16.11.2012 Views

TURK MITOLOJI ANSIKLOPEDISI

TURK MITOLOJI ANSIKLOPEDISI

TURK MITOLOJI ANSIKLOPEDISI

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

D e n i z K A R A K U R T<br />

S a y f a | 94<br />

And [Azəricə: And]<br />

And veya Ant – Türk ve Moğol halk kültüründe ve inancında yemin demektir. Moğolcada Anda<br />

veya Andgay denir.<br />

And, bir şeyi yapacağına veya yapmayacağına dair verilen söz. Ayrıca yemin veya ahit olarak da<br />

bilinir. Genellikle Tanrı'yı veya kutsal sayılan başka bir varlığı tanık göstererek bir olayı<br />

doğrulama ya da kendi kendine söz verme amacı ile kullanılır. 1 Yemin kavramı her zaman için<br />

ant sözcüğünü birebir karşılamayabilir. Örneğin "Ant" sözcüğünden türemiş olan "Antlaşma"<br />

kavramı da "karşılıklı olarak ant içmeyi" ifâde eder ki, zamanla anlamı genişleyerek sözleşme<br />

(mukavele, muahede) manalarını da içerir hale gelmiştir. Yâni, çok kesin farklar bulunmamakla<br />

beraber "yemin" daha çok dinsel bir içeriğe 2,3 sâhip olmasına karşın; Ant toplumsal, siyasi ve<br />

hukuki bağlamları da içermektedir. Üstelik "Ant/And" kavramına halk inancında yüklenen<br />

anlamlar çok daha farklı ve geniş kapsamlıdır. Ayrıca bu sözcük hukuk literatürü içerisinde bir<br />

terim olarak yerleşmiş durumdadır.<br />

Anlam ve İçerik<br />

Yeminden dönmek büyük bir günah ve suç olarak kabul edilir. Sözün kutsal gücünden<br />

kaynaklanan bir kavramdır. Söz ile bildirdiği davranış, sonuç veya nesne arasında bir farklılık<br />

olmadığı 4 , sözün (ve adların) bir anlamda bunların ruhu olduğu, söz ile bunlar arasında cismi bir<br />

bağ olduğu düşüncesinin bir sonucudur. Büyük bir Ant içilirken bir kaba kan akıtılmasının nedeni<br />

debudur. Başkırtlar’da yeri kazarak ant içme olgusu da mezarı çağrıştırması ile bağlantılıdır.<br />

Bugün dâhi "Ant İçmek" tabiri kullanılır ve yemin edilirken içilen Süt ile bağlantılıdır. Söz vermek<br />

deyimi de sözün bir nesne gibi başkalarına devrdildiği düşüncesinin bir kalıntısıdır.<br />

And kavramı insanlığın ortak algılarından birisidir ve yerine getirilmediğinde insanın en azından<br />

onurunda bir eksilme meydana geleceğine, bazen de felaketlerle karşılaşılacağına ister çağdaş,<br />

ister ilksel hemen her toplumda inanılır. Türk-Moğol kültüründe önemli bir yer tutan kan<br />

kardeşliği de yine ant içilerek gerçekleştirilir ve bu kan kardeşi olmuş bu kişilere Antlı denir.<br />

Türkler demir kutsaldır ve bu nedele kılıçla veya bışakla ant içilir. 5<br />

Antlı [Azəricə: Andlı]<br />

Antlı – Ant içerek kan kardeşi olmuş kişi demektir, Moğolcada Anda veya Andakar denilir. 6 Bir<br />

tasın içerisine koyulan süte bileklerinde açılan kesikten kan damlatarak içip kan kardeşi olunur.<br />

Türklerde ve Moğollarda ortak bir gelenektir. Moğol mitolojisinde “Anda Bars” denen ve<br />

insanlarla kankardeş olmuş bir Pars ongunu vardır. Anda’lık Türklerin en eski geleneklerinden<br />

biridir. Andalar birbirlerini kardeşlerinden daha ileride korur, sayar ve kayırmaya çalışırlar.<br />

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!