16.11.2012 Views

TURK MITOLOJI ANSIKLOPEDISI

TURK MITOLOJI ANSIKLOPEDISI

TURK MITOLOJI ANSIKLOPEDISI

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

D e n i z K A R A K U R T<br />

S a y f a | 280<br />

Dev [Azəricə: Div / Nəhəng]<br />

Dev – Birçok farklı kültürün efsâne, folklor ve mitolojisinde, masallarında yer alan bir doğaüstü<br />

yaratık.<br />

Özellikleri<br />

Genellikle insan görünümünde fakat anormal büyüklükte ve çok kuvvetli tasvir edilmiştir. Kadın<br />

veya erkek olabilir. Farklı bölgelerin mitolojilerinde kökenlerine dair farklı inanışlar vardır.<br />

Örneğin Hint-Avrupa mitolojilerinin çoğunda, kaos ile ilişkilendirilmiş lânetli bir ırktır ve yabâni<br />

bir doğası vardır. Çoğunlukla tanrılarla arasında husumet vardır (örneğin, Yunan mitolojisindeki<br />

titanlar). Bazı hikâye ve efsânelerde insan yiyen canavarlar olarak da tasvir edilirler. Masallarda<br />

yaşadıkları yerler, genellikle mağaralar, ormanlar ve dağlardır.<br />

Dünya kültürlerinde<br />

Devlere pek çok kültürde rastlanır. Örneğin, "dev" kelimesinin kökeni Sanskritçe'de (Eski Hintçe)<br />

yer alır ve bu dilde aslı anlamı "tanrı" demektir. Deva tanrıları, Devi ise tanrıçaları 1<br />

adlandırmakta kullanılan bir sözcüktür. Bu kelime daha sonra Fars kültürüne geçmiştir ve<br />

günümüzdeki biçimiyle "dev" anlamını kazanmıştır. Diğer halklarda da dev ve benzeri varlıklara<br />

rastlanır. Örneğin; Bulgar mitolojisinde, devlere İspolin adı verilir ve insandan önce Dünya'nın<br />

onların hâkimiyeti altında olduğu söylenir. Onlar dağlarda yaşayan ve sık sık çiğ et ile beslenen<br />

varlıklardır ve ejderhalara karşı savaşmışlardır. Ispolini kendisini zehirlediği için böğürtlenden<br />

çok korkar, bu yüzden bu bitki için kurbanlar sunar. Devlere, Semavi dinler olarak inanılan dinler<br />

ve diğer eski inançlarda da göndermeler yapılmıştır. Genellikle tasvir aynıdır; ilk insanın<br />

yaradılışından evvel yaşamış "Tanrı Oğulları" olarak bilinen ve tanrının insanoğullarıyla ilişkiye<br />

giren yedi meleğinden türemişlerdir. Hanok kitabına göre Nuh da doğduğunda bahsi geçen<br />

devlerle aynı özelliklere sahipti. Devler hakkında azda olsa belgeseller ve birçok araştırma<br />

yapılmıştır. Birkaç mite göre de devler fazlaca büyük bir insan türüdür ve insanlar gibi yaşarlar.<br />

Ancak bazı yunan mitleri ise devlerin dağlarda yaşayan ve barışçıl, insanlarınkinden büyük<br />

şehirlere sâhip bir ırkttır der.<br />

Ana Dev / Dev Anası [Azəricə: Nəhəng Anası]<br />

Masallarda dev anaları çok iri memeli molarak tasvir edilirler. Memelerinin birini sol omuzuna,<br />

birini sağ omuzuna atarlar. Kahraman gizlice gelip dev anasının arkasına attığı memesinden<br />

sütünü emer. Böylece dev anasının "oğlu" (veya "kızı") olur, dev anası da ona bir daha<br />

dokunmaz. Dev anaları masallarda olumlu karakterler olarak da yer alabilirler. Örneğin:<br />

"Biraz dinlenmek için mağaraya girince köşede bir dev anası görmüş. Dev anası sağ<br />

memesini sol omuzuna, sol memesini sağ omuzuna atmış, hamur yoğuruyormuş." [ 1 ]<br />

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!