ardahanicd2004.pdf 23396KB May 03 2011 12:00:00 AM

R.2. Çevre Kirliliği ve Zararlarından Oluşan Sağlık Riskleri
R.2.1. Kentsel Hava Kirliliğinin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri :
İnsan, atmosfer kirliliğinin başlıca kurbanlarından birini oluşturmaktadır. Bugünkü
araştırmalar göstermiştir ki şehirler en çok kükürt bakımından kirlenmektedir. Bu kirlenme
etkisini gizli bir şekilde 10 yıl gibi uzun sürelerde göstermektedir. Klinik anketler şehirlerde
ölümlerin ve hastalıkların artmasını, havada SO 2
dumanının artmasına bağlamaktadır. Bu
konuda en belirgin örnek 1952 yılında Londra’da yaşamış ve 5-9 Aralık 1952’de 4000 insan
SO 2
gazından ölmüş ve binlerce insan da diğer akciğer rahatsızlıklarına yakalanmıştır.
Otomobillerin eksozlarından çıkan Peroksiasetil nitrat gözlerde kanlanmaya sebep
olmaktadır. Amerika’da Los Angeles kentinde meydana gelen peroksiasetil nitrat kirlenmeleri
ciddi rahatsızlıklara sebebiyet vermiştir.
Atmosfer kirliliğinin kronik etkileri, insan sağlığına olan zararlarıdır. Bunlar arasında
kronik bronşitler, astım ve akciğer kanserleri gelmektedir.
İngiltere’de endüstri merkezlerinde ölenlerin % 10’u kronik bronşitten olup bunların %
21’ini 40-59 yaşları arasındaki insanlar oluşturmuştur. Kronik bronşitin en yoğun şekli Japonya’da
Kawasaki şehrinde yaşanmıştır. Burada şehir nüfusunun % 60’ı kronik bronşite yakalanmıştır.
Bu durum yani kronik bronşit önce kuru öksürük ve balgam çıkarma şeklinde başlamış
ve gittikçe solunum sıkıntısı, solunum yetersizliği sonucunda kalp yetersizliğini doğurmuştur.
Akciğer amfizemleri özellikle atmosfer kirliliğinin yoğun olduğu şehirlerde görülen
bir solunum rahatsızlığıdır. Bu hastalık, solunum parankimasının elastikiyetini kaybetmesine
ve çeperlerde incelme sonucu akciğerlerdeki alveollerin açılmasına neden olmaktadır. Bu da
akciğer kanamalarına sebebiyet verir.
R.2.2. Su Kirliliğinin İnsan Sağlığı üzerine Etkileri :
Gaz, sıvı veya katı olan kirletici maddelerin sınırsız büyümesi bütün hidrosferi
kirletmeye yeterli olmaktadır. Bulaşmanın yayılması, büyük ölçüde bunların çözünürlük
derecelerine bağlıdır. Yapılan çalışmalar, suda az çözülen maddelerin örneğin sıvı
hidrokarbonlar veya organik böcek öldürücüleri, göl veya deniz biyosenozlarına girerek bir
çok bozukluklara sebep olmaktadır. Suyun biyolojik kirlenmesi aynı zamanda kıyı ve kara
sularında fermente olabilen çok çeşitli maddelerin atılmasından da meydana gelir. Bunların
kökenleri farklı olabilir. Örneğin kentsel veya endüstriyel artıklar, dışkısal maddeler, şeker
ve kağıt endüstrisinin yıkama suları gibi.
Suyun biyolojik kirliliği güçlü bir bakteriyolojik bulaşma ile gerçekleşir. Bu
özellikle üçüncü dünya ülkelerinde çok ciddi halk sağlığı sorunlarına yol açar. Kara ve kıyı
bölgelerdeki suların mikrobiyolojik kirlenmesinin yayılması sonunda, kolibasilinin veya
karaciğer virüslerinin sebep olduğu enfeksiyonlarda artmaya yol açar. Pandemi Kolera’nın
son yıllarda yayılması, sulardaki bu biyolojik bulaşmanın sonuçlarından doğan korkunç
epidemiyolik sorunları göstermektedir. Diğer önemli patojen enfeksiyonlar, suların biyolojik
kirlenmesiyle kolaylaşmıştır. Örneğin Tifo, Dizanteri ve Barsak Virüsleri gibi.
İl merkezinden geçen Kura Nehrine hiçbir arıtmaya tutulmadan deşarj edilen atık
sular (kanalizasyon gibi) bu anlamda risk taşımaktadır.
290