ardahanicd2004.pdf 23396KB May 03 2011 12:00:00 AM

Posof Volkanitlerine ait kayalar, Posof Çayı ve Kura Nehri vadilerinde, Cin Dağı
ve Ulgar Tepe çevresinde, Ardahan Ovası kuzey ve kuzeybatısında, Çamlıçatak Köyü
güneydoğusunda yaygın olarak görülmektedir.
Posof Çayı’nın aktığı vadinin yamaçlarında görülen bazalt, tüf, aglomera ve çökel
düzeyler Posof Volkanitlerine ait tip yüzeylemeleridir. Ulgar Tepeden (2600 m.), Posof
Çayı’na inen yol boyunca veya aynı kesit üzerindeki Çürükköprü Dere üzerinde görülen
bazalt, tüf, aglomera ve çökel kayalar, tip yerler olma özelliklerinin yanı sıra, kimi kesimlerde,
tip kesit olma özelliğini de taşımaktadır.
Posof Volkanitlerinde hakim kaya türleri; bazalt, tüf, aglomera ve daha az gözlenen
çökel kayalardır. Bunlardan tüf, aglomera ve çökel kayalar genellikle alt seviyelerde yer
almaktadır.
Posof Volkanitleri içindeki bazaltlar kızıl, kızılımsı kahverengi, koyu külrengi ve
siyah renklidir. Çoğunlukla 0,1-2 cm arasında değişen büyüklükte gaz boşlukları bulunmaktadır.
Lav akmaları 0,40-1,50 cm arasında değişen kalınlıklar sunmaktadır. Bazaltlar genellikle
yoğun klinopiroksen ve plajiyoklas (labrador) kompozisyonu vermekte olup, yer yer de
olivin içermektedir. Eklemleri boyunca kolay kopabilen bazaltlar, tüflerle birleşince, yörede
büyük heyelanlara neden olmaktadır. Bu tür heyelanlara, Posof Çayı çevresinde sıkça rastlanmaktadır.
Tüf ve aglomeralar, Posof Çayı kuzey ve güneyi, Kura Nehri Vadisi ve kuzeyi, Cindağı
ve Ulgar Tepe civarında oldukça yaygın olarak yüzeylenmektedir. Kül renkli ve alacalı
renkli aglomeralar içinde gaz boşluklu ve kızıl renkli bazalt çakıları oldukça bol bulunmaktadır.
Aglomeralar içinde köşeli lav çakıl ve blokları bolca görülmekte olup, blokların boyutları
yer yer 45 cm.’ye ulaşmaktadır.
Tüfler genellikle kirli beyaz ve açık renkli olup, mostradan koparılan parçalar
genellikle kolay ufalanmaktadır. Mikroskopta, plajioklas ve piroksen feno kristallerinin
yığışmasından oluşmuş bir kristal tüfüdür. Tüflerde camsı hamur yoktur. Tüfler içindeki
kaya ve mineral parçalarının tümü volkanitlerinden türemiş olup, karbonat çimentoyla
tutturulmuştur.
Posof Volkanitleri içinde yer yer yüzeyleyen çökel kayalar kumtaşı, kiltaşı, çamurtaşı
ve çakıltaşı düzeylerinden oluşmaktadır. Kumtaşı ve kiltaşı düzeyleri sıkça ardalanmış
olarak yüzeylerken, çakıltaşı mercek veya tabakalarını yer yer içinde bulundurmaktadır.
Kumtaşı ve kiltaşı ardalanmalarına bazı yüzeylemelerde kıt çamurtaşı düzeyleri de katılmaktadır.
Kiltaşları kül renkli olup, yer yer laminalı ve düzenli tabakalıdır. Bazı yüzeylemelerde,
kumtaşları içinde mercek ve kamalar halinde kiltaşları görülmektedir. Kumtaşları,
çoğunlukla külrenginin değişik tonlarında ve açık sarı renkli olup, ince ve orta tabakalı, yer
yer laminalı ve ender çapraz tabakalıdır. Tane boyları çok değişken olup, genellikle ince-ortakalın
tane boyunda, orta ve kötü boylanmış ve yarı yuvarlanmıştır. Kumtaşları çoğunlukla
çimentolanmış olup, içindeki ender kanal dolgularında çoğunluğu volkanik kökenli çakıllardan
oluşan çakıltaşları bulunmaktadır. Bu çakıltaşları, kül renkli ve beyaz renklidir. Çok
kaba ve kaba kum boyu taneli kumtaşı katkıları içeren çakıltaşları, kötü boylanmış, köşeli ve
yarı yuvarlanmış olup, çoğunlukla az tutturulmuştur.
20