
ve artan nüfusun tarım dışı sektörde istihdam edilmesi zorunluluğuna karşılık, bu sektörlerde
iş gücü talebinin nüfus artışına uygun düzeyde artırılamaması; tarımın gelişim hızının nüfus
artışını karşılamada yetersiz kalması ve miras yoluyla arazilerin bölünmesi gibi nedenlerle
giderek küçülmüştür. İlin en önemli tarımsal aktivitesi mera hayvancılığı olması nedeniyle
tarım alanlarının işlemeli tarımdan ziyade, mera-yayla öncesi ve sonrası doğal otlaklık
olarak değerlendirilmesi şeklindedir. 3-4 aylık mera ve yayla süresi içerisinde bu alanlardan,
tamamen hububat (arpa, buğday) ve kaba yem (fiğ, korunga, çavdar, yulaf, çayır otu) üretimi
sağlanmaktadır.
İlde tarımsal faaliyet içerisinde hayvancılık ön plandadır. Mevcut tarımsal
işletmelerin % 95.6’sı hayvancılık yapmaktadır. Hayvancılık işletmelerinin tamamında sığır
yetiştiriciliği yapılmaktadır. Bu işletmelerden bir kısmı aynı zamanda koyunculuk veya
arıcılıkta yapmaktadır.
H.2. Tarımsal Üretim :
Ardahan genel yapısı gibi tarımsal arazilerin de yüksek rakımda olması, mevsimsel
şartlar, gece-gündüz ısı farklılıklarının yüksek oluşu, bitki yetiştirme periyodunun kısa
oluşu, nedeniyle tarımda ürün çeşitliğini kısıtlamaktadır. İlde genellikle kuru tarım
sistemi hakimdir. Zaten tarımsal sulamaya yönelik olarak da kayda değer bir yatırım
bulunmamaktadır. Bitkisel üretim büyük oranda tahıllar üzerinde yoğunlaşmıştır. Hububat
üretiminde; hububat+nadas+hububat veya hububat+tek yıllık yem bitkileri (fiğ)+hububat
sistemi uygulanmaktadır.
Ardahan’da toplam 84.295,8 hektar tarım arazisi mevcut olup bunun % 80,46’sında
(67.825,7 ha) hububat (tahıl) tarımı yapılmaktadır. Tarıma elverişli ancak kullanılmayan
arazilerin oranı % 4,35 ve nadas arazilerinin oranı da % 4,30 olup, toplam % 8,65 oranında
boş kalan arazi kullanılmayıp tarımsal bir sorun olarak süregelmektedir. Tabloda İlde tarım
arazilerinin kullanım durumuna göre dağılımları verilmiştir.
201